Yozef Pilsudski: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
|||
Sətir 62:
}}
'''Yozef Pilsudski''' ({{Dil-pl|Józef Klemens Piłsudski}}; {{DVTY}}) — 1918-1922-ci illərdə [[Polşa]]nın dövlət başçısı və 1920-ci ildən Polşanın Birinci Marşalı olmuş hərbi-siyasi xadim. Hərbi İşlər Naziri olaraq İkinci Polşa Respublikasının de-fakto lideri (1926-1935) hesab olunurdu. [[Birinci Dünya müharibəsi]]ndən sonra Polşa siyasətində güclü təsirə sahib idi və beynəlxalq miqyasda da görkəmli şəxsiyyət hesab olunurdu.<ref>{{harvnb|Plach|2006|p=14}}</ref> 1718-ci ildə [[Avstriya-Macarıstan İmperiyası|Avstriya-Macarıstan]], [[Prussiya]] və [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]] tərəfindən [[Reç Pospolita]]nın sonuncu dəfə bölünməsindən 123 il sonra, 1918-ci ildə qurulan İkinci Polşa Respublikasının atası olaraq qəbul olunur.
Özünü [[Reç Pospolita]]nın mədəni irs və ənənələrinin davamçısı olaraq görən Pilsudski çoxetnoslu Polşanı yerli etnik və dini azlıqların da daxil olduğu "xalqların bir vətəni" olduğuna inanırdı.<ref name="B">{{harvnb|Davies|2005|p=10}}</ref> O, eyni zamanda, Polşanın müstəqil [[Ukrayna]] və [[Litva]] dövlətləri ilə sıx birlik əlaqələri qurmalı olduğu düşüncəsini dəstəkləyirdi. Onun əsas siyasi rəqibi olan Milli Demokrat Partiyasının lideri [[Roman Dmovski]] bu yanaşmanın əksinə olaraq, Polşa krallığı ilə məhdudlaşdırılmış [[Polyaklar|polyak milləti]] və [[Roma-Katolik kilsəsi|Roma-Katolik]] kimliyinə əsaslanan bir Polşaya çağırış edirdi.
Sətir 258:
== Ölümü ==
[[Şəkil:Rossa-MATKA I SERCE SYNA.jpg|250px|thumb|right|[[Vilnüs]] şəhərində yerləşən Pilsudskinin anasının məzarı. Böyük qara daşın üzərində "Bir ana və bir oğulun qəlbi" cümləsi həkk olunub.]]
1935-ci ildə xalqa açıqlanmasa da Pilsudskinin sağlamlığında ciddi geriləmələr yaşanırdı. 12 may 1935-ci ildə, [[Varşava]]da yerləşən Belveder sarayında Pilsudski qaraciyər xərçəngindən öldü. Ölümünün elanından yarım saat sonra bununla bağlı düşüncələr ortaya atılmağa başladı. Burada onun tərəfdaşları və əleyhdarları arasında da fikir ayrılığı yaşandı.<ref name="A">{{harvnb|Drozdowski|1995|p=9–11}}</ref><ref>{{harvnb|Drozdowski|1995|p=5}}</ref>
Polşa Kommunist Partiyası dərhal faşist və kapitalist adlandırdığı Pilsudskiyə hücumlara başladı. Onun rəhbərlik etdiyi rejim boyunca silahdaşları, partiyada birgə işlədikləri və sosial demokratlardan olan dostları isə baş sağlıqlarını bildirdilər. Yaşadığı müddətdə onun baş əleyhdarı olan [[Roman Dmovski]]nin rəhbərliyindəki Milli Demokratlar da onun haqqında tənqidi düşüncələrini dilə gətirdilər.<ref name="A"></ref><ref>[https://books.google.com/books?id=SwMOAAAAQAAJ&pg=PA138&lpg=PA138&dq=%22a+liberal+democrat+in+the+clothes+of+an+old-world+knight.%22&source=bl&ots=wwxy3WRgEl&sig=Ok3awKVR6URUy-YX_7C3M14ENXw&hl=en&ei=PvVrTPeCM4GsOJTuqZ0B&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBEQ6AEwAA#v=onepage&q=%22a%20liberal%20democrat%20in%20the%20clothes%20of%20an%20old-world%20knight.%22&f=false Ideas into Politics: Aspects of European History, 1880–1950] R. J. Bullen, Hartmut Pogge von Strandmann, A. B. Polonsky, Taylor & Francis, 1984, p. 138</ref>
| |||