Əzgil: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k →‎İstinadlar: +Taksonbar using AWB
k clean up using AWB
Sətir 26:
| ütmx = 500419
| mbmm = 36615
| he =
 
| geiş1 =
| geiş2 =
| beabs =
Sətir 50:
 
== Növləri ==
Əzgil meyvә bitkisidir. Bir neçə növü var — alman Əzgili, adi Əzgil, yaxud Qafqaz Əzgili (M. germanica). Yabanı halda, әsasәn, Qәrbi Avropanın, Krımın, Ön Asiyanın aşağı dağ qurşağında vә Orta Asiyanın cənub-qərbindә bitir. Şimali Amerikada yabanılaşmış Sterna Əzgili (M. canescens) xüsusi növ kimi tәsvir edilmişdir. Yarpağınıtökәn alçaqboylu (3-63–6 m), birevli ağac, yaxud keçәtüklü, tikanlı zoğları olan kollardır (becәrilәni tikan sızdır). Yarpaqları lansetvarı, yaxud ellips şәkilli, tamkәnarlı, yaxud dişli olub spiral şәklindәdir, çiçәklәri isә iri vә ağ olub, zoğların ucunda tәk-tәk yerlәşir. Meyvәsi kiçik (diametri 2-3 sm, becәrilәn Əzgilin meyvәsi 5-7 sm, kütlәsi 10 q-dan artıq), kürәşәkilli, armudvarı, yaxud ellipsşәkillidir; qonurumtul, yaxud qonurumtul-sarı rәngli, iri toxumlu olur. Lәti qәhvәyi rәngdә, turş, büzücüdür; tәrkibindә şәkәr (17%-әdәk), pektin, aşı maddәsi, C vitamini, alma turşusu vә s. var. Meyvәsi sentyabrın axırı — oktyabrda yetişir; uzun müddәt ağacda qalır vә don vurduqda şirinlәşir. Tәzә halda yeyilir, turşuya qoyulur vә s. Yarpaqları, qabığı vә kal meyvәlәrindәn dәri aşılanmasında, oduncağından müxtәlif әşyalar düzәltmәk üçün istifadә olunur. Əzgil isti vә işıqsevәn, kölgәyә vә quraqlığadavamlı, nisbәtәn şaxtayadavamlıdır. Zәif turşulu torpaqlarda yaxşı bitir. Balkan yarımadası ölkәlәri, Türkiyә, İran, İraq, Azәrb., Türk. vә Dağlarda yetişdirilir. Əzgil toxum vә qәlәmlә çoxaldılır; әsasәn, yemişan, heyva vә armuda calaq etmәklә becәrilir. Çox vaxt Əzgildәn yapon eriobotriyası (sәhvәn yapon Əzgili adlanır) üçün calaqaltı kimi istifadә olunur.
 
=== Azərbaycanın dərman bitkiləri ===