Mustafa Kamal Atatürk: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 185.81.84.113 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Ahill34 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 32:
}}
 
'''Mustafa Kamal Atatürk'''<ref>Atatürk 1934-cü ildən sonra Mustafa adını istifadə etmədi. 1935-ci ildə özünü Kamâl adlandırdı. Lakin, o, həyatının böyük bir hissəsində istifadə etdiyi Mustafa və Kemal ({{dil-az|Kamal}}) adları ilə xatırlanır.</ref> ({{dil-tr|Mustafa Kemal Atatürk}}; 1934-cü ildən 1935-ci ilə dək ''Kemal Atatürk'';<ref>[[:Şəkil:Atatürk'ün 993 814 seri numaralı nüfus cüzdanı.jpg|Şəxsiyyət vəsiqəsi (1934-cü il)]]</ref> 1935-ci ildən sonra ''Kamâl Atatürk'';<ref>[[:Şəkil:Atatürk'ün 993 815 seri numaralı nüfus cüzdanı.jpg|Şəxsiyyət vəsiqəsi (1935-ci il)]]</ref> d. 1881, [[Saloniki]] — ö. 10 noyabr 1938, [[İstanbul]]{{DVTY}}) — [[Osmanlı türkləri|osmanlı]]-[[Anadolu türkləri|türk]] [[paşa]], [[marşal]], islahatçı, siyasətçi və dövlət xadimi. Ölkəsində [[monarxiya]]nı ləğv edərək [[respublika]]nı qurdu və 1923-cü ildən 1938-ci ildəki vəfatına qədər [[Türkiyə prezidentlərinin siyahısı|prezident]] vəzifəsini icra etdi.<ref name=zurcher142>Zürcher, ''Turkey : a modern history'', 142</ref>
 
[[Birinci Dünya Müharibəsi]] əsnasında osmanlı ordusunda xidmət edən Atatürk; Çanaqqala Cəbhəsinde polkovnikliyə, Sina-Fələstin Cəbhəsinde isə İldırım Orduları (7-ci Ordu) generallığına təyin edilmişdir. Döyüşün sonunda Osmanlı İmperiyasının məğlubiyyətini taxıban [[Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsi]]ndəki [[Türk Milli Hərəkatı]]na öndərlik etmişdir. Qurtuluş döyüşü müddətində [[Ankara Hökuməti]]ni qurmuş, hərbi hərəkətləriylə [[Antanta|Antanta dövlətləri]] tərəfindən göndərilən hərbi gücləri məğlubiyyətə uğratmış və türk millətini zəfərə aparmışdır. Atatürk daha sonra köhnə Osmanlı İmperiyasını müasir və [[Dünyəvi dövlət|sekulyar]] bir millət dövlətinə çevirmək üçün siyasi, iqtisadi, ictimai və mədəni islahatlar başlatmışdır. Liderliyi altında minlərlə yeni məktəb inşa edildi.<ref>Mastering Modern World History by Norman Lowe, second edition</ref> İbtidai pulsuz və zəruri hala gətirildi. Qadınlara qeyri bərabərlik və siyasi hüquqlar verildi. Kəndlilərin kürəyinə yüklənən ağır vergilər azaldıldı. Türk orduları baş komandiri olaraq [[Sakarya döyüşü|Sakarya meydan müharibəsi]]ndəki müvəffəqiyyətinə görə [[19 sentyabr]] [[1921]]-ci il tarixində "Qazi" adını almış və marşallığa yüksəlmişdir. [[Cümhuriyyət Xalq Partiyası|Xalq Firqəsini]] qurmuş və ilk ümumi başçısı olmuşdur. [[1938]]-ci ildəki vəfatına qədər arxa arxaya 4 dəfə prezident seçilən Atatürk, bu vəzifəni ən uzun müddət icra edən prezident olmuşdur.<ref name="tempo">''Türkiye'nin 75 yılı'', Tempo Yayıncılık, İstanbul, 1998, s. 48, 59, 250</ref>