Məkkə döyüşü (1916): Redaktələr arasındakı fərq

'''Məkkə döyüşü''' ({{Dil-ar|معركة مكة المكرمة}}, {{Dil-tr|Mekke Savaşı}}) — [[1916]]-cı ildə [[Haşimilər]] sülaləsinin qurucusu olan, [[Məkkə Şərifliyi|Məkkə şərifi]] [[Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi|Şərif Hüseynin]] rəhbərlik etdiyi [[Osmanlı]] qüvvələri ilə [[Hicaz krallığı|Hicaz]]-[[Ərəblər|Ərəb]] üsyançı qüvvələri arasında olmuş döyüş. Məkkə döyüşü [[Birinci Dünya Müharibəsi]]<nowiki/>nin bir hissəsi olan [[Ərəb üsyanı]]<nowiki/>nın bir hissəsidir.

[[1916]]-cı ilin [[iyun]] ayının əvvəlində [[Osmanlı ordusu]]<nowiki/>nun əksər hissəsi [[Hicaz vilayəti|Hicaz]]ın valisi Qalib Paşa ilə [[Ərəbistan yarımadası|Ərəbistan]]ın bir təpə stansiyası olan [[Taif şəhəri]]<nowiki/>nə getmişdi. [[Məkkə]]<nowiki/>ni müdafiə etmək üçün yalnız 1,000 əsgər qalmışdı. [[10 iyun|İyunun 10]]-da [[Məkkə Şərifliyi|Məkkə şərifi]] [[Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi|Hüseyn ibn Əli]], [[Ərəb üsyanı]]<nowiki/>nın başladığı bildirmək üçün [[Haşimilər]] sarayının pəncərəsindən havaya atəş açdığı zaman, əsgərlərin əksəriyyəti vadidə [[barak]]<nowiki/>larda yatmışdı. Bu eşidən 5,000 [[Ərəblər|ərəb]], [[Anadolu türkləri|türk]] qoşunlarına atəş açmağa başladı. Türk qüvvələri qarşı edilən hücum ani bir hadisə idi və onların vəzifəli məmuru bir üsyanın başladığını bilmirdi. [[Məkkə Şərifliyi|Şərifliyin]] və [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]]<nowiki/>nın bayraqlarının eyni rəngdə olduğuna görə, türk komandiri fərqi anlaya bilməmişdi. Komandir tez [[Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi|Şərif Hüseyn]]ə zəng edərək vəziyyəti soruşdu, səbəbini izah etdi və təslim olmağı əmr etdi. O, imtina etdi. Döyüş başladı və davam etdi. Növbəti gün Binu Haşimin qüvvələri [[Məscidül-Həram]]<nowiki/>la bitişik olan Safa küncündə yerləşən ''Baş-Karakolu'' ({{Dil-az|Əsas Polis Bölməsi}}) ələ keçirdilər. Üçüncü gün, Osmanlı Hökumət Ofisi olan Həmidiyyə binasını və vali müavinini ələ keçirildi. Dustaq olan vali müavini qalan türk əsgərlərini təslim olmalarını əmr etdi. Əsgərlər imtina etdi.

Çıxılmaz vəziyyət inkişaf etmişdir. [[Recinald Vinqeyt|Ser Recinald Vinqeyt]] döyüş yerinə [[Sudan]]<nowiki/>dan [[Ciddə]] vasitəsilə təlim keçmiş [[Misir]] topçuları ilə iki ədəd top göndərdi. [[Ərəblər]] toplardan istifadə edərək qala divarlarını ciddi xəsar yetirib, içəriyə daxil oldular. Şərif ordusu türk əsgərlərinə hücum etdi və müdafiəçilərin taleyi möhürləndi. [[4 iyul|4 İyul]] [[1916]] tarixində [[Məkkə]]<nowiki/>də olan son türk müqaviməti uzun vaxtdan sonra məğlub edildi.