Herat: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 3:
[[Şəkil:Friday Mosque in Herat, Afghanistan.jpg|thumb|200px|Herat Cümə məscidi]]
 
'''Herat''' ''({{dil-fa|هرات}}, {{dil-otk|Häri}}<ref>Древнетюркский словарь, Ленинград, 1969 г. (s. 197)</ref>)'' - [[Əfqanıstan]]ın qərbində [[Herat vilayəti]]nin mərkəzi olan şəhər.
 
== Tarixi ==
Heratın tarixi əntik mədəni müəlliflər tərəfindən rəvayət edilmişdir. [[Yunan]] tarixçi [[Herodot]], Heratın [[Orta Asiya]]nın buğda ambarı olduğunu yazmışdır. ME.Öə. 330-cu yılıil civarındaətrafında şəhər [[Makedoniyalı İsgəndər]] tərəfindən alındı. Daha sonra isə şəhər [[Selevkilər imperiyası|SelevkidlərinSelevkilərin]] əlinə keçdi. ME.Öə. 167-ci ildə də şəhərə [[Parflar]] sahib oldu. [[Sasanilər]] ([[226]]-[[652]]) dönemindedövründə [[Ağ Hun imperiyası]] ilə Sasanilər arasında keçən savaşlarda Herat stratejikstraeteji bir önəmə sahib idi. [[786]]-[[809]]-ci illər arasında şəhər [[Abbasilər]] tərəfindən idarə olunurdu. Herat, [[1000]]-ci ildə [[Qəznəvilər|Qəznəvilərin]], [[1040]]-cı ildə isə [[Səlcuqlular]]ın əlinə keçdi. Daha sonra [[Xarəzmşahlar sülaləsi]]nin bir parçası oldu.
[[Şəkil:Herat Citadel.jpg|thumb|200px|left|Herat Kalesiqalası|alt=]]
[[1221]]-ci yılındaildə Herat [[Çingiz xan]] tarafındantərəfindən yerleyerlə bir edildi. [[1381]]-ci ildə da [[Əmir Teymur]] tarafındantərəfindən tekrartəkrar imhaməhv edildi. [[15.XV yüzyıl]]dayüzillikdə kentşəhər bir süremüddət [[Qaraqoyunlular]] tarafındantərəfindən idarə yönetildiolundu. [[1507]]-ci yılındaildə [[Özbəklər]]in əlinə keçən şəhər, [[1510]]-cu ildə [[Şah İsmayıl Səfəvi]] tərəfindən [[Səfəvilər dövləti|Səfəvilər dövlətinə]]ne qatıldı.
 
=== Herat bəylərbəyliyi ===
Sətir 16:
{{main|Dürranilər İmperiyası}}
 
[[1750]]-ci ildə Herat, [[Əhməd xan Abdali|Əhməd xan Dürraninin]] elinəəlinə keçdi. Herat [[1860]]-cı yılındaildə [[Əmir Dostməhəmməd xan]] tərəfindən Əfqan dövlətinin bir parçası halına gətirildi. [[XIX əsr]] boyunca şəhər [[İngilislər]], [[Qacarlar dövləti]] və [[Əfqanlar]] arasında bir çox savaşlaradöyüşlərə səhnə oldu.
 
[[Sovet-Əfqan savaşı]] sırasındazamanı Herat, [[SSRİ|Sovet ittifaqı]] tarafındantərəfindən işgal edildi. [[10 mart|10]]- [[20 mart]] [[1979]] tarixləri arasında şəhərə Sovetlərə qarşı çıxan üsyanı yatırmaq üçün SovyetlərSovetlər şəhəri bombalayaraq 20. 000 nəfərin ölümünə səbəb oldular. Şəhər [[1995]]-ci ildə [[Taliban]]ın elineəlinə keçti. [[2001]]-ci yılındaildə ABŞ-ın Əfqanıstana apardığı müdaxilə sonucunəticəsində Taliban şəhəri tərk etmək zorundaməcburiyyətində qaldı. GünümüzdeGünümüzdə Herat, ABŞ-ın desteklidəstəklədiyi [[HəmidHamid Kərzai]] hökümetihöküməti tərəfindən tarafındanidarə yönetilmektediredilir.
 
== Önəmli yerlər ==
Sətir 24:
* '''Aeroportları'''
** Herat aeroportu
[[Şəkil:Herat_monument.jpg|thumb|„[[CihadHerat abidəsi|جهاد]]“209x209px]]
* '''Şəhərin səmtləri'''
** Şar Noe (Şəhər mərkəzi)
Sətir 42:
** Darvaza Irak
 
* '''AnıtlarAbidələr'''
** İskender Kalesiqalası
** Musalla Kompleksi
 
* '''Müzeylər'''
** Herat Milli MüzesiMuzeyi
** Cihat MüzesiMuzeyi
 
* '''Türbəler'''
** KraliçəKraliça Türbesitürbəsi (Gövhərşad)]
** Mirveys SadıkSadıq Türbesitürbəsi
** Jami Türbesitürbesi
** Kaca Kaltan Türbesitürbesi
 
* '''CamilərMəscidlər'''
** CumaCümə Camiiməscidi
** Kazirgah Şerif
** Kalga Şerif
Sətir 84:
* '''Universitetlər'''
** Herat Universiteti
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
== Xarici keçidlər ==