Yad Kennedi: Redaktələr arasındakı fərq

|layihə_müəllifi = [[Devid Resnik]]</br>[[Dov Feygin]]

'''Kennedi abidəsi''' ({{dil-he|יד קנדי}}) — İsraildə, [[Yerusəlim]] yaxınlığındakı Mateh Yehuda Bölgəsində yerləşən, 1963-cü ildə [[Texas]]ın [[Dallas]] şəhərində [[Con Kennedinin qətli|öldürülən]] ABŞ-ın 35-ci [[ABŞ Prezidenti|Prezidenti]] [[Con Kennedi]]nin xatirəsinə ucaldılmış abidədir. 60 fut hündürlüyü (18 m) olan abidə, kəsilmiş ağac kötüyünə bənzəyir. <ref name="nyt">{{cite web |url=http://jfk.hood.edu/Collection/White%20Materials/White%20Assassination%20Clippings%20Folders/Miscellaneous%20Folders/Miscellaneous%20III/Misc%20III%20126.pdf |last=Feron |first=James |title=Warren dedicates Kennedy Memorial in Israel |work=[[The New York Times]] |date=5 July 1966|accessdate=8 September 2012}}</ref> Abidənin içərisində isə Kennedinin tunc relyefi, mərkəzdə isə əbədi alov yanır. <ref name="nyt"/><ref name="gojerusalem">{{cite web |url=http://www.gojerusalem.com/discover/item_11324/Kennedy-Memorial |title=Kennedy Memorial |publisher=Go Jerusalem|accessdate=2 September 2012}}</ref>

Alov, 51 sütunla əhatə olunmuşdur, bu da [[ABŞ ştatlarının siyahısı|ABŞ-ın 50 ştatını]] və [[Vaşinqton şəhəri|Vaşinqton]]u ifadə edir.<ref name="chronicle">{{cite web |url=http://pjn.library.cmu.edu/books/CALL1/CHR_1966_005_018_07011966/vol0/part0/copy0/ocr/txt/0005.txt |title=July 4 Rites Open Kennedy Shrine |work=The Jewish Chronicle |date=1 July 1966 |accessdate=3 September 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131105223217/http://pjn.library.cmu.edu/books/CALL1/CHR_1966_005_018_07011966/vol0/part0/copy0/ocr/txt/0005.txt |archivedate=5 November 2013 |df=dmy-all }}</ref> ABŞ ştatlarının gerbləri (və Kolumbiya dairəsi) sütunların hər birində göstərilir,<ref name="chronicle"/> sütunlar isə incə şüşəli panellərlə ayrılır. <ref name="newsreel">{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=A-Mdtq7nNqA |title=1966 newsreel describing the memorial |publisher=[[YouTube]]|accessdate=3 September 2012}}</ref> Hal-hazırda abidəni eyni anda 100 nəfər ziyarət edə bilər. <ref name="chronicle"/> Abidə 1966-cı ildə Amerika yəhudi icmalarının bağışladığı vəsait ilə inşa edilmişdir. <ref name="nyt"/>

İsraildə bir sıra abidələr üçün (məşhur Holokost xatirə muzeyi [[Yad Vaşem]] də daxil olmaqla) istifadə olunan ''yad'' sözü Yeşaya Kitabının 56-cı fəsli, 5-ci ayədən gəlir: “Evimdə"Evimdə və divarlarımda onlara bir xatirə və bir ad verəcəyəm"<ref>{{cite web |url=http://www1.yadvashem.org/yv/en/about/index.asp |title=About Yad Vashem |publisher=[[Yad Vashem]] |year=2012 |accessdate=3 September 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120314132026/http://www1.yadvashem.org/yv/en/about/index.asp |archivedate=14 March 2012 |df=dmy-all }}</ref>

Abidə [[Qüds]]dən 7 mil (11 km) uzaqlıqda, Hadassa Xəstəxanası ilə eyni istiqamətdə, Yerusəlim təpələrinin ən üstündə<ref name="nyt"/>, 825 metr (2,707 fut) yüksəklikdə yerləşir. Abidəyə ən yaxın şəhər isə [[İordan çayının qərb sahili]]ndə yerləşən Betar şəhəridir.<ref name="newsreel"/> <ref name="nyt"/><ref name="travel"/> Aydın bir gündə [[Aralıq dənizi|Aralıq dənizini]]ni [[Təl-Əviv]] istiqamətindən görmək olar; 40 mil (64 km) məsafədədir.<ref>Hill, Leonard. "Israel's memorial to JFK", ''European Stars and Stripes'', 27 June 1969.</ref> Abidəyə Ora və Aminadav rayonlarını keçməklə də gəlmək olar. Qüds şəhər avtobusunun ən yaxın olduğu 20 nömrəli ən yaxın əsas yoldan təxminən 45 dəqiqəlik məsafədədir, baxmayaraq ki, xüsusi tur avtobusları adətən qrup ziyarətləri üçün istifadə olunur. <ref name="travel"/><ref name="nyt2">"Warren to talk to 2000 today at Kennedy Memorial in Israel" (PDF). The New York Times. 4 July 1966. Retrieved 8 September 2012.</ref>

[[FileŞəkil:Statecolumns.JPG|thumb|Daxildən, əbədi alov və dövlət möhürləri ilə bəzədilmiş sütunlar]]

13 yanvar 1964-cü ildə [[Pensilvaniya ştatı]]nın keçmiş qubernatoru Corc Maykl, Kennedi abidəsinin tikilməsi üçün yaxınlarda müəyyən vəsaitin toplanacağını elan etdi. <ref name="pa">{{cite web |url=http://archive.jta.org/article/1964/01/14/3075774/international-kennedy-memorial-near-jerusalem-planned-by-americans |title=International Kennedy Memorial Near Jerusalem Planned by Americans |work=Jewish Telegraphic Agency |date=14 January 1964|accessdate=3 September 2012}}</ref> O, bildirdi ki, vəsaitin tez toplanması üçün, hər bir ştatda, habelə xarici ölkələrdə əlavə komitələr yaradılacaqdır. <ref name="pa"/> 22 Noyabr 1964-cü ildə, sui-qəsdin ilk ildönümündə, [[Yəhudi Milli Fondu]], ABŞ-dakı böyük yəhudi icmalarında bu məsələ ilə bağlı görüş tətbiq etdi. <ref name="mtgs">{{cite web |url=http://archive.jta.org/article/1964/11/13/3078587/jnf-memorial-meetings-for-kennedy-to-be-held-in-numerous-cities |title=J.N.F. Memorial meetings to be held in numerous cities|work=Jewish Telegraphic Agency|date=13 November 1964|accessdate=13 September 2012}}</ref>

Amerikan icmaları, xatirə üçün vəsaitdən əlavə meşədə ağac əkilməsini maliyyələşdirməyə söz verdilər. Məsələn, 1965-ci ilin iyul ayında [[Kaliforniya]] ştatının [[Los-Anceles]] icması, Yəhudi Milli Fondu tərəfindən maliyyələşdirilən 1000-dən çox hökumət, birlik və idarə rəhbərlərinin qatıldığı ziyafətdə 100.000 ağac əkilməsini vəd etmişdi. <ref>{{cite web |url=http://archive.jta.org/article/1965/07/09/3081222/jnf-in-los-angeles-to-plant-100-000-trees-in-kennedy-forest-in-israel |title=J.N.F. in Los Angeles to plant 100,000 trees in Kennedy forest in Israel |work=Jewish Telegraphic Agency |date=9 July 1965 |accessdate=3 September 2012}}</ref>

[[ImageŞəkil:Yad Kennedy Plaque.jpg|thumb|right|250px|Yad Kennedi abidəsinin önündəki lövhə]]

Amerika inqilabının baş verdiyi 4 iyulda, İsrail və Amerika Birləşmiş Ştatları hökumətlərini təmsil edən bir çox rəsmi qonaq da daxil olmaqla 2000-ə yaxın insan, yüzlərlə turist, amerikalı tələbələr və israillilər ilə birlikdə açılışın şahidi oldu. <ref name="nyt"/>

İsrailin bir uşaq qrupu [[The Star-Spangled Banner|ABŞ]] və [[İsrail himni|İsrail himnini]]ni çalmışdı. <ref name="nyt"/>

Qonaqlar arasında Kennedinin qətlini araşdıran ABŞ-ın baş rəisi Erl Uarren də vardı.<ref name="newsreel"/> Digər qonaqlar arasında İsrailin Baş naziri [[Levi Eşkol]], Qüds meri Teddi Kollek və Birləşmiş Ştatların İsraildəki səfiri Uoluort Barbur da var idi. <ref name="jta"/>

[[FileŞəkil:KennedyC.jpg|thumb|left|150px|Abidədə yerləşən Kennedinin bürünc heykəli]]

Yad Kennedi 1995-ci ildə memarlıq sahəsində İsrail mükafatını qazanan, Brazilyada doğulan İsrail memarı David Resnik, <ref name="virtual">{{cite web |url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/judaica/ejud_0002_0017_0_16698.html |title=Reznik, David |publisher=[[Jewish Virtual Library]] |year=2012 |accessdate=3 September 2012}}</ref> və Ukrayna əsilli <ref name="dov">{{cite web |url=http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Arts/Article.aspx?id=31247 |last=Goldfine |first=Gil |title=Dov Feigin: Cutting it thin |work=[[The Jerusalem Post]] |date=10 August 2006|accessdate=3 September 2012}}</ref> İsrail heykəltəraşı Dov Feygin tərəfindən tərtib edilmişdir. <ref>{{cite web |url=http://www.attractions-in-israel.com/jerusalem-area/jerusalem-miscellaneous/yad-kennedy-monument-%e2%80%93-john-f-kennedy-memorial-in-jerusalem/#more-1041 |title=Yad Kennedy Monument |publisher=Attractions in Israel |year=2012 |accessdate=3 September 2012}}</ref> Feygin Kennedinin büstünü və Kennedinin bir sıra çıxışlarından parça daxil edilmiş bir xatirə divarı yaratmışdı. <ref name="chronicle"/> Resnik, "həyatı sui-qəsdlə sona çatdırılan böyük şəxsiyyəti simvollaşdırmaq üçün nəzərdə tutulduğunu" söyləmişdi.<ref name="chronicle"/>

Hal-hazırda Kennedinin relyefi və əbədi alovdan əlavə, Kennedinin öldürüldüyü vaxta qədər İsrail-Amerika münasibətləri mövzusuna aid sənədlər və fotoşəkillər kiçik bir kitabxanada saxlanılır. <ref name="modesto">{{cite web |url=https://news.google.com/newspapers?nid=1948&dat=19661226&id=W640AAAAIBAJ&sjid=G4YFAAAAIBAJ&pg=2125,5336299 |title=Israel's Kennedy Memorial Lures Yanks |author=[[Associated Press]] |publisher=[[The Modesto Bee]] |page=C-4 |date=26 December 1966 |accessdate=8 September 2012}}</ref>

1974-cü ildə ziyarətçilər üçün açıq olan abidənin ətrafına gəzinti yeri əlavə edildi. <ref name="picnic">{{cite web |url=http://archive.jta.org/article/1974/08/22/2969591/jnf-plans-picnic-site-near-kennedy-memorial |title=JNF plans picnic site near Kennedy Memorial |work=Jewish Telegraphic Agency |date=22 August 1974 |accessdate=3 September 2012}}</ref>