Amasya sülh müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 5:
 
== Tarixi ==
[[Osmanlı]] ilə [[Səfəvilər]] arasında olan [[Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (15321514-1555)]] nəticə vermədikdən sonra Osmanlı sultanı [[I Süleyman|Süleyman Qanuni]] Səfəvilərlə sülh danışıqlarına başlamağa razı oldu. O, hələ [[Naxçıvan]]dan geri qayıdarkən bu barədə baş vəziri Məhəmməd paşaya müvafiq göstərişlər vermişdi. Məhəmməd paşa isə sərhədyanı qızılbaş əmirlərinə məktub göndərərək Səfəvilərin başçısı [[I Şah Təhmasib]]dən Sinan bəyi azad etməyi və danışıqlar aparmaq üçün onunla öz nümayəndəsini göndərməyi xahiş etdi. Sinan bəy həbsxanadan azad edildi və onunla birlikdə [[Qacar tayfası]]nın ağsaqqallarından Şahqulu bəydə yola düşdü.<ref>Əhsən ət-təvarix, səh.379</ref><ref>Tarix-i cahan-ara, səh. 302</ref> Şahqulu bəy qayıtdıqdan sonra, Sultan Süleyman [[Amasya]]da olarkən özünü ona çatdırmış<ref>Əhsən ət-təvarix, səh. 384</ref> “Qaradağ sufilərinin” ağsaqqallarından biri – Səfəvilərin eşikağası Fərruxzad bəy, Səfəvi elçisi kimi Osmanlı sultanının yanına göndərildi. Burada aparılmış danışıqlar nəticəsində “Amasya sülhü” adı altında məşhur olan sülh müqaviləsi bağlandı.
 
[[Fars dili|Farsdilli]] mənbələrdə bu sülhün dəqiq tarixi verilmir. [[Həsən bəy Rumlu]]nun [[Əhsən ət-Təvarix]] əsərində, Qəffarinin və Əli Zeynalabdinin salnamələrində Fərruxzad bəyin elçiliyi barədə məlumat [[hicri-qəməri təqvimi]] ilə 961-ci ilə aid edilir.<ref>Tarix-i cahan-ara, səh.302</ref><ref>Təkmilat əl-əxbar. vər. 273a</ref> [[İsgəndər bəy Münşi]] onun tarixini xronoqram ilə verir (yəni 1+30+90+30+8+600+10+200), bu da hicri 969-cu il edir.<ref>Tarix-i aləm aray-i Abbasi, səh. 79</ref>. Bu hadisənin dəqiq tarixini göstərən türk mənbələrinə görə, Amasyada sülh hicri 962-ci il rəcəbin 8-də (1555-ci il mayın 29-da) bağlanmışdır<ref>J.Hammer. Histoirc de L’Empire Ottomane, c. VI, səh. 70</ref>.