Alfa hissəciyi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{sil|[[Alfa-zərrəcik]] səhifəsinə köçürüldü}}'''Alfa hissəciyi''' — yüklənmiş müsbət hissəcikdir. 2 [[proton]] və 2 [[neytron]] ilə əmələ gəlir. Alfa hissəciyi [[Alfa dağılması]] nəticəsində formalaşır. Alfa hissəciyi nüvə reaksiyaların həyata keçirilməsinə səbəb olur. Alfa hissəciyi axımına Alfa şüalanması deyilir. Alfa hissəciyi Alfa dağılması zamanı çoxlu kinetik enerjisini itirir. Həmçinin, Alfa hissəciyi nüvə reaksiyaları əsasında da formalaşa bilir. Məhz 1919-cu ildə ilk nüvə reaksiyasını həyata keçirən Ernest Rezerford reaksiyada Alfa hissəciyindən istifadə etmişdir.<ref>[http://nuclphys.sinp.msu.ru/partmat/ Hissəciklərin maddələrlə qarşılıqlı təsiri]</ref>.
 
'''Alfa zərrəcik (α - zərrəcik)''' -2 proton və 2 neytrondan ibarət olan <sup>4</sup><sub>2</sub>He nüvəsidir. α zərrəciyin kütləsi m<sub>α</sub>=4,0027 а.е.м.= 6,644 q, spini və maqnit momenti sıfra bərabərdir. Əlaqə enerjisi 28,11 МеВ (1 nuklona 7,03 МеВ). Maddədən keçərkən α - zərrəcik ionlaşma, atom və molekulaların həyəcanlanması hesabına, həmçinin molekulların dissosiasiyası nəticəsində tormozlanır. Havada α - zərrəciyin uçuş yolunun uzunluğu l=aυ -dur, burada υ -başlanğıc sürət,α=9,7.10<sup>-28</sup> s<sup>3</sup> sm<sup>-2</sup>( l~3-7 sm üçün)-dir. Bərk maddə üçün l ~10<sup>-3</sup> сsм (şüşədə sм) olur.
==Ədəbiyyat==
Nüvə fizikasında çox fundamental kəşflər, yaranmalarına görə, alfa zərrəciyin öyrənilməsinə borcludurlar. Belə ki, Alfa zərrəciyin səpilməsinin tədqiqi -atom nüvəsinin, yüngül elementlərin α -zərrəcikləri ilə şüalandırılması nüvə reaksiyalarının və süni radioaktivliyin kəşfinə gətirib çıxartdı.
*О.И. Василенко, Б.С. Ишханов, И.М. Капитонов, Ж.М. Селиверстова, А.В. Шумаков "РАДИАЦИЯ", М., Изд-во Московского университета. 1996.
 
{{sil|[[Alfa-zərrəcik]] səhifəsinə köçürüldü}}'''Alfa hissəciyi''' — yüklənmiş müsbət hissəcikdir. 2 [[proton]] və 2 [[neytron]] ilə əmələ gəlir. Alfa hissəciyi [[Alfa dağılması]] nəticəsində formalaşır. Alfa hissəciyi nüvə reaksiyaların həyata keçirilməsinə səbəb olur. Alfa hissəciyi axımına Alfa şüalanması deyilir. Alfa hissəciyi Alfa dağılması zamanı çoxlu kinetik enerjisini itirir. Həmçinin, Alfa hissəciyi nüvə reaksiyaları əsasında da formalaşa bilir. Məhz 1919-cu ildə ilk nüvə reaksiyasını həyata keçirən Ernest Rezerford reaksiyada Alfa hissəciyindən istifadə etmişdir.<ref>[http://nuclphys.sinp.msu.ru/partmat/ Hissəciklərin maddələrlə qarşılıqlı təsiri]</ref>.
 
==İstinadlar==
*О.И. Василенко, Б.С. Ишханов, И.М. Капитонов, Ж.М. Селиверстова, А.В. Шумаков "РАДИАЦИЯ", М., Изд-во Московского университета. 1996.
{{İstinad siyahısı}}
* В.Соловьев "Альфа-, бета- и гамма-спектроскопия", пер. с англ., в.2, М., 1969;
* М.Кюри "Теория атомного ядра. Ядерные модели", М., 1981.
* С. Г.Кадменский, В. И.Фурман "Альфа-распад и родственные ядерные реакции", М., 1985.
 
 
[[Kateqoriya:Terminlər]]
==Xarici keçidlər==
* [http://www.bigs.de/BLH/de/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=69&Itemid=237 Geschwindigkeitsbestimmung von Alphateilchen] – dargestellt in einer interaktiven Animation
* [http://www.fz-juelich.de/gs/genehmigungen/glossar-strlsch/ „Glossar Strahlenschutz“]
 
[[Kateqoriya:RadioaktivlikFizika]]