Con Rassel: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k clean up using AWB |
||
Sətir 31:
| imzası =
}}
'''Con Rassel''' ({{Dil-en|John Russell}}, {{DVTY}}) — [[Böyük Britaniya]] dövlət və siyasi xadimi. [[1846]]-[[1852]]-ci illərdə [[Böyük Britaniya]]nın baş naziri və viqlərin lideri olmuşdur. Filosof [[Bertran Rassel
== Həyatı ==
Rassel, 18 avqust 1792-ci ildə ingilis aristokratiyasının ən yüksək eşelonlarında, 6-cı Bedford hersoqu Con Rasselin üçüncü oğlu olaraq dünyaya gəlmişdir. Rasselin ailəsi 17-ci əsrdən bəri İngiltərədəki əsas viq sülalələrindən biri idi və bu ölkənin aristokratik torpaq sahiblərinin ən varlı ailələrindən biri idi, ancaq Bedford 6-cı hersoqunun ən kiçik oğlu olaraq, miras qalmış ailəyə sahib olmamalıdı. Hersoqun ən kiçik oğlu kimi, "Lord Con Rassel" nəzakət tituluna sahib idi.1861-ci ildə qraf olana qədər İcmalar Palatasında oturmuşdur.
Sətir 38:
1813-cü ildə viq olaraq parlamentinə daxil olmuşdur. [[Viqlər (Britaniyada siyasi partiya)|Viq hökumətlərində]] daxili və xarici işlər naziri vəzifəsini icra etdi. 1828-ci ildə parlamentə sözdə ləğv təklifini təqdim etdi. test aktları, 1831-ci ildə - parlament islahatının ilk layihəsini hazırladı. Daxili işlər naziri olaraq 1835-ci ildə şəhər özünüidarəetmə sistemində ilk islahatı həyata keçirdi.
[[Şəkil:John Russell, 1st Earl Russell by Sir Francis Grant.jpg|thumb|Baş nazir Con Rassel 1853-cü ildə]]
[[Robert Pil]]in 1846-cı ildə taxıl qanunlarını qəbul etməsindən sonra onun partiyası daxilində baş verən çəkişmələr və parçalanmalar onun istefası ilə nəticələndi və 1846-1852-ci illərdə hökumətə Con Rassel başçılıq etdi. Rassel hökuməti parlamentdə azlığa malik olan viqlərin hökuməti idi. Lakin hökumətin qurulmasının əsas səbəbi ondan ibarət idi ki, tori partiyası parçalanmışdı və Pilçilər, [[azad ticarət]] tərəfdarları onun tərkibindən ayrılmışdılar. Onlar bu hökumətin tərkibinə daxil olmasalar da, onun fəaliyyətini dəstəkləyirdilər.1847-ci ildə keçirilən parlament seçkiləri zamanı 325 səs mühafizəkarlar, 291 səs isə viqlər topladılar. Lakin yenədə hökuməti viqlər təşkil etdilər, çünki torilərin tərkibində gedən parçalanmalar onların hökumət yaratmasına mane oldu.
Yeni təşkil olunan Rassel hökuməti ilk olaraq 1849-ci ildə naviqasiya aktlarını ləğv etdi. 1651-ci ildə qəbul edilən bu aktlara əsasən İngiltərəyə mallar yalnız ingilis gəmilərində gətirilə bilərdi. Proteksionist siyasət bumeranq xarakteri daşıyır, yəni əgər İngiltərə hər hansı bir ölkə ilə ticarət əlaqələrində bu siyasətə üstünlük verirdisə bu o deməkdir ki, həmin ölkə də dolayısı ilə İngiltərəyə qarşı məhz bu siyasətdən istifadə edəcəkdir. Lakin, İngiltərə sənayesi elə bir mərhələyə gəlib çatmışdı ki, o dünya bazarında rəqabətdən qorxmurdu. Məhz buna görə də, artıq azad ticarət prinsiplərinə üstünlük verilməyə başlanmışdı. İngiltərənin özündə iqtisadiyyatın ''Mançester məktəbi'' belə hesab edirdi ki, İngiltərənin firavanlığı onun azad ticarətin prinsiplərinə nə dərəcədə önəm verməsindən asılıdır. Mançester məktəbinin nümayəndələri kifayət qədər çox olduğuna görə, 1849-cu ildə bu aktlar ləğv edildi.
1847-ci ildə təhsil haqqında qanun qəbul edildi. Təhsil haqqında qanunun əsas prinsipial mahiyyəti icbari təhsil sisteminin kifayət qədər genişləndirilməsi və ibtidai təhsil üzərinə nəzarətin dövlət strukturlarına devr edilməsi idi.
1848-ci ildə Con Rassel hökuməti Avstraliya hökuməti haqqında qərar qəbul edilməsinə nail oldu. Eyni zamanda C. Rassel daxili siyasət sahəsində şəhərlərdə antisanitariya qaydalarına əməl olunmasına xüsusi diqqət ayırırdı. O həmçinin, pulsuz səhiyyə xidmətinin yaradılmasına və xəstəxanaların açılmasına da nail oldu.
Sətir 52:
* {{cite journal|last=Halevy|first= Elie|title=The Triumph of Reform 1830–1841|journal=History of the English People in the Nineteeth Century|volume=3|date=1950}} detailed political narrative
* {{cite journal|last=Halevy|first= Elie|title=Victorian Years|journal=History of the English People in the Nineteeth Century|volume=4|date=1951}} detailed political narrative
* Henderson, G. B. "The Eclipse of Lord John Russell" ''The Cambridge Historical Journal'' 5#1 (1935), pp.
* {{cite journal|last=Krein|first= David F.|title=War And Reform: Russell, Palmerston and the Struggle for Power in the Aberdeen Cabinet, 1853–54|journal=Maryland Historian|date=1976|volume= 7#2|ref= pp. 67–84}}
* {{cite journal|last=Partridge|first= M. S.|title=The Russell Cabinet and National Defence, 1846–1852|journal=History|date=1987|volume= 72# 235|ref= pp. 231–250}}
Sətir 69:
== İstinadlar ==
<references />
{{Böyük Britaniyanın baş nazirləri}}
[[Kateqoriya:Böyük Britaniya baş nazirləri]]
| |||