Geyim: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
keçid |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Clothes.jpg|230px|right]]▼
'''Geyim''' — parçadan və müxtəlif materialalrdan hazırlanan, insanların bədənin müxtəlif hissələrini örtmək üçün istifadə etdiyi bədən örtüyü. Geyim adətən parçadan və ya toxuculuq materiallarından hazırlanır, lakin zaman keçdikcə heyvan dərisindən və ya digər materiallardan hazırlanmış geyimlər də yaranmağa başlanılmışdır. Geyim bütün insan cəmiyyətlərinin xüsusiyyətidir və yalnız insanla məhdudlaşır. Geyilən geyimin həcmi və növü cinsiyyət, bədən növü, sosial və coğrafi mülahizələrdən asılıdır.
Geyim bir çox məqsədə xidmət edir: dəri və ətraf mühit arasında bir maneə təmin etməklə elementlərdən, kobud səthlərdən, həşərat dişləmələrindən, tikanlardan qoruyur. Paltar soyuq və ya isti hava şəraitinə qarşı müdafiə edir və yoluxucu və zəhərli materialları bədəndən uzaq tutaraq gigiyenik bir səth yarada bilir. Geyim həmdə [[Ultrabənövşəyi şüalanma|ultrabənövşəyi
Paltar geyinmək sosial bir normadır və başqalarının gözü qarşısında geyimdən məhrum olmaq utandırıcı hal yarada bilər. Dünyanın əksər yerlərində ictimai yerlərdə paltar geyinməmək ləyaqətsiz ifşa sayıla bilər.
== Tarixi və mənşəyi ==
Arxeoloqlar 1988-ci ildə Rusiyada, Kostenki yaxınlığında tapılmış sümük və fil sümüyü tikiş iynələrini eramızdan təxminən 30 min il əvvələ aid olduğunu təyin etdilər.<ref>https://www.colorado.edu/news/r/b278a670675fd8d2ca0700cdc0e9d808.html</ref> Geyimdə istifadə edilə bilən boyalı kətan lifləri Gürcüstan Respublikasında eramızdan əvvəl 34 min il əvvələ aid bir mağarada tapılmışdır.<ref>https://web.archive.org/web/20080910120019/http://www.eva.mpg.de/genetics/pdf/Kittler.CurBiol.2003.pdf</ref>
Sətir 23 ⟶ 21:
=== Gender müxtəlifliyi ===
Əksər mədəniyyətlərdə geyimlərin gender fərqliliyi məqsədəuyğun hesab olunur. Fərqlər üslub, rəng, parça və növlərdədir.
Qərb cəmiyyətlərində [[Ətək|ətəklər]], [[Don|donlar]] və hündürdaban ayaqqabılar əsasən qadın geyimləri, [[Qalstuk|qalstuklar]] isə kişi geyimi kimi qəbul edilir. [[Şalvar]] bir zamanlar yalnız kişi geyimi kimi qəbul edilirdi, amma müasir dövrümüzdə hər iki cins tərəfindən geyilə bilər.
Hər iki cins tərəfindən geyilə bilmək üçün hazırlanmış geyimlərə [[uniseks]] geyim deyilir. Uniseks geyimləri, məsələn, qısaqol köynəklər, müxtəlif bədən ölçülərinə uyğunlaşmaq üçün düz kəsim formasına meyllidirlər.
== Həyat tsikli ==
Sətir 36 ⟶ 34:
Paltarlar yuyulduqdan və ütülədikdən sonra, paltarları səliqəli qalması paltar asılqanlarına qoyulur və ya qatlanır.
Bəzi həşərat və sürfələr geyim və toxuma ilə qidalanır. Bu cür zərərvericilərin qarşısını almaq üçün paltarlar sidr örtüklü şkaflarda<ref>https://www.bobvila.com/articles/cedar-closets/</ref> və ya sandıqlarda saxlanıla bilər və ya [[Lavanda]] və ya [[naftalin]] kimi zərərvericilərə qarşə müdafiə xüsusiyyətlərə malik olan ləvazimatlar yerləşdirilmiş siyirmə və ya [[Konteyner|konteynerlərdə]] saxlanıla bilər.
=== Təkrar emal ===
İstifadə olunmuş və ya istifadəyə yararlı olmayan geyimlər, parçalar, yorğanlar, [[Kilim|kilimlər]] və bu kimi bir çox evdə istifadə edilən başqa əşyalar yenidən istifadəyə verilə bilər. Neytral rəngli və ya toxunmamış sellüloz lifləri yenidən kağıza çevrilə bilər. Qərb cəmiyyətlərində istifadə olunmuş geyimlər əsasən atılır və ya xeyriyyəçilik üçün verilir (məsələn,
Sintetikanın həyat tsikli ilə əlaqədar bir çox narahatlıq var, bunlar əsasən neft-kimya məhsullarından qaynaqlanır.
Paltarın həddən artıq inventarlaşdırılması bəzən marka dəyərini qorumaq üçün məhv edilir.
== İstinadlar ==
| |||