Onaltılıq say sistemi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Salam
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1:
Sex
{{vikiləşdirmək}}[[Şəkil:Hexadecimal multiplication table.svg|thumb|350px|Onaltılıq vurma cədvəli]]
 
'''Onaltılıq sayı sistemi''' (en. ''hexadecimal'') - (yunanca “hex” – “altı” və latınca “decem” – “on”) 0-dan 9-dək rəqəmlərdən və A-dan (onluq 10 ədədinin ekvivalenti) F-dək (15 ədədinin ekvivalenti) baş hərflərdən təşkil olunmuş, əsası 16 olan say sistemi. İkilik ədədləri yığcam göstərmək üçün proqramlaşdırmada tez-tez onaltılıq ədədlərdən istifadə olunur. Onaltılıq ədədlər xüsusən ona görə yaxşıdır ki, onlar kompüterin yaddaşının və yaddasaxlama qurğularının ibarət olduqları 8-bitli baytlara tam yazılır. Bu sistemin 16 rəqəmindən hər biri dörd bitlə göstərilə bildiyindən, bir baytda aşağıda göstərildiyi kimi düz iki rəqəm vermək olar (onaltılıq 53 onluq 83-ə bərabərdir):
 
*
*
 
*
* 0101<sub>2</sub> = 5<sub>16</sub>
*
* 0011<sub>2</sub> = 3<sub>16</sub>
*
 
Beləliklə, yaddaşın bir baytında 256 müxtəlif onaltılıq ədəddən (0-dan FF-dək) istənilən ədədi saxlamaq olar.
Onaltılıq ədədlər onluq ədədlər kimi, ancaq yetərincə yavaş “böyüyürlər”, çünki onlar 10-un qüvvətlərindən deyil, 16-nın qüvvətlərindən düzəlir. Məsələn:
 
*161 (onluq 16) = 10h
*162 (onluq 256) = 100h
*163 (onluq 4096) = 1000h
 
Eyni zamanda:
*
*101 = 10
*
*102 = 100
*
*103 = 1000
 
Onaltılıq ədədləri onluq ədədlərlə qarışdırmamaq üçün onların sonuna “h” hərfi və ya önünə “&”, “$” və ya “0x” önlükləri artırılır. Məsələn, 10h ədədi onluq 16 ədədinin onaltılıq ekvivalentidir.
 
==Ədəbiyyat==