Zəncirləmə: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səhifə "'''Zəncirləmə''' — aşıq ədəbiyyatında çox az-az işlənən formalardandır. Zəncirləmədə hər bir bəndin son sözü ya olduğu kimi, yaxud..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Zəncirləmə''' — Azərbaycan [[aşıq ədəbiyyatı]]nda çox az-az işlənən
<poem>
Bir gözəlin övsafından bu zaman,
Danışıb deyərəm, söylərəm xitab,
Bağlaram kitab,
Ollam sərhesab.
Sərhesab oluban səhraya düşdüm,
Tapmadım sənin tək bir ali nisab,
Bir ülüləlbab,
Zülfü piçü tab.
Piçü tab olmaqda gəzdim cahanı,
Tiflisi, Gəncəni, Şəki, Şirvanı,
Dağıstan, Qəbələ, Bakı, Qubanı,
Qarabağ mahalına etdim irtiqab,
Altımda iqab,
Ayaq bər-rikab.
Ayaq bər-rikab, mən oldum səvar,
Kəndi, obanı gəzdim nə ki, var.
Çayıllı, Nimrəli, Xunaşın, Dizmar,
Sərvü-Çartaz, Dəlilidən ictinab,
Yox bir içim ab,
Bilməzlər savab.
</poem>
Göründüyü kimi, burada hər misranın sonunda işlənən söz, yaxud ifadə yeni misranın əvvəlində təkrarlanır, ona görə də bu tipli zəncirləmə əvvəl-axır zəncirləmə adlanır.
Zəncirləmə ilə cığanın forma yaxınlığına və funksiya eyniyyətinə baxmayaraq onlar eyni şerin tərkibində paralel surətdə müstəqil də mövcud ola bilərlər. [[Aşıq Hüseyn Şəmkirli]]nin aşağıda bir parçası verilən "Könül" adlı zəncirli-cığalı müsəddəsi buna misal ola bilər:
<poem>
Ay həzərat, qulax asın,
Biir təzə yar istər könül.
Gözləri şəhla kimi,
Zülfü ənbər istər könül.
Yanağı gül yarpağı,
Ləbi əhmər istər könül.
Tər əndamı güldən nazik,
Sinəsi qar istər könül.
Qoynu cənnətin bağı,
Məməsi nar istər könül.
Qoynun rizvan,
Huriyi-qılman,
Can sənə qurban,
Öldüm, ay aman,
Qaşları kaman.
Qaşları qövsi-qüzeh,
Belə düxtər istər könül,
Düxtərin gül sifəti,
İrəngi lalə qırmızı,
Tikilib qullabıdan,
Sərində şalı qırmızı.
Qoyubdu tər xınanı,
Ağ, nazik ələ qırmızı.
Məclis içində saqi,
Əldə piyalə qırmızı.
Dodağından öpəsən,
Yanağından öpəsən,
Buxağından öpəsən,
Ayağından öpəsən,
Çünki qədəm götürüb,
Belə nigar istər könül.
</poem>
Bu nümunədə cığa ilə zəncirləmə bir-birinin arıdnca gəlir və zəncirləmə, əslində, müsəddəsin hər bəndindəki fikrin yekunu, tamamlanması funksiyasını öz üsərinə götürür.
<poem>
Aşıqlıq Adəmdən icad olubdur,
Ol Adəm atanın nəvəsiyəm mən.
Nə qədər dünyaya aşıq gəlibdir,
Küllü aşıqların
Gəzərəm dünyanı divanə təki,
Mahalım Göynükdü, şəhərim Şəki,
|