Mardin ili: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 20:
'''Mardin''', [[Türkiyə]]nin bir vilayəti.
Cənub şərqi Anadolu Bölgəsində yerləşən Mardinin
Mardinin quruluş tarixi aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində miladdan əvvəl 4500 –
▲Mardinin quruluş tarixi aparılan arxeoloji qazıntılar nəticəsində miladdan əvvəl 4500 – 3500 – ci illərdə Mesopatomiyanın tərkibində olan Subarilər tərəfindən qoyulduğu güman edilir. Miladdan əvvəl 3000 – ci ildə digər Cənubi Anadolu bölgələridə olduğu kimi burada da Hurri və Mitanni mədəniyyəti inkişaf etmişdir. Miladdan əvvəl 2850 – ci ildə Şumerlərin hökmranlıq etdiyi Mardində şəhərsalma, suvarma və əkiçnilik çox inkişaf etmişdir. Miladdan əvvəl 2500 – ci ildə Akkad – şumer dövlətinin, miladdan əvvəl 2200 – 1925 – ci illərdə Babil dövlətinin hökmranlığı altında olan Mardin və ətrafı daha sonralar da 500 il Midillər tərəfindən əsarətdə saxlanılmışdı. Miladdan əvvəl 1367 – ci ildə Assurlar ərazini öz torpaqlarına qatmış, lakin sonradan ərazidə olan köçlər Anadoluya təsir etmişdir. Miladdan əvvəl 800 – ci ildə bu ərazilərin hamısı Urartu krallığına keçmişdir, lakin miladdan əvvəl VI yüzilliyin ortalarında bu əraziləri farslar xüsusi dillə öz tərkiblərinə qatmışlar. Miladdan əvvəl 335 – ci ildə Makedoniyalı İskəndər Anadolunu ələ keçirmiş və 250 – də Roma imperatorluğu qatılan Mardin bu dövrdə xristianlığın yayılması ilə mədəniyyət baxımdan dəyişikliklərə məruz qalmışdır. Bizans dövründə də ən çox təsir göstərilən yerlərdən biri yenə Mardin olmuşdur. VII yüz illikdə ərəblərin əraziyə gəlməsi islamın yayılmasına zəmin yaratmış, XII yüz illikdə Səlcuq hakimiyyəti ilə türkmənlər ərazidə hakimə çevrilmişdir. Həmçinin Ağqoyunlu və Səfəvi dövrləri də buraya təsir etmiş, Yavuz Sultan Səlimin dövründə 1517 – ci ildə Mardin Osmanlının tərkibinə qatılmışdır. Mardinin qədim adı əvvəllər “Marida” kimi vurğulanasa da, türklər tərəfindən “Mardin” kimi çağrılmağa başlanılmışdır.
Tarixi İpək Yolunun üstündə yerləşən Mardində bugün bir çox xan evləri, karvansaralar, əsrlərdir var olan və inşa edildikləri dövrü özündə biruzə verən xüsusi evlər, dini və sənətkarlıq baxımdan seçilən məscidlər, türbələr, kilsələr manatrlar və bir çox əzərlər ərazinin mədəniyyətini zənginləşdirir. Mardinin əsas yerləri; Mərkəz, Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömerli, Savur və Yeşilli.
|