20.136
edits
(Səhifə "'''Yəhudi mifologiyası''' - Yəhudi mədəniyyətində geniş yayılmış mifoloji anlayışlardır. Eramızdan əvvəl I minillikdə, ümumi Qərbi S..." məzmunu ilə yaradıldı) Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
(→Tarixi) Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Yəhudi mifologiyası inkişafının ilk mərhələsində Qərbi Semit mifologiyasının təkallahlığın inkişafı istiqamətində yenidən işlənməsi idi. Pentateuçun əfsanələrinin əhəmiyyətli bir hissəsi proto-yəhudi miflərinə aiddir. [[Tövrat]]ın bir hissəsi olduqdan sonra da, xalq əfsanələrinin formalaşmasına təsir göstərməyə davam etdilər, baxmayaraq ki, normativ Yəhudiliyin inkişafında miflərin etioloji elementləri əvəz olundu.
Yəhudi mifologiyası tarixin müxtəlif dövrlərində Misir, [[Şumer]]-Akkad və xüsusilə İran, xüsusən [[Zərdüştlük]], mifologiyalar və daha sonra qnostik mistisizmdən təsirlənmişdir.
İlk dövrdə, köçəri bir həyat şəraitində, Yahve qəbilə xalqının önündə gəzib dolaşan və müharibələrini aparan qəbilə tanrısı kimi qəbul edildi. [[Yəhudi Krallığı]] dövründə, Yahvenin tapınağı onun üçün Məbədin tikildiyi [[Qüds]]də lokallaşdırıldı (e.ə. X əsr). Birləşmiş İsrail krallığının dağılması (təqribən e.ə. 932-928) və daha sonra Aşşurdan gələn təhdid, sonra Yeni Babil krallığı artdıqda, peyğəmbərlik hərəkatı dini həyatın ən vacib gerçəyi olur. Peyğəmbərlər [[bütpərəst]] ibadət ənənələrindən imtina etməyi və Yahvedən başqa hər hansı bir tanrıya pərəstiş etməməyi tələb etdilər.
|