Vergi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 17:
Sonra [[Əhəmənilər dövləti|Fars İmperiyası]] dövründə, [[e.ə. 500]]-ci ildə [[I Dara|I Böyük Dara]] tərəfindən nizamda olan sabit vergi sistemi həyata keçirilmişdir.<ref>http://www.1902encyclopedia.com/D/DAR/darius-i-the-great.html</ref> Fars vergi sistemi hər bir Satrapiya (Satrap hökm etdiyi ərazi) üçün xüsusi şəkildə təyin olunurdu. Müxtəlif vaxtlarda imperiyada 20-dən 30-a qədər satrapiyalar var idi, və hər biri onun gözlənilən məhsuldarlığa əsasən qiymətləndirilirdi. Vergiləri yığmaq və öz xərcləri çıxıb imperatora göndərmək satrapların öhdəliyi olub. Müxtəlif vilayətlərdən tələb olunan məbləğlər onların iqtisadi potensialı haqqında xəbər verə bilər. Misal üçün [[Babil]] məhsulların geniş çeşidi üçün ən böyük məbləğə müəyyən olunub: 1000 gümüş talent və ordu üçün 4 aylıq ərzaq təchizatı.
 
[[Hindistan]] öz qızıl əfsanələrinə görə çox böyük olan 4680 gümüş talent məbləğində qızıl tozu təchiz etməli idi. Misir öz torpağının məhsuldarlığına görə məşhur idi. O, Fars imperiyasının (sonra isə Roma imperiyasının) taxıl anbarı kimi istifadə olunurdu və 700 gümüş talent ilə 120,000 vahidində taxıl təmin etməli idi. Həmin vergilər xüsusi insanlara qoyulurdu. Farslar və midiyalılar vergilərdən azad olublar, lakin onlar hər vaxt fars ordusunda xidmət göstərməli idi.<ref>http://www.historyworld.net/wrldhis/PlainTextHistories.asp?historyid=aa65</ref> Hindistanda 11-ci əsrdə [[islam]] hökmdarları [[qeyri müsəlmanlar]]dan [[cizyə]] vergisini tələb edirdilər. Bu [[Akbar]] tərəfindən ləğv olunub.
 
Ən azı 17-ciXVII əsrdən Avropadaki vergi sistemini təsvir edən ancaq bir neçə yazılar qalıb. Amma vergi dərəcələri iqtisadiyyatın həcmi ilə müqayisə etmək çətin məsələdir, çünki istehsalın göstəriciləri o qədər də mövcüd deyil. 17-ci əsrdə [[Fransa]]da dövlət xərcləri və gəlirləri 1600-1610 illərində 24.30 million livra, 1650-1659 illərində 126.86 million livra, 1700-1710-cu illərində dövlət borcu 1.6 milliard livra olan zaman 117.99 million livra təşkil edirdi.<ref>''Hoffman, Phillipe and Kathryn Norberg (1994), <u>Fiscal Crises, Liberty, and Representative Government, 1450-1789</u>, p. 238.</ref> Məhsulun hissəsi olan vergilər 17-ci əsrdə [[Fransa]], [[Niderland]], [[Skandinaviya]]da 15-20%a çata bilirdi. Müharibələr ilə dolu 18-19-cu əsrlərdə vergi dərəcələri çox yüksəlib, çünki müharibə dövlət üçün çox bahalı çıxırdı, ona görə də vergi sistemi mərkəzləşdirilib və daha peşəkar olub. İngiltərədə bu yüksəliş daha aşkar idi: [[Piter Matias]] və Patrik Obrayn müəyyən etdilər ki, o 85%-a çatıb. Digər araşdırma da bu rəqəmi sübut etdi və göstərib ki, vergidən adam başına düşən gəlir 18-ci əsrə nisbətən 6 qat artıb, lakin sənayə inqilabından əvvəl sabit iqtisadi inkişaf hər bir insan üçün vergi ağırlığının ancaq iki qat artmasına səbəb olub.
 
Fransa İnqilabından əvvəl orta vergi dərəcələri [[Britaniya]]da Fransaya nisbətən aşağı olub, adam başı ilə sayınca iki qat az, amma onlar əsasən xarici ticarətə qoyulmuşdur. Fransada vergi dərəcəsi aşağı olub, amma öhdəlik əsasən torpaq sahiblərinə, fərdilərə və daxili ticarətə qoyulub, ona görə də xalq qəzəbinə səbəb olurdu.<ref>''Hoffman, Phillipe and Kathryn Norberg (1994), <u>Fiscal Crises, Liberty, and Representative Government, 1450-1789</u>, p. 300 .</ref>