Postsənaye cəmiyyəti: Redaktələr arasındakı fərq

'''Postsənaye cəmiyyəti''' ({{dil-en|Post-industrial society}}) — [[İqtisadiyyat|iqtisadiyyatı]] yüksək məhsuldar sənaye, bilik sənayesi, [[ÜDM]]-də yüksək keyfiyyətli və yenilikçi xidmətlərin yüksək payı olan, bütün iqtisadi və digər fəaliyyət növlərində rəqabət olan, habelə xidmət<ref>1999 Forward to "The Coming of the Post-Industrial Society" by Daniel Bell</ref> sektorunda işləyən əhalinin sənaye sahələrindən daha yüksək paya sahib yenilikçi bir sektorun hakim olduğu bir cəmiyyət istehsal<ref>The American States in the Postindustrial Economy. The State and Local Government Review. on the web: https://www.jstor.org/pss/4355128</ref>.

Elmi inkişaflar iqtisadiyyatın əsas hərəkətverici qüvvəsinə - bilik sənayesinin əsasına çevrilir. Ən dəyərli keyfiyyətlər işçinin təhsil səviyyəsi, peşəkarlığı, öyrənmə qabiliyyəti və yaradıcılığıdır<ref name="Targ, Harry R 1976">Targ, Harry R. "Global Dominance and Dependence, Post-Industrialism, and International Relations Theory: A Review." International Studies Quarterly. 20. 3 (1976): 461-482.</ref>.

Postsənaye cəmiyyətinin inkişafında əsas intensiv amil insan kapitalıdır — mütəxəssislər, yüksək savadlı insanlar, bütün növ iqtisadi yeniliklərdə elm və bilik<ref name="Wright, James D. 1978">Wright, James D.“The Political Consciousness of Post-Industrialism.” Contemporary Sociology. 7. 3 (1978): 270-273.</ref><ref name="Banks 1983">Banks, Alan and Jim Foster.“The Mystifications of Post-Industrialism. Appalachian Journal . 10. 4 (1983): 372-378.</ref>.

Postindustrial cəmiyyətin sənaye cəmiyyətindən əsas fərqləndirici cəhətləri çox yüksək əmək məhsuldarlığı, yüksək həyat keyfiyyəti, yüksək texnologiyalara sahib olan və innovasiya iqtisadiyyatının üstünlük təşkil edən sektoru və riskli işdir. Yüksək keyfiyyətli insan kapitalının yüksək dəyəri və məhsuldarlığı yeniliklər və yeniliklər arasında rəqabət artıqlığı yaradır<ref>Czarnitzki, Dirk; Hall Bronwyn H. (Berkeley); Oriani Raffaele; ''The Market Valuation of Knowledge Assets in US and European Firms.'' On the web at http://elsa.berkeley.edu/~bhhall/papers/CHO05_mktval.pdf</ref>.

Bazarların sənaye məhsulları və malları ilə doyması ümumi sənaye istehsalının artım sürətinin azalmasına və sənayenin ÜDM-dəki payının xidmət sektorunun payına nisbətən azalmasına səbəb olur. Öz-özlüyündə ÜDM-də sənayenin payının azalması post-sənaye iqtisadiyyatının əsas əlaməti deyil. Məsələn, Rusiyada, 2010-cu ildə xidmətlərin payı, Rosstata görə, ÜDM-in 62,7% -ni, sənaye - 27,5%, kənd təsərrüfatı - 9,8% -ni təşkil etdi, bununla belə, Rusiyanın sənayesi və iqtisadiyyatı rəqabətə davamlı olmayan bir sənaye ilə böyük ölçüdə xammala söykənir iqtisadiyyat<ref>{{cite magazine |last=Nisbet |first=Matthew C. |date=2019 |title=Science and Society Beliefs across the Globe |url=https://skepticalinquirer.org/2019/09/science-and-society-beliefs-across-the-globe-a-study-of-fifty-four-countries-assesses-public-optimism-and-reservations/ |magazine=[[Skeptical Inquirer]] |publisher=[[Center for Inquiry]] |volume=43 |issue=5 |pages=25–27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191206190158/https://skepticalinquirer.org/2019/09/science-and-society-beliefs-across-the-globe-a-study-of-fifty-four-countries-assesses-public-optimism-and-reservations/ |archive-date=6 December 2019 |access-date=6 December 2019 }}</ref>. Rusiyada daxili bazarların istehsal olunmuş mal və məhsullarla doyması yüksək əmək məhsuldarlığı səbəbindən deyil, idxalının ixracata nisbətən üstünlük təşkil etməsindən qaynaqlanır. Ukraynada xidmət sektoru ilə bənzər bir Rusiya vəziyyəti. 2011-ci ildə xidmətlərin ÜDM-də payı 56% idi, lakin iqtisadiyyat bundan postindustrial vəziyyətə gəlmədi. Belarus Respublikasında vəziyyət fərqlidir. ÜDM-in 46,2% -i sənaye, 44% -i isə xidmətlərdir. Bu ölkənin iqtisadiyyatı xammal iqtisadiyyatının az payı olan sənaye tipinə aiddir.

Xidmətlərin payının sənaye istehsalına nisbətən üstünlük təşkil etməsi istehsal həcmlərində azalma demək deyil. Sadəcə, postindustrial cəmiyyətdəki bu həcmlər, tələbin ödənməsi sayəsində göstərilən xidmətlərin həcmindən daha yavaş artır. Eyni zamanda, xidmətlərin həcmindəki artım, xidmət sektorunun yenilikçi inkişafı və istehlakçılara müxtəlif yenilikçi xidmətlərin geridə qalması ilə birbaşa həyat keyfiyyətinin artması ilə bağlıdır. İnternet və yeni rabitə vasitələri bu həqiqi və bitməyən prosesin yaxşı bir nümunəsidir<ref name=" Barnes, T 2011">Barnes, T et al. “Vancouver: Restructuring narratives in the transnational metropolis.” Canadian urban regions: trajectories of growth and change. Eds. L Bourne et al. (2011): 291-327.</ref>.