Əbülfət Əliyev: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Musiqiçi şablonu qaydaya salınır
Sətir 1:
{{Musiqiçi
|adı = Əbülfət Əliyev
|orijinal adı =
|digər adları =
|şəkil = Əbülfət Əliyev.jpg
|şəklin ölçüsü =
|şəklin izahı =
|fəaliyyəti = solo ifaçı
|ilk adı =
|ləqəbi =
|doğum tarixi = 30.12.1926
|doğum yeri = [[Şuşa]], [[Azərbaycan SSR]], [[Zaqafqaziya SFSR]], [[SSRİ]]
|vəfat tarixi = 27.12.1990
|vəfat yeri =
|vəfat səbəbi =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = {{USSR}}
|milliyyəti =
|peşəsi = [[Müğənni]]
|mənşə = [[Azərbaycanlı]]
|üslub = [[Muğam]]<br/>Milli opera<br/>Xalq Mahnıları
|musiqi aləti =
|səs tembri = Lirik tenor
|fəaliyyət illəri =
|albom şirkəti =
|əlaqələri =
|təhsili =
|üzvlüyü =
|mükafatları = {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1964}} {{Azərbaycan SSR xalq artisti|1958}}<br/>[[UNESCO]]-nun döş nişanı
|imzası =
|imzanın eni =
|imzanın izahı =
|saytı =
|vikimənbə =
|vikianbar =
}}
'''Əbülfət Əsəd oğlu Əliyev''' ({{DVTY}}) — Muğam və opera müğənnisi, Azərbaycan SSR xalq artisti ([[29 iyun]] [[1964]]).
 
'''Əbülfət Əsəd oğlu Əliyev''' ({{DVTY}}) — Muğammuğam və opera müğənnisi, Azərbaycan SSR xalq artisti ([[29 iyun]] [[1964]]).
İlk ifalarını [[Seyid Şuşinski]], [[Xan Şuşinski]] və [[Musa Şuşinski]] kimi sənətkarlar dinləyib. 19 yaşında Bakıya gəlir. Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti olur və dövrün tanınmış müğənniləri ilə birlikdə konsertlər verir. Repertuarında “Dinə bilmədim”, “Bu qala, daşlı qala”, “Ay Pəri”, “Endim bulaq başına”, “Bülbüllər gəzər bağı”, “Tel nazik”, “Saçları burma”, “Gəl-gəl”, “Xal yanağında”, “Qara gözlüm” kimi ümumilikdə 400-dən artıq xalq və bəstəkar mahnısı yer alıb. 1971-ci ildə Moskvada keçirilən Ümumdünya Musiqi Konqresində iştirak edən xanəndə yüksək ifaçılıq bacarığına görə UNESCO-nun döş nişanına və diplomuna layiq görülüb, ifası ümumittifaq radiosu ilə yayımlanıb.<ref>http://medeniyyet.az/page/news/37077/Mugam-ifaciliginda-Ebulfet-Eliyev-destxetti.html</ref>
 
İlk ifalarını [[Seyid Şuşinski]], [[Xan Şuşinski]] və [[Musa Şuşinski]] kimi sənətkarlar dinləyib. 19 yaşında Bakıya gəlir. Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti olur və dövrün tanınmış müğənniləri ilə birlikdə konsertlər verir. Repertuarında “Dinə"Dinə bilmədim”bilmədim", “Bu"Bu qala, daşlı qala”qala", “Ay"Ay Pəri”Pəri", “Endim"Endim bulaq başına”başına", “Bülbüllər"Bülbüllər gəzər bağı”bağı", “Tel"Tel nazik”nazik", “Saçları"Saçları burma”burma", “Gəl"Gəl-gəl”gəl", “Xal"Xal yanağında”yanağında", “Qara"Qara gözlüm”gözlüm" kimi ümumilikdə 400-dən artıq xalq və bəstəkar mahnısı yer alıb. 1971-ci ildə Moskvada keçirilən Ümumdünya Musiqi Konqresində iştirak edən xanəndə yüksək ifaçılıq bacarığına görə UNESCO-nun döş nişanına və diplomuna layiq görülüb, ifası ümumittifaq radiosu ilə yayımlanıb.<ref>http://medeniyyet.az/page/news/37077/Mugam-ifaciliginda-Ebulfet-Eliyev-destxetti.html</ref>
==Həyatı==
Əbülfət Əsəd oğlu Əliyev [[30 dekabr]] [[1926]]-cı ildə [[Şuşa]] şəhərində dünyaya göz açıb. Şuşalı musiqiçilər ilin yaz və yay aylarında şəhərin [[Cıdır düzü]], [[Bazarbaşı (Şuşa)|Bazarbaşı]] məkanlarında toplaşar və məclislər qurarmışlar. Əbülfətin uşaqlıq illəri də belə məclislərin əhatəsində keçib. O, [[Seyid Şuşinski]], [[Xan Şuşinski]] və [[Musa Şuşinski]] kimi sənətkarları məhz ilk dəfə bu məclislərdə görüb, onların bənzərsiz ifalarına qulaq asıb.
 
== Həyatı ==
Əbülfət 7 yaşında ikən atası dünyasını dəyişir. Ailənin güzəranı çətinləşdiyindən onlar Şuşadan köçmək məcburiyyətində qalırlar. Təxminən dörd il [[Füzuli]] rayonunda yaşayır, sonra [[Ağdam]]da yerləşirlər. O, təhsilini 1 nömrəli şəhər məktəbində davam etdirir. Burada musiqi dərnəyinə yazılır, məlahətli səsi ilə diqqəti çəkir, məktəbin ictimai tədbirlərinə qatılır. [[Qarabağ]]ın el şənliklərində oxuduğu “Ay bülbüllər”, “Kimə yalvarım”, “Uca barıdan aşaram mən”, “Uca dağlar” mahnıları musiqisevərlərin ruhunu oxşayır. Qısa müddətdə gənc musiqiçinin səs-sorağı rayon hüdudlarını aşır, Bakıdan dəvətlər alır. O, radioda ilk dəfə “Şuşanın dağları” mahnısını ifa edir. Beləliklə, 19 yaşlı Əbülfət taleyini birdəfəlik [[Bakı]]ya bağlayır. [[Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyası|Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının]] solisti olur, o dövrün tanınmış müğənniləri ilə birlikdə konsertlər verir. Görkəmli xanəndənin repertuarında “Dinə bilmədim”, “Bu qala, daşlı qala”, “Ay Pəri”, “Endim bulaq başına”, “Bülbüllər gəzər bağı”, “Tel nazik”, “Saçları burma”, “Gəl-gəl”, “Xal yanağında”, “Qara gözlüm” kimi ümumilikdə 400-dən artıq xalq və bəstəkar mahnısı yer alıb.
[[Şəkil:Əbülfət Əliyev – Ellər gözləyir.ogg|thumb|right|Əbülfət Əliyev – Ellər gözləyir]]
Əbülfət Əsəd oğlu Əliyev [[30 dekabr]] [[1926]]-cı ildə [[Şuşa]] şəhərində dünyaya göz açıb. Şuşalı musiqiçilər ilin yaz və yay aylarında şəhərin [[Cıdır düzü]], [[Bazarbaşı (Şuşa)|Bazarbaşı]] məkanlarında toplaşar və məclislər qurarmışlar. Əbülfətin uşaqlıq illəri də belə məclislərin əhatəsində keçib. O, [[Seyid Şuşinski]], [[Xan Şuşinski]] və [[Musa Şuşinski]] kimi sənətkarları məhz ilk dəfə bu məclislərdə görüb, onların bənzərsiz ifalarına qulaq asıb.
 
Əbülfət 7 yaşında ikən atası dünyasını dəyişir. Ailənin güzəranı çətinləşdiyindən onlar Şuşadan köçmək məcburiyyətində qalırlar. Təxminən dörd il [[Füzuli]] rayonunda yaşayır, sonra [[Ağdam]]da yerləşirlər. O, təhsilini 1 nömrəli şəhər məktəbində davam etdirir. Burada musiqi dərnəyinə yazılır, məlahətli səsi ilə diqqəti çəkir, məktəbin ictimai tədbirlərinə qatılır. [[Qarabağ]]ın el şənliklərində oxuduğu “Ay"Ay bülbüllər”bülbüllər", “Kimə"Kimə yalvarım”yalvarım", “Uca"Uca barıdan aşaram mən”mən", “Uca"Uca dağlar”dağlar" mahnıları musiqisevərlərin ruhunu oxşayır. Qısa müddətdə gənc musiqiçinin səs-sorağı rayon hüdudlarını aşır, Bakıdan dəvətlər alır. O, radioda ilk dəfə “Şuşanın"Şuşanın dağları”dağları" mahnısını ifa edir. Beləliklə, 19 yaşlı Əbülfət taleyini birdəfəlik [[Bakı]]ya bağlayır. [[Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyası|Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının]] solisti olur, o dövrün tanınmış müğənniləri ilə birlikdə konsertlər verir. Görkəmli xanəndənin repertuarında “Dinə"Dinə bilmədim”bilmədim", “Bu"Bu qala, daşlı qala”qala", “Ay"Ay Pəri”Pəri", “Endim"Endim bulaq başına”başına", “Bülbüllər"Bülbüllər gəzər bağı”bağı", “Tel"Tel nazik”nazik", “Saçları"Saçları burma”burma", “Gəl"Gəl-gəl”gəl", “Xal"Xal yanağında”yanağında", “Qara"Qara gözlüm”gözlüm" kimi ümumilikdə 400-dən artıq xalq və bəstəkar mahnısı yer alıb.
[[1945]]-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti olub.
 
[[1945]]-ci ildən Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti olub.
[[1946]]-cı ildə Elza xanımla ailə həyatı qurub. 1947-ci ildə oğlu Rauf, daha sonra qızı Rəisə dünyaya gəlib.
 
[[1946]]-cı ildə Elza xanımla ailə həyatı qurub. 1947-ci ildə oğlu Rauf, daha sonra qızı Rəisə dünyaya gəlib.
1957-ci ildə ilk dəfə olaraq [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı|Opera və Balet Teatrının]] səhnəsinə çıxır. Ə.Əliyev həm də tarixə Məcnun obrazını özünəməxsus şəkildə ifası ilə düşüb. Ə.Əliyev bu obrazda Leylinin həsrəti ilə yanan Məcnunun ah-fəğanlarını çox təsirli bir avazla dinləyiciyə çatdırmağa nail olub. Uzun müddət Opera və Balet Teatrında çalışan sənətkar Kərəm, Şah İsmayıl rollarını da ustalıqla ifa edib.
 
1957-ci ildə ilk dəfə olaraq [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı|Opera və Balet Teatrının]] səhnəsinə çıxır. Ə.Əliyev həm də tarixə Məcnun obrazını özünəməxsus şəkildə ifası ilə düşüb. Ə.Əliyev bu obrazda Leylinin həsrəti ilə yanan Məcnunun ah-fəğanlarını çox təsirli bir avazla dinləyiciyə çatdırmağa nail olub. Uzun müddət Opera və Balet Teatrında çalışan sənətkar Kərəm, Şah İsmayıl rollarını da ustalıqla ifa edib.
Ə.Əliyevin səsinin vurğunları Azərbaycanla yanaşı, onun hüdudlarından kənarda - İran, Misir, Hindistan, Almaniya və başqa ölkələrdə də çox olub. 1971-ci ildə Moskvada keçirilən Ümumdünya Musiqi Konqresində iştirak edən xanəndə yüksək ifaçılıq bacarığına görə UNESCO-nun döş nişanına və diplomuna layiq görülüb, ifası ümumittifaq radiosu ilə yayımlanıb.
 
Ə.Əliyevin səsinin vurğunları Azərbaycanla yanaşı, onun hüdudlarından kənarda - İran, Misir, Hindistan, Almaniya və başqa ölkələrdə də çox olub. 1971-ci ildə Moskvada keçirilən Ümumdünya Musiqi Konqresində iştirak edən xanəndə yüksək ifaçılıq bacarığına görə UNESCO-nun döş nişanına və diplomuna layiq görülüb, ifası ümumittifaq radiosu ilə yayımlanıb.
Azərbaycan Respublikasının xalq artisti ([[29 iyun]] [[1964]]) fəxri adını alıb.
 
Azərbaycan Respublikasının xalq artisti ([[29 iyun]] [[1964]]) fəxri adını alıb.
1967-ci ildə qüvvəyə minən yeni qanuna görə, iş yerləri arasında seçim etmək məcburiyyətində qalır və “mənim doğma idarəm Filarmoniyadır” sözləriylə seçimini ilk iş yerinin üzərində saxlayır.
 
1967-ci ildə qüvvəyə minən yeni qanuna görə, iş yerləri arasında seçim etmək məcburiyyətində qalır və “mənim"mənim doğma idarəm Filarmoniyadır”Filarmoniyadır" sözləriylə seçimini ilk iş yerinin üzərində saxlayır.
 
27 dekabr 1990-cı ildə vəfat edib.
Sətir 65 ⟶ 66:
 
== Haqqında maraqlı faktlar ==
* Xan Şuşiniski onun Məcnununu gördükdən sonra “sənin"sənin bu işin zor işdir”işdir" deməkdən özünü saxlaya bilməyib.
* Bülbül “o"o vaxta kimi səhnəyə alış, qorxuram tez baxsam, sənin haqqında təəssüratlarım alt-üst ola”ola" deyə 25-ci tamaşaya qədər onun ifasına baxmaqdan imtina edib. Və sözünün də üstündə durub. 25-ci tamaşada ön cərgədə oturaraq ürəyində sevinc qarışıq qorxu- həyəcan Opera Teatrının yeni Məcnununun ifasını izləyib. Sonra da pərdə arxasına keçərək, üz-gözündə təbəssüm xanəndənin əlini sıxaraq “səhnəmizdə"səhnəmizdə Məcnunumuz da var”var" deyib.
*Otuz yaşında Məcnunu oynamışdı, 40 yaşında isə “Məhəbbət"Məhəbbət cavana yaraşır. Şükür ki, mən də Məcnunu cavan yaşımda oynadım. Məcnunun atasını isə oynamağa həvəsim yoxdur”yoxdur" deyərək, canından artıq sevdiyi rola əlvida edib.
 
== İfa etdiyi operalar ==
{|class="wikitable sortable"
!class="unsortable"|Obraz!!Opera!!Bəstəkar
|-
|Məcnun||"[[Leyli və Məcnun (opera)|Leyli və Məcnun]]"||[[Üzeyir Hacıbəyov]]
|-
|Kərəm||"[[Əsli və Kərəm (opera)|Əsli və Kərəm]]"||[[Üzeyir Hacıbəyov]]
|-
|Qərib||"[[Aşıq Qərib (opera)| Aşıq Qərib]]"||[[Üzeyir Hacıbəyov]]
|-
|Şah İsmayıl||"[[Şah İsmayıl (opera)|Şah İsmayıl]]"||[[Üzeyir Hacıbəyov]]
|-
|}
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
== Mənbə ==
* [http://www.adam.az/az.php?subaction=showfull&id=1259445915&archive= Əbülfət Əliyevin bioqrafiyası - www.adam.az]
 
[[Kateqoriya:Azərbaycanın opera müğənniləri]]