Vikipediya

İrrasional ədədlər: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Nothing
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 12:
{{Riyaziyyat-qaralama}}
 
[[Kateqoriya:Ədədlər]] Riyaziyyatin esas qanunlarindan okan irasional ededler.
İrrasional ifadələr
Sonsuz dövrü onluq kəsr şəklində göstərilə bilməyən ədədlərə irrasional ədədlər deyilir.
 
Beləliklə, square_root_02 irrasional adlanır.
 
 
İrrasional ədədlərin sadələşdirilməsi
 
a. Toplama və çıxma
 
Qayda: Yalnız eyni ədədlərin kvadrat köklərini toplaya və ya çıxa bilərik.
 
square_root_02+square_root_02
= 2 square_root_02
 
5 square_root_02 – 2 square_root_02
= 3 square_root_02
 
square_root_02+squareroot_3large
= sadələşdirilə bilməz.
 
b. Vurma və Bölmə
 
Qayda: İrrasional ədədləri vura və bölə bilərik.
 
square_root_02x squareroot_3large
= squareroot_6large
 
squareroot_6large÷ squareroot_3large
= square_root_02
Note:
 
 
squareroot_6large÷ 2
sadələşdirilə bilməz.
But
 
squareroot_6largex 2
= 2 squareroot_6large
İrrasional ədədləri tam ədədlərə vurduqda və ya böldükdə bu qaydadan istifadə edə bilərik.
 
 
Vürüğun kök altından çıxarılması
squareroot_24large= squareroot_4x6large= square root 4 proper x squareroot_6large= 2 x squareroot_6large = 2 squareroot_6large
So
squareroot_24large= 2 squareroot_6large
Kvadrat kök daxilindəki ədədin vuruqlarından biri kvadrat ədəddirsə, onda kvadrata vurula və kənara çıxardıla bilər.
squareroot_27large= squareroot_9x3large= 3 squareroot_3large
İrrasional ədədlər üzrə məsələlər
 
Misal 1: Düzbucaqlının uzunluğu (2 + squareroot_3large)sm, eni isə (3 – squareroot_3large)sm-dır. Düzbucaqlının sahəsini tapın.
 
Sahə = (2 + squareroot_3large) (3 – squareroot_3large) = 6 – 2 squareroot_3large +3 squareroot_3large – 3
Sahə = (3 + 3 squareroot_3large) sm
Misal 2: Sadələşdirin squareroot_8 x squareroot_3large =
= squareroot_8 x squareroot_3large= squareroot_24large= 2 squareroot_6large
 
Məxrəcin irasionallıqdan azad edilməsi.
 
Bu məxrəcin irrasionallıqdan azad edilməsi üsuludur.
Misal 1:
3
=
3
x
square_root_02 = 3 square_root_02
square_root_02
 
square_root_02
_____
square_root_02
2
Qayda: Məxrəci rasional etmək üçün surət və məxrəci - məxrəcin qoşmasına vuraq lazımdır.
 
Misal 2: Məxrəc ifadə olduqda.
 
5
=
5
x
( 2 – squareroot_3large) = 5 ( 2 – squareroot_3large)
(2 + squareroot_3large)
( 2 + squareroot_3large)
( 2 – squareroot_3large) 4 – 2 squareroot_3large+ 2 squareroot_3large – 3
=
5(2 – squareroot_3large)
=
5 ( 2 – squareroot_3large)
1
Qayda: Kəsrin məxrəcini irrasionallıqdan azad etmək üçün kəsrin surət və məxrəcini məxrəcin qoşmasına vurmaq lazımdır. This eliminates the surd from the denominator.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/İrrasional_ədədlər"