Urmiya gölü: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Geri qaytarıldı Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 1:
{{Gölzüleyxa gölü
|Adı = Urmiya gölü
|Yerli adı = {{dil-az|Urmu gölü}}
Sətir 44:
[[Şəkil:Urmia Lake.jpg|thumb|280px|Urmiya gölü (10.2015).]]
'''Urmiya gölü''' və ya '''Urmu gölü''' ({{lang-fa|دریاچه ارومیه}}, {{dil-az|اورمیه ﮔﺆﻟﻮ}}) - [[İran]]ın [[Şərqi Azərbaycan (ostan)|Şərqi Azərbaycan]] və [[Qərbi Azərbaycan (ostan)|Qərbi Azərbaycan]] əyalətləri arasında, [[Türkiyə]] ilə sərhəddən bir qədər aralıda yerləşən qapalı, duzlu göl<ref>Henry, Roger (2003) ''Synchronized chronology: Rethinking Middle East Antiquity: A Simple Correction to Egyptian Chronology Resolves the Major Problems in Biblical and Greek Archaeology'' Algora Publishing, New York, [https://books.google.com/books?id=OXk1dlWp-CUC&pg=PA138 p. 138], ISBN 0-87586-191-1</ref><ref>''E. J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913–1936'', vol. 7, [https://books.google.com/books?id=wpM3AAAAIAAJ&pg=PA1037 page 1037] citing [[Strabo]] and [[Ptolemy]].</ref>. Əgər coğrafi ədəbiyyatda göl adlandırılan [[Xəzər dənizi]] nəzərə alınmazsa Urmiya gölü nəyinki İranın həm də [[Yaxın Şərq|Qərbi Asiya]]nın ən böyük gölü sayılır. Duzluluq dərəcəsinə görə isə dünyada üçüncü yeri tutur.
Göl özünün əsrarəngiz gözəlliyi ilə seçilir. Köçəri quşların mühüm miqrasiya xətti üzərində qərarlaşdığından onun əhəmiyyəti artır. Burada xüsusi ilə köç mövsümündə quşların sayının artdığını müşahidə etmək olur. Gölün tarixi yatağı 6,000 km² çatırdı. Hazırda isə fasiləsiz quraqlıq, gölə axan çayların üzərində su anbarlarının inşası ilə əlaqədar gölün qurumasına baş verir. Göl quruyaraq səviyyəsi azalır və yerində min tonlarla duzlaqlar meydana gəlir. Bu hal davam edəcəyi halda bitki və heyvanlarla yanaşı insanların həyatına böyük təhlükə törədə bilər. Ekoloji fəlakət nəticəsində bölgə əhalisi ərazini tərk etmək məcburiyyəti qarşısında qalacaqdır.
== Adlanması ==
Göl öz adını onun yaxınlığında yerləşən [[Urmiya]] şəhərinin adından götürmüşdür. [[Cənubi Azərbaycan]] əhalisi arasında daha çox ''Urmu gölü'' olaraq tanınır. Ən qədim vaxtlardan indiyə qədər Urmiya gölünə müxtəlif adlar verilmişdir: "Çiçe" (fransız səyyah Şarden)<ref name="Müsahibə"/>, "Təla", "Şahi gölü" və s. Ərəblərin istilasından sonrakı orta əsr mənbələrində çox vaxt göl Urmiya şəhərinin adı ilə "Urmiya gölü kimi adlandırılır. Pəhləvi sülaləsinin dönəmində gölün adı Rza şahın şərəfinə (1925) ''Rzaiyyə gölü''<ref name="Müsahibə">[http://olaylar.az/news/musahibe/27892 Urmiya gölünün harayına niyə cavab verilmir]</ref> adlandırılırdı. [[1946]]-cı ildə [[Azərbaycan Milli Hökuməti]] yenidən Urmu adını bərpa etsə də Məhəmmərza Pəhləvinin hakimiyyət illərində gölün adı yenidən dəyişdirilmişdir. [[1979]]-cu il [[İran İslam İnqilabı]]ndan sonra şah rejimi ilə bağlı adlar dəyişdirilmişdir.
| |||