Taliban: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 1:
{{Təşkilat}}
'''Taliban''' ({{Dil-ar|طالبان}}) — [[1994]]-cü ildə yaranan və [[1996]]-[[2004]]1996–2004-cü illər arası [[Əfqanıstan]]ın bütün ərazisini idarə etmiş hərəkatdır.
 
== Tarixi ==
Hərəkat [[Qəndəhar]] şəhərindəki mədrəsədə, Şeyx Məhəmməd Omərın başçılığı altında, 30 tələbə ilə birgə yaradılıb. Bəzi mənbələrə görə{{Mənbəsiz}} təşkilat [[Pakistan]] xüsusi xidmət orqanları tərəfindən [[Türkmənistan]] ilə ticarət yolunun müdafiəsi üçün yaradılmışdır. Talibanları digərlərindən zahirən fərqləndirən xüsusiyyət onların qara çalma və ağ paltar geymələridir. [[Məhəmməd Nəcibulla]] rejiminin yıxılmasından sonra dayanmayan vətəndaş müharibəsi zamanı talibanlar, əfqan ictimaiyyətini [[İslam]] bayrağı altında birləşməyə çağırırdı.
Sətir 7 ⟶ 8:
 
== İdeologiya ==
Taliban tərəfindən idarə olunan ərazilərdə ciddi izlənilən [[şəriət qanunları]] yeridilir. [[Televiziya]], musiqi və [[musiqi alətləri]], [[incəsənət]], [[alkoqol]], [[şahmat]], ağ ayaqqabı (ağ rəng – taliban hərəkatının bayrağıdır), açıq formada seks və bu kimi mövzular danışmaq qadağandır.<ref>Amy Waldman. No TV, no Chess, No Kites: Taliban's Code, from A to Z. [[New York Times]], 22 noyabr 2001</ref> Kişilərə müəyyən uzunluqda [[saqqal]] saxlamaq lazımdır. Qadınlara işləmək, kişi cinsi tərəfindən [[həkim]] müayinəsindən keçmək, ictimai yerlərdə həyat yoldaşı və ya kişi cinsindən olan qohumsuz görünmək qadağandır. Bütün bunlar qadınların təhsil ocaqlarında rolunu hiss ediləcək dərəcədə azalmışdır. [[2001]]-ci ildə qızların 1%- orta məktəblərdə təhsil alırdı.
 
Talibanların hakimiyyəti zamanı orta əsr cəza növləri yeridilmişdi: oğurluğa görə bir və ya iki əl kəsilirdi və s. Talibanlar digər dinin nümayəndələrinə və onların mədəniyyətinə qarşı olduqca aqressiv mövqedədirlər. Belə ki, talibanlar Əfqanıstanı idarə etdikləri dövrdə Buddanı canlandıran, III və VI əsrlərə aid ən böyük buddist abidəsini məhv etmişlər.<ref>[http://lenta.ru/world/2001/03/09/buddahs/ Талибы уничтожили статуи Будды в Бамиане]</ref> Bundan əlavə İslamın [[Sələfilik|sələfi]] qoluna məxsus olduqlarına görə [[şiə]]ləri təqib edirdilər. {{Mənbəsiz}}
 
Talibanlar qadınların təhsil almasının qadağan olunması tərəfdarları kimi çıxış edirlər. Hücum obyektləri bir çox hallarda qadınların oxudugu qərb yönümlü məktəblərə olurdu. Yalnız [[2008]]-ci ildə Pakistanın şimal-qərb regionunda talibanlar tərəfindən 150 qadın məktəbi məhv edilib.<ref>[http://www.viewlondon.co.uk/news/taliban-attack-four-pakistani-schools-18979299.html Taliban attack four Pakistani schools] — London News, 19 января 2009</ref>
 
== Şeyxləri ==
Sətir 22 ⟶ 23:
 
== İstinadlar ==
 
{{İstinad siyahısı}}