Vasif Allahverdiyev: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4:
{{Azərbaycan Respublikasının xalq artisti}} professor}}
 
'''Vasif Kərim oğlu Allahverdiyev''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi ([[2010]]), Azərbaycan Respublikasının xalq artisti ([[1919|2019]]), professor ([[2016]]), bəstəkat, pianuçu, tarzən, pedaqoq, prezident mükafatçısı.
 
== Həyatı ==
Vasif Kərim oğlu Allahverdiyev 16 oktyabr [[1963]]-cü il Naxçıvan şəhərində mühəndis ailəsində anadan olmuşdur. Vasifin atası Kərim Allahverdiyev mühəndis idi. İnşaatçı olduğu üçün sahəsi üzrə 60-70 ci illər Azərbaycan inşaat sektorunun dinamik artımında Kərim Allahverdiyevində payı vardır. Kərim müəllimin, Gəncə aluminium zavodu, Qaradağ sement zavodu, Lənkəran konserv zavodu eləcədə Naxçıvan televiziya ötürücü mərkəzinin televiziya və radio yayım ötürücülərinin ötürücü antenalarının (teleqüllə) quraşdırılmasında yüksək xidmətləri olmuşdur. Kərim Allahverdiyev əməyinin qarşılığını alaraq, Heydər Əliyev tərəfindən əməkdar inşaatçı fəxri adına layiq görülmüşdür.
 
Vasif ilk musiqi təhsilini Sumqayıt şəhər 2 nömrəli uşaq musiqi məktəbində almışdır. Burada o, bu gün də ehtiramla xatırlayıb, minnətdar olduğu sevimli müəllimi Əlislam Aslanoğludan tarın sirlərini öyrənir. Qeyd etmək lazımdır ki, ilk dəfə tarda çalmağı ona dayısı Naxçıvan Muxtar Respublikasının tanınmış tarzəni, Azərbaycan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi Tağı Tağıyevdən öyrənmiş və hər zaman gənc bəstəkara öz dəstəyini göstərmşdir. Tağı Tağıyev adı Allahverdiyevlər ailəsində təkcə qohumluq əlaqələrinə görə deyil, eyni zamanda bu şəxsiyyət, ailədə böyüyən iki gənc musiqiçilər Vasif, [[Ceyhun Allahverdiyev]]<nowiki/>lərin yaradıcılıq həyatında mühim və müstəsna yeri xidmətləri olmuş hər daim qürurla yada saldıqları ilk müllimləri kimi hörmətlə qəbul etdikləri ziyalıdır.
 
Məktəb illərində bir sıra müsabiqə və festivallara qatılmış dəfələrlə laureat adına layiq görülmüşdür. Təhsilini müvəffəqiyyətlə başa vuran Vasif, 1979 cu ildə Naxçıvan musiqi kollecinə daxil olur, burada bir il təhsil aldıqdan sonra təhsilini 1980 cil ildə Asəf Zeynallı adına musiqi texnikomunun tar ixtisasında davam etdirir. Texnikumda təhsil alan Vasif, fakultativ olaraq Vasif Adıgözəlovun sinifində bəstəkarlıqla məşğul olur. 1983 cü ildə buranı fərqlənmə ilə bitirən gənc musiqiçi helə həmin il, [[Üzeyir Hacıbəyov]] adına [[Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası|Azərbatycan Dövlət Konservatoriyası]]<nowiki/>na daxil olur. Vasif, konseravotoriyada bəstəkarlıq üzrə hər zaman hörmətlə xatırladığı müəllimi Hacıbəyovlar nəslinin görkəmli nümayəndəsi olan bəstəkar [[İsmayıl Hacıbəyov]]<nowiki/>dan dərsi alır. Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinə nəzər saldıqda böyük əksəriyyət bəstəkarlarımız sənət kariyerasına tar ilə gəlmiş, lakin heç bir Azərbaycan bəstəkarı tar ixtisası üzrə ali təsil almamışdır. Vasif Allahverdiyev Azərbaycan bəstəkarları arasında ilk bəstəkardır ki, O, məhs tar ixtisası üzrə ilk ali təhsil almışdır. Vasif 1983 cü ildə Konservatoriyanın tar ixtisasına daxil olmuş, 1984-86 ci illərdə təhsilini yarımçıq qoyaraq hərbi xidmətə sovet ordusunun sıralarında dövlət qulluğunda xidmət etmişdir. 1989 cu ildə geri dönüb təhsili davam etdirmiş 1992 ci ildə tar ixtisası üzrə Konservatoriyanı bitirmişdir. Təyinatı üzrə Naxçıvana getsədə bəstəkarlıq üzrə təhsilini qiyabi davam etdirmişdir. Bəstəkarlıq üzrə təhsilini 1992 ci ildə başa vurub öz istəkli təyinatı ilə Naxçıvana ezam olunaraq orada müəllimlik fəaliyyətinə başlayaraq helə gəldiyi gündən nəzəriyyə şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır. 1994 cü il Azərbaycan bəstəkarlar ittifaqının katibi [[Tofiq Quliyev]], Naxçıvan bəstəkarlar şöbəsinin sədri [[Ramiz Mirişli]], ittifaqın katibi [[Ramiz Zöhrabov]] Naxçıvana gələrək, Naxçıvanda fəaliyyət göstərən bəstəkarlıq təşkilatının işi ilə yaxından tanış olmuş və Vasif Allahverdiyevi məsul katib vəzifəsinə təyin etmişdir.
 
Bəstəkarlıq üzrə təhsilini 1992 ci ildə başa vurub öz istəkli təyinatı ilə Naxçıvana ezam olunaraq orada müəllimlik fəaliyyətinə başlayaraq helə gəldiyi gündən nəzəriyyə şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır. 1992 ci il Azərbaycanın ictimai siyası həyatının çətin zamanlarında Naxçıvana getmək istəyi, gənc musiqiçi üçün məqsədsiz deyildi. Doğma torpağına, millətinə bağlılığı Naxçıvanda təhsil alan gənc musiqiçilərin yetişməsinə xidmət etmək istəyi elecədə görüşünə tələsdiyi ulu öndər [[Heydər Əliyev]] şəxsiyyətinə hörməti dururdu. 1992 ci ildə yazdığı "Atatürk" simfoniyasının partiturasını götürüb Heydər Əliyevlə görüşə gedən Vasif, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə hörmət ehtiramını bildirmış, gələcəkdə ona da, böyük formalı simfonik əsər yazmaq istəyini dedikdə, bunun heç də bəstəkarın gələcək kariyerası üçün yaxşı addım olmadığını bilden Heydər Əliyev, ona " mənə görə başın ağrımasın" cavabını verir. Vasif məqsədinin heç də bugün deyil uzun zaman bu fikrə düşdüyünü və əlbəttə bu amalı kimlərinsə rəyinə görə dəyişdirməyəcəyini qətiyyətlə bildirir. Heydər Əliyevlə daha geniş söhbətləşdikdən sonra onun həqiqətən prinsipal gənc olduğunu, əlində gətirdiyi "Atatürk" simfoniyasının not varaqlarına baxdıqda isə onun adicə not sətrlərinin necə çətinliklə və zaman sərf edən ağır iş olduğunu qiymətləndirir. Vasifin onun haqqinda qələmə almaq istədiyi simfonik poemasının öncədən xeyir duasını verir. Beləliklə Vasif, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ithaf olunan Azərbaycan musiqisində ilk böyük əsərin üzərində işləməyə başlayır. Vasif bu çətin yolda heç bir vaxt pessimizmə boyun əymədi hansı vəziyyətdə olsa belə uzun zaman xəyallarında olan Heydər Əliyev şəxsiyyətinin portretini, "Ömür yolu" simfonik poemasını lampa işiğında, sərt qışın keçdiyi Naxçıvan soyuqunda, yayın havasız, tozlu istisində qələmə alaraq və beləliklə böyük məqsədinə nail olur. Bu əsər sonralar bir çox drijorların rəhbərliyi ilə müşaiət olunur. Qeyd edək ki, əsərin ilk drijoru gözəl musiqiçi [[Yalçın Adıgözəlov]] olur. Və sonralar [[Rauf Abdullayev]], [[Fəxrəddin Kərimov]]<nowiki/>unda idarəçiliyi ilə dəfələrlə ifa olunmuş və bugün də seve seve ifa olunmaqdadır. Simfonik poemaının uğuru təkcə ifası ilə yekunlaşmır 2000 ci ildə publisist, yazıçı Nazim Əkbərov tərəfindən simfoniyaya uyğun ssenari yazılmış və bu ssenari üzərində film yaradılması ilə bağlı uzun zaman işlənilmiş Heydər Əliyevi ehtiva edən sujetlər yığılaraq video formatında film hazırlanmışdır.
 
 
Bəstəkarlıq üzrə təhsilini 1992 ci ildə başa vurub öz istəkli təyinatı ilə Naxçıvana ezam olunaraq orada müəllimlik fəaliyyətinə başlayaraq helə gəldiyi gündən nəzəriyyə şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır. 1992 ci il Azərbaycanın ictimai siyası həyatının çətin zamanlarında Naxçıvana getmək istəyi, gənc musiqiçi üçün məqsədsiz deyildi. Doğma torpağına, millətinə bağlılığı Naxçıvanda təhsil alan gənc musiqiçilərin yetişməsinə xidmət etmək istəyi elecədə görüşünə tələsdiyi ulu öndər [[Heydər Əliyev]] şəxsiyyətinə hörməti dururdu. 1992 ci ildə yazdığı Atatürk simfoniyasının partiturasını götürüb Heydər Əliyevlə görüşə gedən Vasif, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə hörmət ehtiramını bildirmış, gələcəkdə ona da, böyük formalı simfonik əsər yazmaq istəyini dedikdə, bunun heç də bəstəkarın gələcək kariyerası üçün yaxşı addım olmadığını bilden Heydər Əliyev, ona " mənə görə başın ağrımasın" cavabını verir. Vasif məqsədinin heç də bugün deyil uzun zaman bu fikrə düşdüyünü və əlbəttə bu amalı kimlərinsə rəyinə görə dəyişdirməyəcəyini qətiyyətlə bildirir. Heydər Əliyevlə daha geniş söhbətləşdikdən sonra onun həqiqətən prinsipal gənc olduğunu, əlində gətirdiyi "Atatürk" simfoniyasının not varaqlarına baxdıqda isə onun adicə not sətrlərinin necə çətinliklə və zaman sərf edən ağır iş olduğunu qiymətləndirir. Vasifin onun haqqinda qələmə almaq istədiyi simfonik poemasının öncədən xeyir duasını verir. Beləliklə Vasif, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə ithaf olunan Azərbaycan musiqisində ilk böyük əsərin üzərində işləməyə başlayır. Vasif bu çətin yolda heç bir vaxt pessimizmə boyun əymədi hansı vəziyyətdə olsa belə uzun zaman xəyallarında olan Heydər Əliyev "Ömür yolu" simfonik poemasını lampa işiğında, sərt qışın keçdiyi Naxçıvan soyuqunda, yayın havasız, tozlu istisində qələmə alaraq və beləliklə böyük məqsədinə nail olur. Bu əsər sonralar bir çox drijorların rəhbərliyi ilə müşaiət olunur. Qeyd edək ki, əsərin ilk drijoru gözəl musiqiçi [[Yalçın Adıgözəlov]] olur. Və sonralar [[Rauf Abdullayev]], [[Fəxrəddin Kərimov]]<nowiki/>unda idarəçiliyi ilə dəfələrlə ifa olunmuş və bugün də seve seve ifa olunmaqdadır. Simfonik poemaının uğuru təkcə ifası ilə yekunlaşmır 2000 ci ildə publisist, yazıçı Nazim Əkbərov tərəfindən simfoniyaya uyğun ssenari yazılmış və bu ssenari üzərində film yaradılması ilə bağlı uzun zaman işlənilmiş Heydər Əliyevi ehtiva edən sujetlər yığılaraq video formatında film hazırlanmışdır.
 
Vasif Allahverdiyev ailəlidir 2 övladı bir qız nəvəsi vardır. Övladlar Türkan Nəcəfqulubəyli Allahverdiyeva musiqiçi pianistdir. Atası və əmisi Ceyhun Allahverdiyevin bir sıra əsərlərinin bugün mahir ifaçısıdır. Milli Konservatoriyada konsermeystrlik eləcə də solo pianist olaraq fəaliyyətindədir.
Sətir 28 ⟶ 30:
Vasif yaradıcılığa lap kiçik yaşlarından başlamışdır. Musiqiyə olan məhəbbəti onun kiçik qəlbinə hakim olmuş, dayısı Tağı müəllimin ifaçılığı ilə daha da təzahürünü tapmışdır. Hələ uşaqlıqdan musiqi bəstələmək istedadı formalaşmış müxtəlif alətlər üçün kiçik pyeslər yazmışdır. Vasif Ceyhun qardaşları musiqiyə böyük şəxsiyyət dahi musiqiçi drijor maestro [[Niyazi]]<nowiki/>nin xeyr duası ilə başlamışdırlar. Bəstəkarın maestro Niyazi ilə ilk görüşü dayısı Tağı müəllimin vasitəçiliyi ilə baş verir. Görüşdən olan xatirələrini, Vasif bugün də sevgi ilə anır. Niyazi qardaşların əsərlərini təmkinlə dinləyərək yüsək qiymətləndirmış, Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin layiqli davamçıları olacaqlarını qeyd etmişdir.
 
Vasif Allahverdiyevin əsərlərində müxtəlif hisslər, mövzular rəngarəngliyi əsərlərinin hətta bənzərsizliyi ülvi məhəbbət, xoşbəxtlik, sevinc, mübarizə, azadlıq, dostluq, sədaqət, vətənpərvərlik mövzularıkimi çox şaxəli mövzular bir birini əvəz edir. Mahnı janrı əksərən estrada üslubunda yazılır. Lakin Vasif mahnıları heç kimə bənzəməyən fərdi mahnı üslubu, dəsti xətti ilə sanki simfoniya forması ağırlığında tam hissəli simfonik orkestr alətlərinin palifonik ifasını canlandırır. Konsertlərin birində görkəmli bəstəkar [[Musa Mirzəyev]] kulisə gələrək müəllifi ürəkdən təbrik edir: " Siz burada 2 simfoniya təqdim etmisiniz, dinlədiyim əsərləriniz simfoniya təfəkküründə, simfoniya ağırlıq gücü olan mahnılardır" .. Başqa bir konserdə iştirak edən sevimli müəllimi və həm də kolleqası olan dünya şöhrətli, dahi bəstəkar [[Arif Məlikov]] da müəllifə burada səslənmiş ifaların simfonik orkestrin ifası olduğunu soruşduqda Vasif gülümsüyərək xeyr müəllim, dinlədiyiniz kamera orkestrinin müşaiəti idi cavabını verir. Buradan Vasif Allahverdiyevin təkcə gözəl bəstəkar deyil, sözün böyük ağırlığı ilə savadlı, bütün alətlərin xüsusiyyətini tembr ifa imkanlarını, partitura, harmoniya və polifoniyanı dərin bilən musiqiçi olduğunu bir daha sübut edir. Bəstəkar həmçinin bir sıra xalq mahnılarını da səs və kamera orkestri üçün işləmişdir. Vasif yaradıcılığındakı ilklər hər daim davam edir. Beləki, ilk solo tar üçün yazdığı müəllimi İsmayıl Hacıbəyova həsr etdiyi " Qarabağ balladası" əsəri ilə adını bəstəkarlar sırasına birinci özyazmağı əksinilayiqincə tapırbacarır. 1989-cu ildə piano üçün Prelüdlər, 1990-cı ildə Simli kvartet, 1993-cü ildə piano üçün Variasiyalar (Disk şəklində buraxılıb), 1997-ci ildə İsmayıl Hacıbəyova həsr olunan  piano üçün “Sonatina”, 1998-ci ildə skripka və piano üçün pyes, 1999-cu ildə piano üçün “Uşaq pyesləri”,  2000-ci xalq çalğı alətləri orkestri üçün “Cəngi sədası”, 2003-cü ildə dahi bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəyliyə ithaf olunan taxta nəfəsli kvartet və zərb alətləri üçün yazılmış “Muğamsayağı” (2009-cu ildə səslənib), 2003-cü ildə Arif Məlikovun 70 illiyinə həsr olunan fortepiano silsiləsi, 2005-ci ildə Simli orkestr üçün musiqi (Teymur Göyçayevə həsr olunub), 2005-ci ildə 4 səsli qarışıq xor və xalq çalğı alətləri orkestri üçün “Azərbaycan torpağıyam” odası (sözləri Zəlimxan Yaquba məxsusdur), 2006-cı ildə Heydər Əliyevə həsr olunan səs və kamera orkestri üçün “Sənsizlik” elegiyası (sözləri M.Heydərqızına aiddir), 2015-ci ildə piano üçün “Gənclik” süitası (qızı Türkan Allahverdiyevaya  həsr olunub), 2020-ci ildə solist, 4 səsli qarışıq xor və böyük simfonik orkestr üçün “Vətən torpağı” odası, marşlar  və s. yazdığı əsərlər buna parlaq misaldır. Vasif Allahverdiyev yaradıcılığında vokal musiqiyə də geniş yer verir. Onun səs və kamera orkestri üçün “Sənsizlik” elegiyası”, “Bəlkə görüşdük”, “Azərbaycan”, “Hara gedirsən”, “O yollar” (M.Heydərqızı) və s. vokal əsərləri dediklərimizə bariz nümunədir.
 
Vasif Allahverdiyev yaradıcılığında vokal musiqiyə də geniş yer verir. Onun səs və kamera orkestri üçün “Sənsizlik” elegiyası”, “Bəlkə görüşdük”, “Azərbaycan”, “Hara gedirsən”, “O yollar” (M.Heydərqızı) və s. vokal əsərləri dediklərimizə bariz nümunədir. Bəstəkar bir çox xalq mahnılarını da səs və kamera orkestri üçün işləmişdir.
 
== Simfonik əsərləri. ==