Ubuntu: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Rescuing 8 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.7 |
||
Sətir 25:
| vebsaytı = [http://www.ubuntu.com www.ubuntu.com]
|yazılıb=[[Python]],[[Java]],[[C]],[[C++]],[[C Sharp]]}}
'''Ubuntu''' ("insanpərvərlik"<ref>[https://help.ubuntu.com/9.04/about-ubuntu/C/about-ubuntu-name.html About the Name]{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>, "humanizm"<ref>{{cite web|people=Mandela, Nelson |date=2006-01-11 |url=http://www.youtube.com/watch?v=ODQ4WiDsEBQ |title=The Ubuntu Experience (Nelson Mandela Interview) |medium=Motion picture}}</ref><ref>[http://www.ubuntu.com/project/about-ubuntu About Ubuntu].</ref>) — [[Debian]] əsasında yaranmış, [[Linux]] nüvəsini istifadə edən əməliyyat sistemidir. Əsas yaradıcı və sponsor [[Canonical]] şirkətidir. Hal-hazırda layihə azad cəmiyyət tərəfindən aktiv inkişaf etdirilir və dəstək edilir. “Ubuntu” sözü [[zulu dili]]ndən (əsasən Cənubi Afrika Respublikasında geniş yayılmış dil) tərcümədə “insanlıq” anlamını verir. Hazırda sərbəst şəkildə inkişaf etdirilir və dəstəklənir.
2009-2011-ci illərdə Beynəlxalq İnformatika Olimpiadasında (International Olympiad in Informatics, IOI) yarış iştirakçılarının kompüterində Ubuntu əməliyyat sistemi quraşdırılmışdı.
Distrubitivin adi yeni veriyası 6 aydan bir çıxır və 18 ay ərzində təhlükəsizlik yenilənmələri ilə dəstək edilir. LTS<ref name="lts">{{Dil-en|Long Term Support}} ingilis dilindən — "uzun müddət ərzində dəstək"</ref> versiyası isə 2 ildən bir çıxır və 3 il ərzində dəstək edilir (server veriyası — 5 il).<ref>http://www.ubuntu.com/products/ubuntu/release-cycle</ref>
Sətir 44:
Ubuntu paketləri əsasən Debianın qeyri-stabil paketləri üzərində qurulur. Ubuntu paketləri yazmaq üçün Debiana məxsus Advanced Packaging Tool-dan istifadə edir. Buna baxmayaraq Debian və Ubuntu paketləri mütləq olaraq bir-biri ilə uyğun deyil. Ubuntu-nun bəzi yaradıcıları həm də əsas Debian paketləri ilə də məşğul olurlar. O üzdən hər-hansı layihədə dəyişiklik edəndə, digərinə də edirlər. Ancaq [[2005]]-ci ilin aprel ayında Debian əməliyyat sisteminin yaradıcısı Yan Merdok Ubuntu-nu Debian paketləri ilə uyğunsuzluqda tənqid edərək birincinin "Debian Sarge"-dən çox uzaqlaşdığını deyir.<ref>[http://www.internetnews.com/dev-news/article.php/3496541 internetnews.com Sarge vs. The Hoary Hedgehog?]</ref>
Ubuntu indiyə kimi [[Mark Şattlvort]] və onun şirkəti – Canonical tərəfindən vəsaitlə təmin olunur. [[8 iyul]] [[2005]]-ci ildə Canonical şirkəti Ubuntu Fondunun yaradıldığını elan edir və onu 10 milyon [[dollar]] ilkin kapital ilə təmin edir. Fondun məqsədi Ubuntu-nun gələcək versiyalarının dəstəyi və inkişafına zəmanət etməkdir. Ancaq 2009-cu il üçün fond işləksizdir. Şatlvort bunu fondun qara gün üçün saxlandığı ilə izah edir.<ref>{{cite web|url=https://lists.ubuntu.com/archives/ubuntu-announce/2005-July/000025.html |title=Announcing Launch of ($10m) Ubuntu Foundation |mailinglist=ubuntu-announce|last=Mako Hill|first=Benjamin|lang=en|accessdate=2010-09-12}}</ref><ref name="blogPost">{{cite news|url=http://www.ubuntu.com/news/UbuntuFoundation|title=New Ubuntu Foundation Announced|publisher=Ubuntu.com|work=Canonical|lang=en|accessdate=2010-09-12|archive-date=2014-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20141125083254/http://www.ubuntu.com/news/UbuntuFoundation|url-status=dead}}</ref>
Ubuntu layihəsinin orijinal adı no-name-yet.com olub<ref>Hill, Benjamin Mako ([[26 noyabr]] [[2004]]). [http://mako.cc/talks/20041126-ubuntu/ubuntu_gulev-talk_notes.html#ubuntu-is-born Ubuntu is Born]. Ubuntu (A GNU/Linux Operating System): Past Present and Future.</ref> ({{dil-az|hələ ki adı yoxdur}}).
Sətir 57:
6.06 və daha sonrakı versiyalar LiveCD ilə CD sehrbazını bir kompakt-diskdə birləşdirir. Bu disk əməliyyat sistemini sərt diskə yazmadan onu açaraq, içindəki proqramlara nəzər yetirməyə, aparat vasitələrinin dəstəklənib-dəstəklənmədiyini öyrənməyə imkan verir. Əgər sistem bəyənilsə qrafik sehrbaz "Ubiquity" vasitəsilə elə LiveCD-dən əməliyyat sistemini yazmaq olar. Yazılma prosesi "canlı" iş masasında yaradılan sənədləri saxlayır. Bundan əlavə endirim üçün alternativ sehrbaz debian-installer-də var. O sistemi daha dərindən tanıyan üçün, çoxlu sistem yazan və çətin disk bölümünü həyata keçirən inzibatçılar üçün nəzərdə tutulub. Bura həmçinin 192 meqabayt operativ yaddaşdan az LVM və RAID-lər də daxildir. Distrubitivə həm də USB Flaş-disk yükləməsini yaradan proqram daxildir. Bu USB Flaş-disk LiveCD və CD sehrbazının malik olduğu bütün imkanlara malikdir. Bu xüsusiyyət adətən netbuklar üçün yararlıdır.
İstifadəçi interfeysi ilkin versiyalarda defotl olaraq qəhvəyi və narıncı rəngində olurdu. Əməliyyat sistemi ubuntu-calendar adlı əlavə proqram vasitəsilə hər ay qəhvəyi mövzular endirir. Ubuntu interfeysində 10.04 versiyasından re-brend aparılıb: emblem dəyişilib, rəng qamması qəhvəyi və narıncıdan qara və bənövşəyiyə dəyişilib.<ref>[https://wiki.ubuntu.com/Brand Brand — Ubuntu Wiki<!-- Başlıq bot tərəfindən əlavə olunub -->]</ref> Bəzi istifadəçilərin fikrinə görə Ubuntu-nun yeni interfeysi [[Mac OS X]] interfeysini xatırladır.<ref>[http://pingvinoff.net/2010/03/04/rebrending-ubuntu-ili-obmakivanie-i-modernizacia/ Ребрендинг Ubuntu, или ОбМАКивание и модернизация | Пингвиноff.нет<!-- Başlıq bot tərəfindən əlavə olunub -->]</ref><ref>
=== Buraxılışlar ===
Sətir 71:
|style="background-color:#FFa0a0;" |5.10 || [[13 oktyabr]] [[2005]]<ref>[https://lists.ubuntu.com/archives/ubuntu-announce/2005-October/000038.html Ubuntu 5.10 announcement]</ref> || Breezy Badger || Cavan [[Porsuq]] || 13 aprel 2007 || 2.6.13
|-
|style="background-color:#FFa0a0;" | {{nobr|6.06 LTS}} || [[1 iyul]] [[2006]]<ref>
|-
|style="background-color:#FFa0a0;" |6.10 || [[26 oktyabr]] [[2006]]<ref name="edgy">
|-
|style="background-color:#FFa0a0;" |7.04 || [[19 aprel]] [[2007]]<ref>[http://releases.ubuntu.com/7.04/ Ubuntu buraxılışı haqda məlumat 7.04 (Feisty Fawn)]</ref> || Feisty Fawn || Ürəkli [[Maral]] || 19 oktyabr 2008 || 2.6.19
Sətir 105:
|style="background-color:#2Ea0FF" | {{nobr|14.04 LTS}} || 17 aprel 2014<ref>releases.ubuntu.com/14.04</ref> (14.04) <br /> 24 iyul 2014-cü il (14.04.1)<ref>{{cite web|url=https://lists.ubuntu.com/archives/ubuntu-announce/2014-July/000188.html|title=Ubuntu 14.04.1 LTS released|date=2014-07-25|lang=en|accessdate=2014-07-25}}</ref> || Trusty Tahr<ref>[http://www.markshuttleworth.com/archives/date/2013/10 Quantal, raring, saucy… (ing.)] Mark Şatlvortun bloqundakı yazı</ref>||Etibarlı Tar || aprel 2019 || 3.13
|-
|style="background-color:#FFa0a0" | {{nobr|14.10}} || 16 oktyabr 2014<ref>
|-
|style="background-color:#FFa0a0" | {{nobr|15.04}} || 16 aprel 2015 ||Vivid Vervet||Parlaq [[Meymun]]||4 fevral 2016||3.19
Sətir 234:
== İnkişafı ==
[[Şəkil:Maverick UDS Group Photo.jpg|thumb|left|[[Belçika]]dakı sammitdən foto]]
Ən-ənəvi olaraq proqram təminatı yaradıcıları "Ubuntu Developer Summit" keçirib əməliyyat sisteminin gələcək perspektivləri haqda müzakirələr aparırlar. Bu cür görüşlərdən ən mühümü sonuncu Ubuntu çıxmamışdan bir müddət əvvəl baş tutdu.<ref>{{Cite web |title=Arxivlənmiş surət |url=http://summit.ubuntu.com/ |access-date=2010-11-08 |archive-date=2011-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606110401/http://summit.ubuntu.com/ |url-status=dead }}</ref>
Ubuntu əməliyyat sisteminin yeni inkişaf sikli başlamamışdan bir az əvvəl bü samit keçirilərək gələcək inkişaf forma və sferası müəyyənləşdirilir, müzakirələr aparılır. Sammit bütün ictimaiyyətə açıqdır. Ancaq "Ubuntu Developer Summit" konfrans, sərgi və ya auditoriya üçün hesablanmamış, Ubuntu yaradıcıları və onun inkişafında əməyi olanların sırf birgə görüşü, müzakirə xarakteri daşıyır.
Sətir 252:
== İstifadəsi ==
* 2007-ci ildə [[Fransa]] parlamenti [[Windows XP]] əməliyyat sistemindən Ubuntu istifadəsinə keçir. 2008-ci ildə fransız polisinin istifadə etdiyi 70 min kompyuterin də planlı şəkildə Ubuntu-ya keçəcəyi haqda xəbərlər yayılıb.<ref>
* [[İspaniya]]da (2008-ci ildəki vəziyyətə görə) təhsil ocaqlarında 400 min kompyuterə Ubuntu əməliyyat sistemi yazılıb <ref>[http://technoportal.ua/articles/interview/1643.html Владимир Крюков: "Ubuntu — операционная система, не подверженная вирусной угрозе" / ТехноПортал<!-- Başlıq bot tərəfindən əlavə olunub -->]</ref>.
* Ubuntu [[Gürcüstan]] və [[Makedoniya Respublikası]] orta məktəblərinin bütün kompyuterlinə yazılıb.
| |||