Azərbaycan memarlığı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
maraqlı olmas Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor |
||
Sətir 1:
* '''
== İbtidai memarlığın inkişafı ==
İndi isə Azərbaycanın dərin, mənalı və qürur verici keçmişinə qayıdaq.Azərbaycan ərazisində mağaraların sayı olduqca çoxdur. Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarının ətəklərində, [[Talış dağları]]nda, [[Naxçıvan MR]]-da, [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]], [[Kəlbəcər rayonu|Kəlbəcər]], [[Gədəbəy rayonu|Gədəbəy]], [[Göygöl rayonu|Göygöl]], [[Şamaxı rayonu|Şamaxı]] və nəhayət [[Füzuli rayonu|Füzuli]] rayonu ərazisində aşkar edilmiş [[Azıx mağarası]] buna misal ola bilər. Belə mağaralarda aparılmış tədqiqatlar göstərir ki, burada yaşamış ibtidai insanlar 1,5 milyon il öncə, yaşayışlarını mağaralardakı şəraitə uyğunlaşdırmaq məcburiyyətində qalsalar da sonralar şüurun inkişafı və bəzi əmək və inşaat alətlərinin yaranması ilə əlaqədar olaraq onlar yaşadıqları təbii mağaraları öz yaşayış tərzlərinə uyğunlaşdırmağa çalışmışlar. Mağaranın ortasında yandırılmış ocaq tüstüsünü xaric etmək üçün tavandan deşik (baca) açılması, yaxud müəyyən lazımi ləvazimatların saxlanması üçün mağaranın daxili divar səthində xüsusi oyuqların açılması buna əyani sübutdur.
İbtidai insanların təbii mağaralar üzərində apardıqları belə yenidənqurma işləri sonrakı dövrlərdə süni mağaraların yaranması ilə nəticələnmişdir. Təbii mağaralar kimi bir neçə küyüldən ibarət olan süni mağaralar da yer səthindən xeyli hündür məsafədə dik qayalar və dağ döşündə düzəldilmişdir. Azərbaycan ərazisində süni mağaralara [[Böyük Qafqaz]] dağlarının cənub-şərq ətəklərində, [[Kiçik Qafqaz]] dağlarında, [[Qubadlı rayonu]]nda [[Bərguşad]], [[Həkəri]] çayları vadilərində, Şirvan regionunda [[Mərəzə]], [[Sündi]] və [[Dərəkənd]] yaxınlığında, eləcə də cənub əyalətlərində qədim [[Manna]] və [[Midiya]] dövlətlərinə mənsub olan ərazilərində də təsadüf edilmişdir.
Sətir 121:
== XX əsr Azərbaycan memarlığı ==
XX yüzilliyin 30-cu illərindən başlayaraq, Azərbaycan memarlığında yeni mərhələ başlanır. Memarlıqda mütərəqqi yeniliklər bu vaxt xüsusilə Bakı şəhərinin timsalında özünü büruzə verməyə başlayır. Bakı şəhərinin yenidən qurulması, ictimai-inzibati binaların tikilişi bu dövrün xarakterik xüsusiyyətlərindəndir.
=== 1930-cu illər ===
Sətir 132:
Çağdaş memarlığımızın incilərindən sayılan Nizami muzeyinin binası barədə ətraflı danışmağa dəyər. Aparılmış elmi araşdırmalar göstərir ki, indiki Nizami muzeyinin yerində vaxtilə, yəni 1860-cı illərdə memar Qasımbəy tərəfindən tikilmiş "Metropol" mehmanxanası yerləşmişdir. Memar S.Dadaşov və M.Hüseynov demək olar ki, bu binanı yenidən qurmuş və onun daxili-xarici görünüşünü tamam dəyişdirib, Nizami dövrünün abidəsinə çevirmişlər. Sonralar muzey qarşısındakı meydan formalaşmış, orada şairin heykəli qoyulmuş və bağ salınmışdır. 40-cı illərdə yaranmış Nizami meydanı ansamblı Bakının memarlıq tarixində mühüm bir mərhələdir. O, bu gün də memarların və rəssamların diqqətini özünə cəlb edir. Binanın bədii tərtibatında zəmanəsinin ən görkəmli rəssamları, xalq sənətkarları da fəal iştirak etmişlər. Burada heykəltəraşlardan [[Fuad Əbdürəhmanov|Fuad Əbdürrəhmanov]], [[Cəlal Qaryağdı]], dekorativ-tətbiqi sənətimizin görkəmli sənətkarları [[Lətif Kərimov|Lətif Kərimov,]] [[Hüseyn Babayev]]<nowiki/>in adlarını xüsusi qeyd etmək lazımdır. Beləliklə, müəllif kollektivinin səmərəli yaradıcılıq axtarışları nəticəsində binanın milli memarlıq baxımından çox düzgün həlli tapılmışdır.
Binaya daxil olarkən sanki Nizami dövrünün ədəbi irsi ilə görüşürsən. Muzeyin divar rəsmləri - ümumi rəng çalarları ilə Şuşa, Şəki, Təbriz və s. şəhərlərdəki qədim yaşayış evləri və sarayların divar rəsmləri ilə səsləşir.<ref name=":0">Rasim Əfəndi, Azərbaycan incəsənəti. səh-276 (Bakı 2007)</ref>
=== 1950-ci illər ===
Sətir 166:
== Sənaye tikililəri ==
Şəhərimizin estetik simasının formalaşmasında sənaye tikintiləri də əhəmiyyətli rol oynamağa başlayıblar. Sənaye qurğularının yüksək texnologiya və təmizlik səviyyəsi onların yaşayış rayonlarında yerləşdirilməsinə imkan vermişdir. Bunlardan Bakı məişət kondisionerləri zavodunu, Şampan çaxırları zavodunu, Mərkəzi Şəhər telefon stansiyasını, Azərbaycan nəşriyyatını, Azərbaycan Milli Bankını, ən müasir tələblərə uyğun şəkildə qurulmuş Avropa zal kompleksini və s. göstərmək olar.<ref name=":0" />
Bunların hamısı bizim tarixçemiz , keçmişimiz və gələcəyimizdir.
== Həmçinin bax ==
| |||