Kəbə: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:İslamın müqəddəs yerləri əlavə olundu HotCat |
Redaktənin izahı yoxdur Teq: Geri qaytarıldı |
||
Sətir 4:
Kəbə — böyük daşlardan təxminən kub formasında tikilmiş bir formaya malikdir. Kəbənin şimal-şərq divarı 12,63 m, şimal-qərb divarı 11,03 m, cənub-qərb divarı 13,10 m, cənub-şərq divarı 11,22 m və hündürlüyü 13,10 m-dir. Bu müqəddəs tikilinin sahəsi 128,4 m<sup>2</sup>-dir. Divarlarinda istifadə olunan daşlar Məkkə yaxınlığındakı təpələrdən gətirilmiş [[qranit]] daşlardır. Kəbə binasının küncləri düz Yer kürəsinin qütblərinə — şimal, cənub, şərq ve qərb istiqamətlərinə istiqamətlənmişdir. Bu künclərin hər birinin öz xüsusi adı vardır. Kəbənin şərq küncündə [[Həcərul-əsvəd]] adlanan qara daş yerləşir. Şimal küncü [[İraq]], qərb küncü [[Şam]], cənub küncü isə [[Yəmən]] küncü adlanır.
[[Şəkil:Approximate map of areas under Ibn al-Zubayr's control after the death of Muawiya II.png|150px|thumb|[[II. Muâviya]]'nin ölümündən sonra Ibni Zubeyr'in təxmini üstünlük sahası ]]
Məhəmmədin həyat məsələsi, bu baxımdan, Quranın ilk yazısının yeri və müsəlmanların ilk qiblə olduğu yer 1970-ci illərdən bəri kəskin müzakirələr mövzusudur. Məkkənin meydana gəlməsi tarixi mənkıbələrdən fərqli olaraq, arxeoloji araşdırmalarda və xəritələrdə İslamın qurulduğu illərdən daha sonrakı bir şəhər olaraq,<ref>[[Tom Holland (yazar)|Holland, Tom]]; ''In the Shadow of the Sword''; Little, Brown; 2012; s. 303: ‘Otherwise, in all the vast corpus of ancient literature, there is not a single reference to Mecca – not one’</ref> belə səbəblərə görə, ticarət yollarında olmama, eləcə də yerin kənd təsərrüfatı baxımından uyğunsuzluğu,<ref>Crone, Patricia; ''Meccan Trade and the Rise of Islam'', 1987, s. 7</ref> Quran və hədislərin rəvayətlərində təsvir olunan bəzi toponimlər və xüsusiyyətlər İslam tarixinin ilkin əlamətlərinə işarə verir, eləcə də Məkkənin coğrafi strukturunun uyğunsuzluğuna işarə edir, Bəzi insanlar Məhəmmədin qeyri-real uydurma şəxsiyyət olduğuna inanırdılar.
Muaviyənin ölümündən sonra daxili iğtişaşlarda Kəbə Yezidin qoşunları tərəfindən katapultla ələ keçirildi, Karataş, hansı ki, vuruldu, üç hissəyə bölündü, Kəbə dağıdıldı. Kanadalı arxeoloq və İslam tarixinin tədqiqatçısı Dan Gibsonun sözlərinə görə, bu dağıntı Müasir Məkkə şəhərində deyil, [[Petra]]də, ondan təxminən 1200 kilometr şimalda baş verib. Çünki " Kuran coğrafiyası" adlı tədqiqatlarda ən erkən məscidlərin qiblə divarları, bu nəticələri ayə, hədis və sier mənbələri ilə birləşdirmiş, Gibson, göstərir ki, Məhəmməd Petradə yaşamış və buradan köçmüşdür. Onun sözlərinə görə, müsəlmanların ilk qibləsi Qüdsdəki Aksa məscidi deyil, Petrdəki əl-Lat məbədi kimi istifadə olunan Kəbə idi. Bu quruluş müsəlmanlar arasında ikinci sınağa adlandırılan, Abdullah bin Zubayr üsyanında katapultlar tərəfindən dağıdılmış, İbn Zubayr digər müqəddəs əşyalarla birlikdə karadaşı əməvilərin hücumlarından uzaq müasir Məkkəyə köçürmüş yeni bir məbəd inşa etmişdir. Əməvilərə qarşı Abbasilərçə dəstək verilən yeni yer keçid dövrünün sonunda bir neçə yüz il ərzində tamamilə qəbul edilmiş, yeni tikilmiş məscidlərin istiqaməti yeni Məkkə istiqamətində qurulmağa başlamışdır. Lakin əməvilərin təsiri altında olan Şimali Afrika və Andaluz məscidləri yeni qibləyə qarşı durmaqda davam edir, öz istiqamətlərini tamamilə başqa istiqamətə, Cənubi Afrikaya çevirirdilər.<ref name="bio">Data on Gibson's biography taken from his Web pages, his book ''Qur'ānic Geography'' and the Amazon author information to this book: [http://nabataea.net/nabhistory.html] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200521165215/http://nabataea.net/nabhistory.html |tarih=21 Mayıs 2020 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20200521165215/http://nabataea.net/nabhistory.html |tarih=21 Mayıs 2020 }}, [http://nabataea.net/authors.html] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20180408141023/http://nabataea.net/authors.html |tarih=8 Nisan 2018 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20180408141023/http://nabataea.net/authors.html |tarih=8 Nisan 2018 |tarih=8 Nisan 2018 }}, [https://independent.academia.edu/DanGibson1] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200126144605/https://independent.academia.edu/DanGibson1 |tarih=26 Ocak 2020 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20200126144605/https://independent.academia.edu/DanGibson1 |tarih=26 Ocak 2020 }}, [https://www.amazon.co.uk/Nabataeans-Builders-Petra-Dan-Gibson/dp/1413427340] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170531014144/http://nabataea.net/authors.html |tarih=31 Mayıs 2017 }} {{|url=https://web.archive.org/web/20170531014144/http://nabataea.net/authors.html |tarih=31 Mayıs 2017 }}</ref><ref>Dan Gibson: Qur'ānic Geography (2011)</ref> Youtube-da bax; [https://www.youtube.com/watch?v=IOyWqHIbJHk ''The Sacred City'' (2016) (''Kutsal Şehir''), Türkçe]
Kəbənin üzəri "kisvah" adlanan, qızıl saplarla işlənmiş ipək parça ilə örtülür. Bu örtük hər il həcc mövsümündə yenisi ilə əvəz olunur. Kisvah 658 m<sup>2</sup> bir sahəni örtür və onun toxunulmasına 670 kiloqram xalis ipək işlədilir. Onun üzərindəki naxışların vurulması üçün isə 15 kiloqram qızıl saplardan istifadə olunur. Bu naxışlarla ipəyin üzərinə şəhadət kəliməsi və Quran ayələri yazılır. Bu örtük 47 hissədən ibarətdir. Bu örtük Kəbənin üzərinə örtülür və yerə mis halqalarla bərkidilir. Onun düzəldilməsi təqribən 4.5 milyon ABŞ dollarına başa gəlir.
| |||