Ədəbiyyat: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səviyyəsizlik
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Ədəbiyyat''' — insanın, cəmiyyətin hisslərini, düşüncələrini, arzu və istəklərini obrazlı şəkildə əks etdirən söz sənətidir. Qısaca desək ədəbiyyat bədii və ya intellektual dəyəri olduğu hesab olunan sənət forması və ya hər hansı sənət forması kimi istinad edilən yazı işidir. Ədəbiyyat şifahi və yazılı olmaqla iki yolla yaranıb və inkişaf edir. Ədəbiyyat ifadə formasına, növünə və ya tarixinə görə müxtəlif janrlara bölünür.
 
Ədəbiyyat iki yolla yaranıb, inkişaf edir: şifahi və yazılı. Yazılı ədəbiyyat ilə şifahi ədəbiyyat arasındakı fərqlər:
*Şifahi ədəbiyyat şifahi şəkildə, yazılı ədəbiyyat isə yazılı şəkildə yaranıb, yayılır.
*Şifahi ədəbiyyat yazılı ədəbiyyata nisbətən daha qədimdir.
*Şifahi ədəbiyyatın konkret müəllifi olmur, anonim ədəbiyyatdır, ümumxalq yaradıcılığının məhsuludur. Yazılı ədəbiyyat isə müəllifli ədəbiyyatdır.
Sətir 10 ⟶ 12:
*Epik növ
*Dramatik növ
Bu bölgünü ilk dəfə verən, nəzəri cəhətdən əsaslandıraraq təsnif edən antik dövrün ən böyük filosofu və nəzəriyyəçisi Aristotel (384-322) olmuşdur.
 
=== Lirik yer nədir? ===
Lirik növ əsasən nəzmlə verilir. Burada duyğuların, psixoloji ovqatın emosional ifadəsi və tərənnüm anlayışı əsas yer tutur. Bu növə xalq nəğmələri, [[bayatı]]lar, aşıq şeirləri, [[qəzəl]]lər, [[qəsidə]]lər,müxəmməslər, mürəbbelər və s. janrlar daxildir <ref name="ll">[http://elibrary.bsu.az/kitablar/1049.pdf Ə D Ə B İYYATDA L İ R İK NÖV ]</ref>. Lirik növə aid həmin janrların əsas obrazı lirik qəhrəmandır.Lirik əsərləri fərqləndirən xüsusiyyətlərdən biri də nitqin, ifadənin ekspressiv funksiyasıdır. Lirikada müəllifin –şair sənətkarın həyata münasibəti emosional şəkildə verilir.
=== Epik növ ===
{{əsas|Epik növ}}
Epik sözü epos sözündən götürülüb, söz, hekayə, mahnı deməkdir. Epos sözü ədəbiyyatımızda dastan sözünü də əvəz edə bilir (“Koroğlu” eposu). Epik növ təhkiyə, nağıl etmək yolu ilə yazılır<ref name="rr">[http://senet.az/%C9%99d%C9%99bi-novl%C9%99r-v%C9%99-janrlar/ ƏDƏBİ NÖVLƏR VƏ JANRLAR]</ref>. Epik növün janrları yazıçıya həyat hadisələrini oxucuya hərtərəfli çatdırmağa imkan yaradır.Epik növ əsasən nəsr şəklində olur. Bu növdə həyat hadisələri ətraflı təsvir edilir. Süjet xətti geniş və çoxşaxəlidir. Epik növdə təhkiyə və təsvir əsas yer tutur. Bu növə xalq nağılları,Canlılar və bitkilər haqqında olan əfsanələri "Yusif- Nəsib quşu" " Hüt - Hüt quşu" " Yapalaq quşu " " Tur aç" , " Pərvanə və od" və s əfsanələr aiddi xalq nağılları, [[Dastan|dastanlar]], [[Hekayə|hekayələr]], [[Povest|povestlər]], [[roman]]<nowiki/>lar, [[poema]]<nowiki/>lar, [[oçerk]]<nowiki/>lər, [[novella]]<nowiki/>lar daxildir. Sinkretik sənət ayrı-ayrı sahələrə ayrılmağa başlamışdır. Xalq əfsanələrinin, mifoloji süjetlərin, nağılların, lirik-epik mahnıların, sinkretik sənətdən ayrılması nəticəsində epos-epik növ formalaşmışdır.
 
=== Lirik yer nədir?növ ===
Lirik növ əsasən nəzmlə verilir. Burada duyğuların, psixoloji ovqatın emosional ifadəsi və tərənnüm anlayışı əsas yer tutur. Bu növə xalq nəğmələri, [[bayatı]]lar, aşıq şeirləri, [[qəzəl]]lər, [[qəsidə]]lər, müxəmməslər, mürəbbelər və s. janrlar daxildir <ref name="ll">[http://elibrary.bsu.az/kitablar/1049.pdf Ə D Ə B İYYATDA L İ R İK NÖV ]</ref>. Lirik növə aid həmin janrların əsas obrazı lirik qəhrəmandır.Lirik əsərləri fərqləndirən xüsusiyyətlərdən biri də nitqin, ifadənin ekspressiv funksiyasıdır. Lirikada müəllifin –şair sənətkarın həyata münasibəti emosional şəkildə verilir.
 
 
=== Epik növ ===
{{əsas|Epik növ}}
Epik sözü epos sözündən götürülüb, söz, hekayə, mahnı deməkdir. Epos sözü ədəbiyyatımızda dastan sözünü də əvəz edə bilir (“Koroğlu” eposu). Epik növ təhkiyə, nağıl etmək yolu ilə yazılır<ref name="rr">[http://senet.az/%C9%99d%C9%99bi-novl%C9%99r-v%C9%99-janrlar/ ƏDƏBİ NÖVLƏR VƏ JANRLAR]</ref>. Epik növün janrları yazıçıya həyat hadisələrini oxucuya hərtərəfli çatdırmağa imkan yaradır.EpikyaradırEpik növ əsasən nəsr şəklində olur. Bu növdə həyat hadisələri ətraflı təsvir edilir. Süjet xətti geniş və çoxşaxəlidir. Epik növdə təhkiyə və təsvir əsas yer tutur. Bu növə xalq nağılları,Canlılar və bitkilər haqqında olan əfsanələri "Yusif- Nəsib quşu" " Hüt - Hüt quşu" " Yapalaq quşu " " Tur aç" , " Pərvanə və od" və s əfsanələr aiddi xalq nağılları, [[Dastan|dastanlardastan]]lar, [[Hekayə|hekayələrhekayə]]lər, [[Povest|povestlərpovest]]lər, [[roman]]<nowiki/>lar, [[poema]]<nowiki/>lar, [[oçerk]]<nowiki/>lər, [[novella]]<nowiki/>lar daxildir. Sinkretiksinkretik sənət ayrı-ayrı sahələrə ayrılmağa başlamışdır. Xalq əfsanələrinin, mifoloji süjetlərin, nağılların, lirik-epik mahnıların, sinkretik sənətdən ayrılması nəticəsində epos-epik növ formalaşmışdır.
ayrılmağa başlamışdır. Xalq əfsanələrinin, mifoloji süjetlərin, nağılların, lirik-epik mahnıların, sinkretik sənətdən ayrılması nəticəsində epos-epik növ formalaşmışdır.
 
=== Dramatik növ ===
Sətir 33 ⟶ 37:
 
== İstinadlar ==
{{İstinad stili}}
{{İstinad siyahısı}}