Fatimə: Redaktələr arasındakı fərq

 

== Evlilik ==

Fatimənin evlənmək üçün çox elçisi olub. Məhəmmədin səhabələrindən Ömər, Əbu Bəkr, Əbdürrəhman ibn Əfv və s. kimiləri ona elçi olmuş, ancaq Məhəmməd qəbul etməmiş<ref>İbn Səd, “Təbəqat”, c. 8, səh. 11</ref> və onlara cavab olaraq belə demişdir: ''"Fatimə daha kiçikdir.'' Əli Fatiməni istəyəndə Məhəmməd qəbul etmişdir.<ref>Nəsai, “Sünəni-Nəsai”, c. 6, səh. 62</ref> Məhəmməd Fatiməyə belə demişdir; زوّجتکِ أقدم الاُمة اسلاماً ''"Səni ilk müsəlman olan adamla evləndirirəm."''<ref>{{Harvnb|Şahrudi|1432|loc=c. 8, səh. 60}}</ref> Eyni şəkildə mühacirlərdən də bir qrup Fatiməyə elçi olmuş,<ref>{{Harvnb|Yəqubi|1378|loc=c. 2, səh. 310}}</ref> ancaq Məhəmməd belə demişdir: ''"Fatimənin izdivaç işi Allahın əlindədir. Əgər o, münasib görər və münasib bilərsə o şəkildə edəcəkdir və mən ilahi hökmü gözləməkdəyəm."''<ref>{{Harvnb|Qəzvini|1380|loc=səh. 191}}</ref> Fatimənin Əli ilə evliliyi hicrətin ikinci ilində Mədinədə baş verib.<ref name="ReferenceA"/> Məhəmmədin qızının mehriyyəsi təxminən 400 dirhəm olmuşdur. Əli əşyalarından birini sataraq bu pulu əldə edib. Bu əşyanın nə olduğu barədə müxtəlif iddialar vardır. Bəzi tarixçilər bunun qalxan, bəziləri qoyun dərisi yaxud Yəmən köynəyi və ya dəvə olduğunu yazmışlar. Əli əşyasını sataraq Məhəmmədin yanına gəlir. Məhəmməd pulu saymadan bir qismini [[Bilal]]a verir və belə deyir: ''"Bu pul ilə qızıma gözəl ətir al"''. Geri qalan pulu [[Əbu Bəkr]]ə verir və belə deyir: ''"Bu pulla qızımın ehtiyac duyduğu şeyləri təmin et"''. [[Əmmar Yasir]] və bir neçə yoldaşını da Zəhranın cehizi üçün münasib görülən şeyləri almaq üçün Əbu Bəkrlə göndərir. Şeyx Tusi Zəhranın cehizini bu şəkildə yazmışdır: ''7 dirhəm dəyərində bir köynək, 4 dirhəm dəyərində bir hicab, Xeybər malı qara bir məxmər, xurma liflərindən düzəldilmiş bir divan, üstü xurma yarpaqları ilə hörülmüş divan, Misir kətanından məmulat, birinin içi liflə, o birinin isə yunla doldurulmuş iki döşək, içləri izhirdən<ref group=q>Məkkə samanı, Burya bitkisi, bir növ incə yarpaqlı və dərman xüsusiyyəti də olan ətirli bir bitkidən</ref> doldurulmuş Taif dərisindən dörd balış, yundan düzəldilmiş bir pərdə, Həcər istehsalı bir həsir<ref group=q>Həcərdə məqsəd, Bəhreyn mərkəzidir. Həmçinin Mədinə yaxınlığında yerləşən bir kəndin adıdır</ref>, bir əl dəyirmanı, mis bir paltar ləyəni, dəridən düzəldilmiş bir su qabı, taxta bir qab, süd sağmaq üçün bir kasa, su üçün böyük qab, qətranla örtülmüş mitəhrə<ref group=q>çaydan, dəstəmaz qabı və təmizləmədə istifadə edilən şeylər</ref>, yaşıl bir səhəng və torpaqdan düzəldilmiş bir neçə ədəd saxsı qab.''<ref>{{Harvnb|Tusi|1380|loc=c. 1, səh. 39}}</ref><ref>{{Harvnb|Şəhidi|1363|loc=səh. 58-59}}</ref>

Evliliyin üzərindən bir neçə gün keçmədi ki, Fatimənin atasından uzaq qalmağı ona ağır gəlib. Fatimə uzun illər boyu onun yanında qalıb. Məhəmməd Xədicənin vəsfi haqqında belə buyurub: ''"Xədicənin yerini kim alacaq? İnsanlar məni inkar etdikdə o təsdiqləmiş, hamı məni tərk edəndə o Allahın dininə iman gətirmiş və var-dövləti ilə yardımçı olmuşdur".'' Buna görə də bəy və gəlinə öz evində yer verməyi qərara alır. Xədicədən olan və sağ qalan (bu yaşa qədər yaşayan) yeganə övladının hər zaman yanında olmasını istəyir. Ancaq o, Əlinin həyat yoldaşı olduğuna görə onun evində qalmalı idi. Məhəmməd öz evinə yaxın bir yerdə onlara bir yer hazırlamaq istəyir, amma Mədinə müsəlmanlarının əziyyətə düşmələri də mümkün idi. Sonda gəlin və bəyə öz evində yer verməyə qərar verir, ancaq bu çətin bir iş idi. Çünki Məhəmmədin evində iki qadın (Sevda və Aişə) yaşayırdı. Səhabələrindən Harisə b. Nöman bu hadisədən xəbərdar olaraq Məhəmmədin yanına gəlir və belə deyir: ''Mənim evlərimin hamısı sənə yaxındır. Özüm və nəyim varsa, hamısı sizindir. Allaha and olsun ki, malımı almağın mənə saxlamağından daha sevimlidir.'' Məhəmməd cavab olaraq belə deyir: ''"Allah sizi mükafatlandırsın."'' O gündən sonra Fatimə və Əli Harisənin evlərindən birinə köçür.<ref>{{Harvnb|Şəhidi|1363|loc=səh. 72-73}}</ref><ref>İbn Səd, “Təbəqat”, c. 8, səh. 22-23</ref>

 

=== Ailə həyatı ===

Fatimə yemək və geyimdə ən aza qənaət edər və özünə çətinlik çəkdirərdi. Ev işlərini də kimsənin öhdəsinə qoymazdı. Su daşımaqdan, ev süpürməyə, qarğıdalı və ya buğda üyüdməkdən, uşaq baxmağa, hamısını özü edərdi. Bəzən tək əliylə dəyirmanı çəkər, buğda və ya qarğıdalı üyüdər və digər əli ilə körpəni yatırardı.<ref name="şəhidi84">{{Harvnb|Şəhidi|1363|loc= səh. 84}}</ref> İbn Səd öz sənədilə Əlidən belə nəql edir: ''"Zəhranı xanımım olaraq alanda döşəməmiz qoyun dərisindən idi, gecələr onun üzərində yatır, gündüzlər su daşıyan dəvəmizə onun üzərində ot verirdik və bu dəvədən başqa bir köməkçimiz yox idi."''<ref name="şəhidi84"/><ref>İbn Səd, “Təbəqat”, c. 8, səh. 14</ref> Əli Bəni-Səddən bir adama belə deyir: ''"Fatimə və öz haqqımda sənə bir hekayə danışmağımı istəyərsənmi? : "Fatimə atasının gözündə ən sevimli adam idi. O, mənim evimdə su qabı ilə o qədər çox su daşıdı ki, qabın ipi sinəsində yer tutmuşdu. O qədər çox əl dəyirmanı ilə bir şeylər üyüddü ki, əllərinin içi döyənək bağladı. Evi o qədər çox süpürdü ki, örtüyü torpaq rəngini aldı."''<ref>{{Harvnb|İbn Hənbəl||loc=c. 2, səh. 329}}</ref><ref>{{Harvnb|Şəhidi|1363|loc= səh. 85}}</ref> Rəvayətlərdə nəql olunana görə, Məhəmməd Fatimə və Əlinin evinə gələr, onlara sevgi göstərər və tez-tez təriflər edərdi. Bir gün Fatimədən ''"yoldaşın necədi?"'' deyə soruşur. Fatimə belə cavab verir: ''"Ən üstün həyat yoldaşıdır."'' Daha sonra Əliyə Fatiməni, Fatiməyə də Əlini qoruyub himayə etməsini nəsihət edir. Əli belə buyurur: ''"Allaha and olsun ki, o gündən Fatimə həyatda olduğu son günə qədər onu hirsləndirəcək heç bir iş görməmişəm və heç bir şeyə onu məcbur etməmişəm. O da heç vaxt məni qəzəbləndirmədi və heç bir şeydə itaətsizlik etmədi. Həqiqətən nə vaxt ona baxsam kədər və qəmim dəf olar, gedərdi.''<ref>{{Harvnb|Məhəllati|1379|loc=səh. 69-70}}</ref> Fatimə Əli ilə ailə həyatında evin işlərini görür, yemək və çörək hazırlayırdı. Əli isə ev xaricindəki işləri görər, yaşayış tələblərini yerinə yetirirdi.<ref>{{Harvnb|Qəzvini|1380| loc=səh. 236}}</ref><ref>{{Harvnb|Məclisi|1983|loc=c. 43, səh. 31}} (Ayyaşi Təfsirindən nəqlən)</ref>

 

=== Atasına kömək ===

[[Ühüd döyüşü]]ndən sonra Zəhraya atasının müharibə əsnasında yaralandığı və bir daşın üzünə dəyib, üzünü yaraladığı xəbərini verirlər. Bir qrup qadınla birlikdə oraya yola düşürlər. Yanlarına su və yemək də alıb döyüş meydanına gedirlər. Qadınlar yaralılara su verir və yaralarını sarıyırlar. Fatimə atasının yarasını təmizləyir,<ref>Məğazi, səh. 249</ref><ref>Bəlazuri, "Ənsabul-Əşrəf", səh. 324</ref> ''(Vaqidi qadınların sayını 14 olaraq qeyd etmişdir.<ref name="şəhidi78">{{Harvnb|Şəhidi|1363|loc=səh. 78}}</ref>)'' ancaq qan dayanmır. Qanın durması üçün bir az qamışlıq yandırır və külünü yaraya qoyur.<ref name="şəhidi78"/><ref>Məğazi, səh. 250</ref> Bu döyüşdə Məhəmmədin əmisi [[Həmzə ibn Əbdülmüttəlib|Həmzə]] və 70-dən çox müsəlman ölür. Bu hadisədən sonra, Vaqidinin yazdığına görə, Fatimə iki-üç gündən bir özünü Ühüdə çatdırır və ölənlərin məzarlarının başında ağlayır və onlara dua edirdi.<ref>Məğazi, səh. 313</ref><ref>{{Harvnb|Şəhidi|1363|loc= səh. 79}}</ref>