Fonetika: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Əllə geri qaytarma Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 10:
Saitlərin bölgüsü
Dilimizdə 9 sait səs var: [a], [e], [ə], [i], [ı], [o], [ö], [u], [ü]. Yaranma vəziyyətinə görə saitlərin aşağıdakı üç bölgüsü var.
1. #Dilin arxa və ön hissəsində deyilməsinə (dilin üfüqü vəziyyətinə) görə:
* Qalın saitlər: [a], [ı], [o], [u]
* İncə saitlər: [e], [i], [ə], [ö], [ü]
2. #Dilin üst damağa doğru yuxarı qalxması və nisbətən aşağı enməsi vəziyyətinə (dilin şaquli vəziyyətinə) görə:
* Qapalı saitlər: [ı], [i], [u], [ü]
* Açıq saitlər: [a], [e], [ə], [o], [ö]
Qapalı saitlərin tələffüzündə alt çənə yuxarıya doğru qalxır və ağız boşluğu daralır. (Buna görə də onlara dar saitlər də deyilir). Bu saitləri asan yadda saxlamaq üçün dilimizdəki dörd cür yazılan şəkilçiləri (-çi, -çi, -çu, çü,-lıq,-lik,-luq, -lük və s) yadda saxlamaq lazımdır. belə şəkilçilərin tərkibində qapalı saitlər iştirak edir. Açıq saitlərin tələffüzündə isə alt çənə aşağı düşür və ağız boşluğu genəlir. (Buna görə də onlara gen saitlər də deyilir).
3. #Dodaqların vəziyyətinə görə:
* Dodaqlanan saitlər [o], [ö], [u], [ü]
* Dodaqlanmayansaitlər: [a], [e], [ə], [ı], [i].
Dodaqlanan saitlərin tələffüzündə dodaqlar bir qədər irəliyə gəlir və dairəvi şəkil alır. Dodaqlanmayan saitlərin tələffüzündə isə bu hal baş vermir.<ref>[http://kayzen.az/blog/Az%C9%99rbaycan-dili/274/fonetika.html Azərbaycan dili]</ref>
 
Sətir 41:
 
== Həmçinin bax ==
*[[Dilçilik]]
 
[[Kateqoriya:Fonetika| ]]