İstifadəçi:Drabdullayev17/Qaralama3: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 1:
=== Müstəqillik və genişlənmə (1776–1865) ===
 
1803-cü ildə Fransanın torpaq iddiasında olduğu [[Luiziananın satın alınması]] demək olar ki ölkə ərazisini iki dəfə artırdı.<ref>{{cite web |title=Louisiana Purchase |publisher=National Park Services |url=http://www.nps.gov/jeff/historyculture/upload/louisiana_purchase.pdf |accessdate=1 mart 2011}}</ref> Floridaya edilən bir sıra hərbi müdaxilələr 1819-cu ildə İspaniyanın buradan və digər Körfəz sahili əraziləridən [[Adams-Onis müqaviləsi|imtina etməsinə]] səbəb oldu.<ref name="KloseJones1994">{{cite book |author1=Klose, Nelson |author2=Jones, Robert F. |title=United States History to 1877 |url=https://archive.org/details/unitedstateshist00klos_0/page/150 |year=1994 |publisher=Barron's Educational Series |isbn=978-0-8120-1834-9 |page=[https://archive.org/details/unitedstateshist00klos_0/page/150 150]}}</ref> Genişlənməyə [[paraxod]]ların [[Eri Kanalı|Eri]] və [[İllinoys və Miçiqan kanalı|I&M]] kimi yeni [[kanal]]lar ilə əlaqələndirilmiş böyük su nəqliyyatı vasitəsilə Amerika boyunca hərəkət etməyə başladıqda [[Buxar maşını|buxar gücü]] kömək etdi, sonra daha sürətli dəmir yolları ölkənin ərazisi boyunca uzanmağa başladı.<ref>Winchester, pp. 198, 216, 251, 253</ref>
 
1820-1850-ci illərdə [[Cekson demokratiyası]] daha çox ağdərili kişilərin seçki hüququnu əhatə edən bir sıra islahatlara başladı, bu 1828-1854-cü illərdə qədər Demokratlar və Viqlərin hakim partiyalar olduğu [[İkinci Partiya Sisteminin]] yüksəlməsinə səbəb oldu. 1830-cu illərdə [[Gözyaşı yolu]] [[Hindi rezervi|hindi rezervlərindən]] hindiləri qərbə köçürməklə [[Hindilərin sürgün aktı|hindilərin sürgün siyasətinə]] nümunə oldu. Ekspansionist [[tale manifesti]] ərzində [[Texas Respublikası]] 1845-ci ildə ABŞ-a birləşdi.<ref name="Morrison1999">{{cite book |author=Morrison, Michael A. |title=Slavery and the American West: The Eclipse of Manifest Destiny and the Coming of the Civil War |url=https://books.google.com/books?id=YTaxzMlkVEMC&pg=PA13 |year=28 aprel 1997 |publisher=University of North Carolina Press |isbn=978-0-8078-4796-1 |pages=13–21}}</ref> 1846-cı ildə Britaniya ilə imzalanan [[Oreqon müqaviləsi]] indiki [[Şimal-qərbi ABŞ|şimal-qərbi Amerikanın]] ABŞ nəzarətinə keçməsinə gətirib çıxardı.<ref name="Kemp2010">{{cite book |author=Kemp, Roger L. |title=Documents of American Democracy: A Collection of Essential Works |url=https://books.google.com/books?id=JHawgM-WnlUC&pg=PA180 |year=2010 |publisher=McFarland |isbn=978-0-7864-4210-2 |page=180 |accessdate=25 oktyabr 2015}}</ref> [[Meksika-ABŞ müharibəsi]]ndə qələbə Kaliforniya və indiki [[Cənub-qərbi ABŞ|cənub-qərbi Amerikanın]] böyük qisminin [[Meksikanın güzəştə getməsi]] ilə nəticələndi.<ref name="McIlwraithMuller2001">{{cite book |author1=McIlwraith, Thomas F. |author2=Muller, Edward K. |title=North America: The Historical Geography of a Changing Continent |url=https://archive.org/details/northamericahist00mcil/page/61 |year=2001 |publisher=Rowman & Littlefield |isbn=978-0-7425-0019-8 |page=[https://archive.org/details/northamericahist00mcil/page/61 61] |accessdate=25 oktyabr 2015}}</ref>
 
[[Şəkil:American bison in Yellowstone National Park.jpg|thumb|[[ABŞ-ın milli rəmzləri|Milli məməməli olan]] [[Amerika bizonu]] [[Yellouston Milli Parkı]]nda, Vayominq]]
 
1848-1849-cu illər [[Kaliforniya qızıl hərisliyi]] [[Kaliforniya soyqırımı]]na<ref>Madley, Benjamin (2016). ''An American Genocide: The United States and the California Indian Catastrophe, 1846–1873.'' Yale University Press. {{ISBN|978-0-300-23069-7}}.</ref><ref>{{Cite web|url=https://books.google.com/books?id=sGKL6E9_J6IC&pg=PA143|title=California Indians, Genocide of|work=Encyclopedia of American Indian History [4 volumes]|first1=Bruce E.|last1=Johansen|first2=Barry M.|last2=Pritzker|date=23 iyul 2007|pages=226–231|publisher=ABC-CLIO|via=Google Books}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/murderstatecalif0000lind|url-access=registration|title=Murder State: California's Native American Genocide, 1846–1873|last=Lindsay|first=Brendan C.|year=2012|publisher=U of Nebraska Press|isbn=978-0-8032-4021-6|language=en}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://newsroom.ucla.edu/stories/revealing-the-history-of-genocide-against-californias-native-americans|title=Revealing the history of genocide against California's Native Americans|last=Wolf|first=Jessica|website=UCLA Newsroom|language=en|access-date=8 iyul 2018}}</ref> və əlavə qərb ştatlarının yaranmasına səbəb olan qərbə miqrasiyaya stimul yaratdı.<ref name="Rawls1999">{{cite book |author=Rawls, James J. |title=A Golden State: Mining and Economic Development in Gold Rush California |url=https://books.google.com/books?id=UPUsIaHZTm0C&pg=PA20 |year=1999 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-21771-3 |page=20}}</ref> [[ABŞ-da vətəndaş müharibəsi]]ndən sonra yeni transkontinental [[ABŞ-da dəmiryolu nəqliyyatı#Tarixi|dəmiryolları]] məskunların yerdəyişməsini asanlaşdırdı, daxili ticarət genişləndi və yerli amerikalılarla qarşıdurmalar artdı.<ref name="Black2011kj">{{cite book |last=Black |first=Jeremy |authorlink=Ceremi Blek |title=Fighting for America: The Struggle for Mastery in North America, 1519–1871 |url=https://books.google.com/books?id=EIst_CSWOqIC&pg=PA275 |year=2011 |publisher=Indiana University Press |isbn=978-0-253-35660-4 |page=275}}</ref> Yarım əsr ərzində [[Amerika bizonu]]nun (bəzən "bufallo" adlanır) məhvi bir çox [[düzənlik hindiləri]]nin mədəniyyətlərinə ekzistensial zərbə vurdu.<ref name="Wishart2004">{{cite book |author=Wishart, David J. |title=Encyclopedia of the Great Plains |url=https://books.google.com/books?id=rtRFyFO4hpEC&pg=PA37 |year=2004 |publisher=University of Nebraska Press |isbn=978-0-8032-4787-1 |page=37}}</ref> 1869-cu ildə yeni [[Uliss Qrantın prezidentliyi#Hindularla əlaqələr və sülh siyasəti|sülh siyasəti]] yerli amerikalıları sui-istifadədən qorumaq, daha çox müharibədən yayınmaq və onların sonrakı ABŞ vətəndaşlığını təmin etmək üçün çalışırdı. Bununla belə, geniş miqyaslı münaqişələr Qərbdə 1900-cü illərə qədər davam etdi.
 
=== Vətəndaş müharibəsi və Cənubun rekonstruksiyası ===