Ekzistensializm: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Bot redaktəsi əlavə edilir: jv:Èksistènsialisme |
k Bot redaktəsi dəyişdirilir: ceb:Eksistensyalismo; cosmetic changes |
||
Sətir 1:
{{qaralama}}
'''Ekzistensializm''' (lat. exsistensia-varlıq) - XX əsrdə [[fəlsəfə]]də ziyalıların baxışlarına cavab verə biləcək yeni [[dünyagörüşü]] yaratmaq cəhdi kimi meydana gəlmiş
Ekzistensializm [[Birinci Dünya müharibəsi]]ndən sonra [[Almaniya]]da, [[İkinci Dünya müharibəsi]] dövründə [[Fransa]]da, sonralar isə bir çox ölkələrlə yanaşı [[ABŞ]]-da meydana gəlmişdir. Müasir Qərb incəsənət və ədəbiyyatına bu cərəyanın çox böyük təsiri özünü göstərir. Bu cərəyan bədii istiqamət kimi həyatın absurdlarına əsaslanır. Ekzistensializm əsas qəhrəman kimi emosional coşqunluqdan əzilən, ehtiraslardan parçalanan dünyanın şəxsiyyətini irəli çəkir.
Sətir 10:
Ekzistensialistlər üçün insan cəmiyyəti və insanların həyatı başdan-başa "anlaşılmazlıq" və absolyut absurddan ibarətdir. İnsanlar arasında sevgi və bağlılıq yoxdur, ancaq seks var, adamlar arasında bütün insani münasibətlər qırılıb. Kişilər və qadınlar prinsipial şəkildə özlərinə qapanıblar, qarşılıqlı başadüşməməzliyə məhkumdurlar. Hər bir insan bir dünyadır. Ancaq bu dünyalar bir-biri ilə əlaqə saxlamırlar. İnsanların ünsiyyəti ancaq səthidir və qəlbin dərinliklərinə toxunmur. Dünya insanının ekzistensialist modeli belədir.
XX əsrin 50-ci illərin sonunda Fransa ədəbiyyatında (M.Sarrot, A.Rob-Qriyye, M.Byutor və b.)
N.Sarrotun "Naməlumun portreti" romanında qadın və kişi arasında çətin hiss olunan və mənası bilinməyən münasibətlərin çox incə çalarları və yarımtonları açılır. Oxucu üçün kimliyi bilinməyən kişi şəhər bağından tez-tez keçərkən hər dəfə tanış olmayan bir qıza baxır. Kişinin qəlbində yaranan sevgi və şəfqət və onun təkidli baxışlarına qarşı qızın qəlbində yaranıb tez-tez dəyişən cavab reaksiyaları zamanın məzmununa çevrilir. Heç bir açılma yoxdur, yaranan süjet xətləri qırılır.
Sətir 28:
[[bs:Egzistencijalizam]]
[[ca:Existencialisme]]
[[ceb:
[[cs:Existencialismus]]
[[cy:Dirfodaeth]]
|