Gülüstan müqaviləsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor
Sətir 24:
| vikimənbə =
}}
'''Gülüstan sülh müqaviləsi''' ('' {{Dil-ru|Гюлистанский договор}}'') — 1813-cü ilin 12 oktyabr tarixində [[Rusiya İmperiyası]] ilə [[Qacarlar dövləti|Qacarlar-Iran dövləti]] arasında imzalanmış müqavilə. 1804-cü ildən 1813-cü ilə qədər davam edən [[Rusiya-İran müharibəsi (1804–1813)|Birinci Rusiya-İran müharibəsini]] bitirən bu müqavilənin imzalanması 1 yanvar 1813-cü ildə general Kotlyarevskinin [[Lənkəran]]ı tutması ilə daha da sürətlənmişdir.<ref>[http://anl.az/down/meqale/azerbaycan/2011/fevral/156832.htm '''Gülüstan və Türkmənçay müqavilələri''']</ref><ref>[https://kayzen.az/tag/G%C3%BCl%C3%BCstan%20m%C3%BCqavil%C9%99si/ Azərbaycanın bölüşdürülməsi]</ref>
 
Müqavilə [[Dağıstan]]ın, [[Gürcüstan]]ın, bu günki [[Azərbaycan]] Respublikasının əksər hissəsinin və hal-hazırki [[Ermənistan]] Respublikasının şimal torpaqlarının [[Rusiya İmperiyası|Rusiya imperiyasına]] keçməsini rəsmiləşdirirdi.{{sfn|Fisher|Avery|Hambly|Melville|1991|pp=329-330}}
Sətir 54:
'''Müqəddimə''' — Qadir Allahın adı ilə! İmperator əlahəzrətləri, bütün [[Rusiya]]nın ən şöhrətli və əzəmətli böyük hökmdarı və imperatoru və [[İran]] Dövlətinin sahibi, hökmdarı Əlahəzrət Padşahın öz təbəələrinə yüksək hökmdar məhəbbətinə görə, onların ürəklərinə zidd olan müharibənin fəlakətlərinə son qoymağı və qədimdən Bütün Rusiya İmperatoriuğu və Qacar Dövləti arasında mövcud olmuş səbatlı sülh və xeyirxah qonşu dostluğunu möhkəm əsas üzərində bərpa etməyi səmimi-qəibdən qarşıiıqiı surətdə arzuiayaraq, bu ədalətli və nicatverici iş üçün aşağıdakıları və səlahiyyətli Müvəkkilləri təyin etməyi faydalı bilmişlər: Əlahəzrət Bütün Rusiya İmperatoru — öz General-leytenantı, Gürcüstandakı və Qafqaz xəttindəki qoşunların Baş komandanı, Həştərxan və Qafqaz quberniyalarında, Gürcüstanda Mülki hissə, həmçinin bu ölkənin bütün sərhəd işləri üzrə Baş Müdiri… zati-aliləri Nikolay Rtişşevi, Əlahəzrət İran şahı isə — özünün, Osmanlı və İngiltərə Saraylarında fövqəladə elçisi oimuş, İran Rəisiəri arasında seçilmiş… Məmuru, Ali Qacar Sarayının Gizli İşlər Müşaviri, Vəzir nəslinə mənsub olan, Qacar Sarayında ikinci dərəcəli Xan, Yüksək rütbəli və Çoxhörmətii Mirzə Həsən Xanı, bu səbəbdən də Biz, yuxarıda adları çəkilmiş səlahiyyətli Müvəkkillər Qarabağ mülkündə, Zeyvə çayı yaxınlığındakı [[Gülüstan]] kəndində toplaşaraq, vəkalətnamələrimizi bir-birimizə təqdim etdikdən sonra, hər birimiz öz tərəfindən bizim Böyük hökmdarlarımız adından bərqərar edəcəyimiz sülh və dostluğa aid olan hər bir şeyi nəzərdən keçirib, bizə verilmiş hakimiyyət və Ali səlahiyyətlərə görə aşağıdakı maddələri qərara aldıq və əbədiyyət üçün təsdiq etdik.<ref name=":0" />
 
'''I maddə''' — İndiyədək [[Rusiya imperiyası]] və [[Qacarlar|Qacar-Iran dövləti]] arasında mövcud olmuş düşmənçilik və narazılığa bu Müqavilə ilə bu gündən və gələcəkdə son qoyulur və qoy imperator əlahəzrətləri Bütün Rusiya hökmdarı ilə Əlahəzrət İran şahı, onların vəliəhdləri. Taxtlarının Varisləri və qarşılıqlı olaraq onları Yüksək Dövlətləri arasında əbədi sülh, dostluq və xeyirxah andlaşma olsun.
 
'''II maddə''' — Bir halda ki, hər iki Yüksək Dövlət arasında ilkin əlaqələr vasitəsilə [[status-quo ad prezenten]], yəni hər bir tərəfin hazırda tam malik olduğu torpaqlara, xanlıqlara, mülklərə sahib qalması özülündə sülhün bərqərar edilməsi artıq qarşılıqlı surətdə razılaşdırılmışdır, onda bu gündən və gələcəkdən Bütün [[Rusiya]] İmperiyası və [[İran]] dövləti arasında sərhəd aşağıdakı xətt olsun: Adınabazar adlanan yerdən başlayaraq, düz xətlə [[Muğan düzü]]ndən [[Araz çayı]]nda Yeddibulaq keçidinədək, oradan üzü yuxarı [[Kəpənək]] çayının [[Araz]]la qovuşduğu yerə, sonra da Kəpənək çayının sağ tərəfi ilə Mehri dağları silsiləsinə və oradan da xətti Qarabağ və Naxçıvan xanlıqlarının mərzləri ilə davam etdirərək. Alagöz dağları silsiləsilə [[Qarabağ]], [[Naxçıvan]], [[İrəvan]] xanlıqlarının və [[Yelizavetpol dairəsi]]nin (keçmiş [[Gəncə xanlığı]]nın) bir hissəsinin mərzləri birləşən [[Dərələyəz]] mərzinədək, buradan [[İrəvan xanlığı]]nı Yelizavetpol dairəsindən, həmçinin [[Qazax]] və [[Şəmşəddin]] torpaqlarından ayıran mərzlə Eşşəkmeydan mərzinə, oradan da dağlar silsiləsi ilə, çayın sağ tərəfi ilə, onun axarı yönündə, Həmzəçi- mən yolu ilə[[, Pənbək dağları]] silsiləsi ilə [[Şurakel mərzinin]] küncünədək, bu güncdən də qarlı [[Alagöz]] dağının başınadək, buradan da Şurakel mam ilə, dağlar silsiləsi ilə, [[Mastaras]] və [[Artkin]]