Azərbaycanda parlament seçkiləri (2000): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{mənbə azlığı}}
{{vikiləşdirmək}}
'''2000-ci il Azərbaycan Respublikasının Milliparlament Məclisinə seçkilərseçkiləri''' — [[Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi|Milli məclisəMəclisə]] [[Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları|II çağırış]] seçkiləri.
{{Seçkilər
|seçki adı = Azərbaycanda Parlament seçimləri
Sətir 35:
2000-ci ilin payızında II çağırış Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbəti seçkilər keçirildi. Milli Məclisə seçkilər həmin il noyabrın 5-nə təyin olunmuşdu.
 
İyulun 18-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı və Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Qərarı ilə ölkədə əsas siyasi qüvvələri təmsil edən 17 nəfərdən ibarət Mərkəzi Seçki Komissiyası təşkil olundu. Tərkibinin 1/3 prinsipi ilə formalaşdırılması nəzərdə tutulan Komissiyanın 6 üzvü vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə seçilmiş deputatları Milli Məclisdə çoxluq təşkil edən və onların namizədliklərini təqdim edən siyasi partiyanı ([[Yeni Azərbaycan PartiyasınıPartiyası]]<nowiki/>nı), 6 üzvü vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə seçilmiş deputatları Milli Məclisdə azlıq təşkil edən və onların namizədliklərini təqdim edən siyasi partiyaları, qalan 5 nəfəri isə heç bir siyasi partiyaya mənsub olmayan və onların namizədliklərini təqdim edən deputatları təmsil edirdi.
 
"Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər haqqında" Qanunun 12-ci maddəsinin 5-ci bəndinə uyğun olaraq seçkilərə 110 gün qalmış, yəni 2000-ci il iyulun 18-dən gec olmayaraq birmandatlı seçki dairələrinin yaradılması sxemi və qrafik təsviri Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən təsdiq olunmalı idi. Lakin seçkilərə hazırlığın başlanğıc mərhələsində yaranmış müəmmalı vəziyyət MSK-nın yeni tərkibdə fəaliyyətə başlamasına imkan vermirdi. Mərkəzi Seçki Komissiyasının Azərbaycan Milli İstiqlal və Azərbaycan Xalq Cəbhəsi partiyalarını təmsil edən 6 üzvü dönə-dönə edilən xəbərdarlığa rəğmən, iclasa gəlmir və yetərsay olmadığına görə Komissiya öz səlahiyyətlərini icra edə bilmirdi.
Sətir 57:
Mərkəzi Seçki Komissiyası oktyabrın 7–8-də keçirilmiş iclasında Prezident Heydər Əliyevin müraciətini müzakirə edərək belə nəticəyə gəldi ki, seçkilərdə iştirak etmək niyyətində olan bütün siyasi partiyaların deputat mandatı uğrunda mübarizəsinə şərait yaradılması ölkədə azad və ədalətli seçkilər keçirilməsinə xidmət etmiş olar.
 
Mərkəzi Seçki Komissiyası yuxarıda göstərilənləri nəzərə alaraq və "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyası haqqında" Qanunun 2.2-ci maddəsinin 10-cu bəndini rəhbər tutaraq, Komissiyada əvvəllər qeydiyyatdan keçmiş [[Yeni Azərbaycan Partiyası]]nın, [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]]nın, [[Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası]]nın, [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası]]nın və [[Azərbaycan Kommunist Partiyası]]nın vahid namizədlər siyahısı ilə yanaşı, [[Müsavat Partiyası]]nın, [[Azərbaycan Demokrat Partiyası]]nın, [[Azərbaycan Xalq Demokratik Partiyası]]nınPartiyasının, [[Milli Konqres Partiyası]]nınPartiyasının, [[Azərbaycan Naminə Alyans Partiyası]]nınPartiyasının, [[Demokratik Azərbaycan Dünyası Partiyası]]nın, [[Azərbaycan Liberal Partiyası]]nın vahid namizədlər siyahısının da qeydə alınması barədə müvafiq qərar qəbul etdi.
 
Mərkəzi Seçki Komissiyasında qeydiyyatdan keçmiş Milli Dövlətçilik, Milli Hərəkat və Demokratik Maarifçilik partiyaları seçkilərdə partiyalar bloku halında çıxış etməyi qərara aldılar və ölkənin parlament seçkiləri praktikasında ilk dəfə olaraq "Demokratik Azərbaycan" siyasi partiyalar bloku qeydiyyatdan keçirildi.
Sətir 65:
İyulun 23-dən isə Azərbaycan vətəndaşları, siyasi partiyalar və siyasi partiyalar bloku tərəfindən deputatlığa namizədlərin birmandatlı seçki dairələri üzrə irəli sürülməsi prosesinə start verildi.
 
Göstərilən seçki dairələri üzrə namizədliyini irəli sürmək üçün müraciət etmiş 1.044 vətəndaş dairə seçki komissiyalarından imza vərəqələri almış, 823 nəfər bildiriş sənədlərini müvafiq komissiyalara təqdim etmişdi. Namizədlərin göstərilməsinə dair bildiriş sənədləri, о cümlədən seçicilərin imza vərəqələri dairə seçki komissiyalarında yoxlanıldıqdan sonra deputatlığa 408 namizəd qeydə alınmış və onların siyahısı elan edilmişdi. Sonradan bu rəqəm namizədliyini geri götürən və Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarı ilə namizədlər siyahısından çıxarılan şəxslər hesabına azalaraq 390 nəfər olmuşdur.
geri götürən və Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarı ilə namizədlər siyahısından çıxarılan şəxslər hesabına azalaraq 390 nəfər olmuşdur.
 
Birmandatlı seçki dairələri üzrə namizədlər siyahısına bitərəflərlə yanaşı, 33 siyasi partiyanı təmsil edən vətəndaşlar da daxil edilmişdi. Bu dairələr üzrə irəli sürülmüş namizədlərin 63,3%-ni siyasi partiyaların üzvləri, 36,7%-ni bitərəflər təşkil edirdi.
 
Azərbaycanda qanunvericiliyə uyğun surətdə fəaliyyət göstərən siyasi partiyalardan 14-ü seçkilərdə proporsional sistem üzrə iştirak etmək üçün [[Mərkəzi Seçki KomissiyasınaKomissiyası (Azərbaycan)|Mərkəzi Seçki Komissiyası]]<nowiki/>na müraciət etmişdi. Onlardan 9-u seçici imzalarının toplanmasında ciddi pozuntulara yol verdiklərinə və qeyri-düzgün məlumatlar təqdim etdiklərinə görə vahid namizədlər siyahılarını qeydiyyatdan keçirməyə nail olmamış, yalnız 5-i bildiriş sənədlərini qanunun tələblərinə uyğun tərtib və təqdim edərək seçkiyə buraxılmışdı.
 
Proporsional seçki sistemi üzrə seçkilərdə iştirak edən siyasi partiyaların və siyasi partiyalar
blokunun əsas namizədlər siyahılarında olan nümayəndələri 25 deputat mandatı uğrunda rəqabət aparırdılar.
 
Beləliklə, 5 noyabr 2000-ci il tarixində [[Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış deputatları|ikinci çağırış Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə]] seçkilər keçirildi.
 
Nəticələr belə idi:
Sətir 84 ⟶ 83:
Birmandatlı seçki dairələri üzrə Milli Məclisə 88 deputat seçilmişdir.
 
Vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə isə seçkilərin nəticələri və siyasi partiyalar, siyasi partiyalar bloku arasında deputat mandatlarının bölüşdürülməsi haqqında [[Mərkəzi Seçki Komissiyası (Azərbaycan)|Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki KomissiyasınınKomissiyası]]<nowiki/>nın 2000-ci il 17 noyabr tarixli protokolu ilə digər göstəricilərlə birlikdə deputat mandatlarının bölüşdürülməsində iştirak edən siyasi partiyaların hər birinin vahid namizədlər siyahısının lehinə verilmiş səslərin sayı belə idi:
*[[Yeni Azərbaycan Partiyası]] – 1.809.801
*[[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyası]] – 313.059
Sətir 90 ⟶ 89:
*[[Azərbaycan Kommunist Partiyası]] – 182.029
 
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə [[Yeni Azərbaycan PartiyasındanPartiyası]]<nowiki/>ndan – 16, [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi PartiyasındanPartiyası]]<nowiki/>ndan – 4, [[Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası|Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyasından]] – 3 və [[Azərbaycan Kommunist PartiyasındanPartiyası (1993)|Azərbaycan Kommunist Partiyası]]<nowiki/>ndan 2 deputat seçilmişdi.
 
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə noyabrın 5-də keçirilmiş seçkilərə dair Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən müəyyənləşdirilmiş nəticələri təsdiq etdi.
 
Təkrar seçki günü, yəni yanvarın 7-də 163 beynəlxalq müşahidəçi 400-dən artıq seçki məntəqəsində seçkiləri müşahidə etmişdi. Müşahidəçilər arasında [[Avropa Şurası Parlament AssambleyasınınAssambleyası]]<nowiki/>nın 13 və ATƏT-in Parlament Assambleyasının 5 nümayəndəsi, "Aqo" qrupunun 5 üzvü vardı.
 
Təkrar seçkilərdə adları seçki bülletenlərinə daxil edilmiş 76 namizəddən 37-si doqquz siyasi partiyanın nümayəndəsi idi.
Sətir 102 ⟶ 101:
==Nəticələr==
Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçilmiş deputatların siyasi partiyalar üzrə təmsilçiliyi belə idi:
 
[[File:Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış millətvəkilləri.png|250px|Azərbaycan Milli Məclisinin II çağırış millətvəkilləri]]
{| class="wikitable"
| colspan="2" |[[Şəkil:Azerbaijan Milli Məclis Parliament 2000.svg|center|frameless]]
|-
! style="background-color:#E9E9E9" align="left" |Partiyalar
Sətir 148 ⟶ 146:
| width="50" align="right" style="background-color:#E9E9E9" |'''125'''
|}
<noinclude>
 
[[File:II çağırış Azərbaycan Milli Məclisinin deputatlarının ölkə üzrə dağılımı.png|250px|II çağırış Azərbaycan Milli Məclisinin deputatlarının ölkə üzrə dağılımı]]