Hüququn mahiyyəti: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Səhifə "'''Hüququn mahiyyəti''' — hüququn ən sabit xüsusiyyətlərini göstərən nəzəri kateqoriya. Hüququn ümumbəşəri, sinif funksiyaları və prins..." məzmunu ilə yaradıldı |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 10:
Qanunun güc tənzimləyici təbiətindən çıxış edərək Baytin Mİ, qanunun "... qanuni və qanunsuz, qanuni və qanunsuz davranışın yeganə rəsmi təyinedici və meyarı ..." rolunu oynadığı qənaətinə gəlir.
Ümumiyyətlə, M.İ.Baytin hüququn mahiyyətinin tərifinə müxtəlif tarixi və müasir yanaşmaları ümumiləşdirərək hüququn aşağıdakı ümumi tərifini verir: “cəmiyyətin dövlət iradəsini, onun universallığını ifadə edən ümumilikdə məcburi, formal olaraq müəyyən edilmiş normalar sistemidir. və sinif təbiəti; dövlət tərəfindən verilmiş və ya sanksiya edilmiş və dövlət məcburiyyəti ehtimalı ilə pozuntulardan qorunan; ictimai münasibətlərin səlahiyyətli və rəsmi tənzimləyicisidir. "{{Sfn|Байтин|2001|страницы=78}}
== Antik dövrdə hüququn mahiyyəti anlayışı ==
Fəlsəfənin baniləri, görkəmli qədim mütəfəkkirlər, hüququn mahiyyətini ümumi sosial ədalətdə görürdülər:
{{Sitatın əvvəli}}
ədalət hər qızıldan daha qiymətlidir - hamı üçün bərabərlik və hamının qanuna könüllü təslim olmasıdır; qanuni və ədalətli və eyni. Qanun cəmiyyətin bütün üzvlərinin ağlabatan balanslaşdırılmış maraqlarının həyata keçirilməsində ifadə olunan ədalətdir.
{{Sitatın sonu|mənbə=[[Sokrat]]}}
{{Sitatın əvvəli}}
ədalət üç fəzilətin birləşməsidir - müdriklik, cəsarət, təmkin; kimsənin başqalarının işlərinə qarışmaması, başqasının işini ələ keçirməməsi və özündən məhrum olmamasıdır. "... Bütün dövlətin ümumi rifahı üçün qurulmayan qanunlar səhvdir ... qanunların bir neçə insanın maraqlarına uyğun olaraq qurulduğu yerlərdə."
{{Sitatın sonu|mənbə=[[Platon]]}}
{{Sitatın əvvəli}}
hüquq siyasi ədalətdir, dövlətdə, cəmiyyətdə qurulmuş ədalətli bir nizamdır. "Ədalət anlayışı dövlət ideyası ilə əlaqələndirilir, çünki ədalət ölçüsü rolunu oynayan qanun siyasi birliyin tənzimləyici normasıdır."
İki əsas yanaşma var: sinif və ümumi sosial. Sinif yanaşma qanunu, müəyyən bir təbəqənin iradəsini ifadə edən ümumilikdə məcburi, formal olaraq müəyyən edilmiş hüquq normalarının məcmusudur. Ümumi sosial yanaşma (universal) - qanun müxtəlif sosial qrupların kompromis rolunu oynayır, bütövlükdə bütün cəmiyyətin maraqlarını ifadə edir. Digər yanaşmalar da var: dini - qanunda dinin maraqları üstünlük təşkil edir (müsəlman ölkələri); irqi qanun bir titullu irqin mənafeyini ifadə edir və qoruyur.
{{Sitatın sonu|mənbə=[[Aristotel]]}}
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Ədəbiyyat ==
;Monoqrafiyalar
* {{kitab3|автор=Байтин М. И.|год=2001|isbn=5792401535|страниц=413|место=Саратов|издательство=СГАП|заглавие=Сущность права (современное нормативное правопонимание на стыке двух веков)|ссылка=https://dep_tgpip.pnzgu.ru/files/dep_tgpip.pnzgu.ru/elektronnaya_biblioteka_po_teorii_gosudarstva_i_prava/baytin_suschnost_prava.pdf|ответственный=|издание=|страницы=4, 24, 63-64, 78, 91, 93, 123, 138, 177, 238, 241, 372<!-- согласно книжному переметному указателю -->|isbn2=9785792401532|ref=Байтин}}
;Dissertasiyalar
* {{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/record/01003174285|title=Сравнительный анализ подходов к пониманию сущности права в советской юридической науке : 50-80-е гг. XX в.|author=Лысенков А. В.|website=|subtitle=автореферат дис. ... кандидата юридических наук : 12.00.01|date=2007|location=Владимир|publisher=Владимир. юрид. ин-т Федер. службы исполнения наказаний|lang=ru|ref=Лысенков}}
* {{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/record/01003053871|title=Понимание права: теоретико-методологический аспект|author=Юшко А. В.|website=|subtitle=автореферат дис. ... кандидата юридических наук : 12.00.01|date=2007|location=Ростов-на-Дону|publisher=Рост. юрид. ин-т МВД РФ|lang=ru|ref=Юшко}}
;Məqalələr
* {{kitab3|автор=Бекбаев Е. З.|год=2014|issn=2072-3164|выпуск=4|издание=Пробелы в российском законодательстве. Юридический журнал|заглавие=Сущность права|ссылка=https://cyberleninka.ru/article/n/suschnost-prava}}
* {{kitab3|автор=Дубовицкая О. Н.|год=2011|issn=1810-0201|выпуск=10|издание=Вестник Тамбовского университета. Серия: Гуманитарные науки|заглавие=Сущность права в теории правогенеза|ссылка=https://cyberleninka.ru/article/n/suschnost-prava-v-teorii-pravogeneza|том=102}}
* {{kitab3|автор=Петров А. В.|год=2010|issn=1993-1778|выпуск=1|издание=Вестник Нижегородского университета им. Н.И. Лобачевского|заглавие=О категории сущности права|ссылка=https://cyberleninka.ru/article/n/o-kategorii-suschnosti-prava}}
* {{kitab3|автор=Петров А. В.|год=2012|issn=1993-1778|выпуск=2-1|издание=Вестник Нижегородского университета им. Н.И. Лобачевского|заглавие=Структура содержания права|ссылка=https://cyberleninka.ru/article/n/struktura-soderzhaniya-prava}}
{{xarici istinadlar}}
{{Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi}}
| |||