Cibuti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1:
{{Dövlət
|orijinal_adı = '''جمهورية جيبوتي'''<br/>'''République de Djibouti'''
|rəsmi_adı = Cibuti Respublikası
|adı = Cibuti
|milli_şüarı = Unité, Égalité, Paix
|himni = [[Cibuti himni|Cibuti]]<br /> {{center|[[Şəkil:The Djiboutian anthem.ogg]]}}
|bayrağı = Flag of Djibouti.svg
|gerbi = Emblem of Djibouti.svg
Sətir 61:
[[Şəkil:Cibutinin xəritəsi.jpg|thumb|right|Cibutinin bölgələri]]
 
'''Cibuti''' ([[Ərəb dili|ərəb]]. ''جیبوتي''; [[Fransız dili|fr]]. ''Djibouti'') və ya rəsmi adı ilə '''Cibuti Respublikası''' ([[Ərəb dili|ərəb]]. ''جمهوریة جیبوتي''; [[Fransız dili|fr]]. ''République de Djibouti'') — [[Şərqi Afrika|Şərqi Afrikada]]da dövlət. Cibuti şimaldan [[Eritreya]], qərbdən və cənubdan [[Efiopiya]], cənub-şərqdən [[Somali]] ilə həmsərhəddir. Ölkənin şərqdən isə [[Qırmızı dəniz]]ə və [[Ərəbistan dənizi|Ərəbistan dənizinin]]nin [[Ədən körfəzi]]nə çıxışı vardır. Paytaxtı və ən böyük şəhəri [[Cibuti şəhəri|Cibuti]] şəhəri, ümumi sahəsi 23,200 kvadrat kilometrdir. Cibuti [[Ərəbistan yarımadası]]nda olan [[Yəmən]]dən 20 kilometr uzaqlıqdadır. Əhalisinin 95%-i [[müsəlman|müsəlmanlardan]]lardan ibarətdir.
 
== Tarixi ==
Müasir Cibuti ərazisində kuşit - afar və issa dillərində danışan köçəri [[tayfa]]lar məskunlaşmışlar. V-VIV–VI əsrlərdə bu ərazi [[Aksum]] dövlətinin tərkibinə daxil edilmişdir. VII əsrdə Cibuti ərazisi ərəb sultanlarının hakimiyyəti altında idi. Yerli əhali arasında islam dini və [[ərəb dili]] yayılmışdı. XVI əsrdə [[Somali yarımadası]]nda bir tərəfdən portuqaliyalılarla efiopiyalılar, digər tərəfdən [[türklər]] və somalilər arasında [[müharibə]] getdiyi dövrdə indiki Cibuti ərazisi portuqaliyalılar tərəfindən işğal olundu. XVII əsrdə bu ərazidə yenidən [[ərəblər]]in hakimiyyəti bərqərar oldu. Bu dövrdə yerli əhali köçəri həyat tərzini davam etdirir, [[ərəblər]] isə əhalinin inzibati və tacirlər təbəqələrini təşkil edirdilər.
 
[[1862]]-ci ildə [[Fransa]] ilə Adal sultanı arasında bağlanmış müqaviləyə əsasən [[fransızlar]] afar [[tayfa]]sının yaşadıqları əraziləri və Obok buxtasını öz əyalətləri kimi rəsmiləşdirdilər. [[1881]]-ci ildə Obok rayonunu [[inkişaf]] etdirmək məqsədilə fransız səhmdar cəmiyyəti təsis edildi. Həmin dövrdə müasir Cibuti şəhərinin tikintisinə başlanıldı. Obok kimi adlandırılan ərazi [[1896]]-cı ildən rəsmi olaraq fransız Sahil Somalisi adlandırılmışdır. ([[1967]]-ci ildən afarların və issaların fransız ərazisi adlandırılmışdır). [[1889]]-cu ildə ruslar fransız Sahil Somalisinin bir hissəsini işğal etməyə cəhd göstərsələr də fransız donanması müstəmləkəçilərin bu ərazidən qovulmasına nail oldular.
 
[[1946]]-cı ildə Fransız Somalisi müstəmləkəsi [[Fransa]]nın "dəniz arxası" ərazisi statusu aldı.
 
Cibuti Respublikası [[1977]]-ci il [[27 iyun]] tarixində [[Fransa]]dan ayrılaraq müstəqilliyini elan etdi. [[1977]]-ci ildə keçirilən referendumun nəticələrinə əsasən istiqlaliyyət qazanmış bu ölkə Cibuti respublikası adlandırıldı. [[1981]]-ci ildə ölkədə təkpartiyalı sistemə keçildi.
 
== Siyasi quruluş ==
Sətir 80:
 
== Əhalisi ==
Əhalinin sayı - 740 min nəfərdir. (2010-cu il iyul məlumatına əsasən).
Əhali illik artımı 2,2%-dir. (2010-cu il)
Orta ömür müddəti - kişilərdə 58 il, qadınlarda 63 ildir.
Uşaq ölümü hər 1000 nəfərə 57 nəfərdir.
 
== İqtisadiyyatı ==
2009-cu ildə ölkədə 350 million kW-saat elektrik enerji istehsal edildi.Kənd təsərrüfatın əsas sahəsi - heyvandarlıqdır. Cibuti şəhəri əhəmiyyətli dəniz liman kimi dünyada məlumdur.
 
== İstinadlar ==