İnformasiya: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Sətir 1:
'''İnformasiya''' ({{Dil-en|information}}, {{Dil-ru|информация}}, {{Dil-tr|bilgi}}) – verilənlərdə insanların gördüyü mahiyyət, qiymət. Adətən, verilənlər faktlardan ibarət olur ki, onlar da müəyyən konteksdə informasiyaya çevrilir və insanlara aydın olur. [[Kompüter]]lər [[verilənlər]]in mahiyyətini anlamadan onları emal edir.
Çox zaman “verilən”"verilən"“informasiya”"informasiya" terminləri sinonim kimi işlənsə də, onlar arasında müəyyən fərq var. Verilənlər (DATA) hər hansı məlumatlardır və onların mənasının olub-olmamasının elə bir önəmi yoxdur. Məsələn, kompüterdə '19091985' və ya 'VD51FGD' simvollar sətri verilənlərdir. İnformasiya isə mənası olan verilənlərdir. Siz [[simvol]]lar yığınının nə ifadə etdiyini bilirsinizsə, o, informasiya olur. Məsələn, '19091985' hər hansı malın kodu, yaxud kiminsə doğum tarixi (19 sentyabr 1985) ola bilər. Onun mənasını bildikdə o, sizin üçün informasiyaya çevrilir.
 
Təbiətdə və cəmiyyətdə bizi əhatə edən [[obyekt]]lər, [[hadisə]]lər, onların xassələri, qarşılıqlı münasibətləri haqqında məlumatlar yığımı olub, onlara dair bilikləri çoxaltmaq məqsədi daşıyır.
Sətir 7:
 
== Ümumi məlumat ==
 
İnformasiya təbiətdə [[siqnal]]lar şəklində ötürülür və iki tipə ayrılır: analoq və rəqəmli. 465 hissiyyat üzvlərinə görə analoq, kompüterlər isə rəqəmli informasiyaların köməyilə fəaliyyət göstərir.
 
Sətir 19 ⟶ 18:
 
== İnformasiyanın əsas funksiyası ==
 
İnformasiya hal-hazırkı və potensial sahibinə hər hansı sahədə (maddi, siyasi, hərbi) mənfəət gətirirsə, bu informasiya qiymətli informasiya sayılır.
İnformasiyanın qorunması informasiyanın itirilməsi, dəyişdirilməsi, silinməsi ehtimallarının qarşısını alır.
Sətir 33 ⟶ 31:
İnformasiya təbiətdə siqnallar şəklində ötürülür və iki tipə ayrılır: analoq və rəqəmli. İnsanlar öz hissiyyat üzvlərinə görə analoq, kompüterlər isə rəqəmli informasiyaların köməyilə fəaliyyət göstərir.
 
== İnformasiyanın istifadə şərtləri ==
 
Informasiyanın istifadəyə yararlı olması üçün aşağıdakı şərtlər ödənilməlidir (informasiyanın xüsusiyyətləri):
tam (tam şəkildə təsvir olunmalıdır);
Sətir 62 ⟶ 59:
İnformasiyanın 1) faydalılıq, 2) tamlıq, 3) həqiqilik, 4) qiymətlilik, 5) təzəlilik və s. kimi xassələri vardır.
 
İnformasiya yaranmasına, qəbul edilməsinə, ötürülməsinə, ifadə formalarına və vasitələrinə, istifadəsinə və s. görə müxtəlif cür qruplaşdırıla bilər. İnformatikada fakt, məlumat, xəbər terminləri çox vaxt «"verilənlər»" sözü ilə ifadə olunur. «"Verilənlər»" (ing. data) texniki vasitələrlə (məsələn, kompüterlə) saxlanması, emal edilməsi və ötürülməsi üçün formal şəkildə təsvir edilən (kodlaşdırılan) məlumatdır. «"Verilən»" termini latınca «"datum»" (fakt) sözündən yaranmışdır. Lakin verilən bəzən konkret və ya real fakta uyğun gəlməyə bilər. Verilənlər bəzən qeyri-dəqiq, həqiqətdə mövcud olmayan anlayışları ifadə etməyə bilər. Odur ki, verilən dedikdə öyrənilən obyektin, hadisənin və ya fikrin təsviri başa düşülür.
 
Verilən ümumi halda ad, qiymət, tip və struktur xarakteristikaları ilə təyin olunurlar. Verilənlərin tip xarakteristikasından əsasən proqramlaşdırmada istifadə edilir.
 
Tipinə görə verilənləri 4 qrupa ayırırlar:
* hesabi (və ya rəqəm tipli);
* mətn (və ya simvol tipli);
* məntiqi tipli;
* göstərici tipli.
 
== Ədəbiyyat ==
* İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika"İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”lüğəti", 2017, “Bakı”"Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
 
== Keçidlər ==