Fabula: Redaktələr arasındakı fərq

=== Növləri

=== Xüsusiyyətləri ===

Aristotel sadə fabula dedikdə, elə fasiləsiz və tamamlanmamış hərəkəti nəzərdə tuturdu ki, onun ərzində taleyin dəyişməsi peripetiyalarsız və tanımalarsız olsun. Dolaşıq fabula dedikdə isə taleyin dəyişməsi tanıma və ya periretiya ilə, yaxud hər ikisinin bahəm iştirakı ilə yaranan hərəkət başa düşülürdü. Bütün bunlar, öz növbəsində, fabulanın tərkibinə aiddir, yəni müəyyən bir hadisə zərurət və ehtimala əsasən əvvəl baş vermiş hadisənin nəyinsə nəticəsində baş verməsi ilə nədənsə sonra baş verməsi arasında böyük fərq vardır. Peripetiya, deyildiyi kimi, hadisələrin öz əksinə dönməsidir ki, bu da, ehtimal və zərurət qanunları üzrə olur. Məsələn, “Edip” əsərində Edipi sevindirmək və onu anası qarşısında xofdan azad etmək üçün gələn qasid ona kim olduğunu bildirməklə, hadisənin öz əksinə dönməsinə nail olur, həmçini “Linkey” əsərində də birini ölümə aparır, Danay isə onların dalınca gedir ki, onu öldürsün, lakin hadisənin gedişi nəticəsində özü ölməli olur, birincisi isə xilas olur. Tanıma isə, adından da göründüyü kimi, bilməzlikdən bilməyə keçid deməkdir ki, bu da taleyi xoşbəxtlik, yaxus bədbəxtlik olan şəxsləri ya dostluğa, ya da düşmənçiliyə aparır. Tanımanın ən yaxşısı, “Edip”də olduğu kimi, peripetiyalarla müşayiət olunan tanımadır. Başqa cür tanımalar da olur; məsələn, tanıma, deyildiyi kimi, cansız və müxtəlif predmetlərə görə də ola bilər, yaxud hər hansı bir adamın (hər hansı bir hərəkəti) edib-etmədiyini bilməyə də aid ola bilər. Lakin həm fabula üçün, həm də hərəkət üçün də daha mühüm olan, yuxarıda xatırlanan tanımadır, çünki bu cür tanıma və peripetiyalar mərhəmət və ya qorxu doğurar ki, faciə də məhz elə bu cür hərəkətlərin təqlididir; bundan əlavə, bədbəxtlik və xoşbəxtlik özü də sırf belə hadisələrin nəticəsində meydana gəlir<ref>{{Kitab3 |müəllif=Aristotel |başlıq= Poetika|yer=Bakı |nəşriyyat= Azərnəşr|il=1974 |səhifə= 55-84 }}</ref> .

Beləliklə, fabulanın hissələrindən ikisi– peripetiya və tanımadan ibarətdir; fabulanın üçüncü hissəsini isə iztirab təşkil edir.