Fabula: Redaktələr arasındakı fərq

[[Aristotel]] sadə fabula dedikdə, elə fasiləsiz və tamamlanmamış hərəkəti nəzərdə tuturdu ki, onun ərzində taleyin dəyişməsi peripetiyalarsız və tanımalarsız olsun. Dolaşıq fabula dedikdə isə taleyin dəyişməsi tanıma və ya peripetiya ilə, yaxud hər ikisinin bahəm iştirakı ilə yaranan hərəkət başa düşülürdü. Bütün bunlar, öz növbəsində, fabulanın tərkibinə aiddir, yəni müəyyən bir hadisə [[zərurət]] və [[ehtimal]]a əsasən əvvəl baş vermiş hadisənin nəyinsə nəticəsində baş verməsi ilə nədənsə sonra baş verməsi arasında böyük fərq vardır. Peripetiya, deyildiyi kimi, hadisələrin öz əksinə dönməsidir ki, bu da, ehtimal və zərurət qanunları üzrə olur. Məsələn, “Edip” əsərində Edipi sevindirmək və onu anası qarşısında xofdan azad etmək üçün gələn qasid ona kim olduğunu bildirməklə, hadisənin öz əksinə dönməsinə nail olur, həmçini “Linkey” əsərində də birini ölümə aparır, Danay isə onların dalınca gedir ki, onu öldürsün, lakin hadisənin gedişi nəticəsində özü ölməli olur, birincisi isə xilas olur. Tanıma isə, adından da göründüyü kimi, bilməzlikdən bilməyə keçid deməkdir ki, bu da taleyi [[xoşbəxtlik]], yaxus bədbəxtlik olan şəxsləri ya dostluğa, ya da düşmənçiliyə aparır. Tanımanın şəkilləri arasında ən çox istifadə ediləni bədii cəhətdən ən zəifi və qabiliyyət çatışmazlığı səbəbindən ən çox istifadə olunanı - zahiri əlamətlər vasitəsilə tanımadır. Həmin əlamətlərdən bəziləri, məsələn, "torpaq oğullarının əndamındakı nizə", və ya "Fiest" əsərində Karkinin nəzərdə tutduğu ulduzlar kimi, təbiətin özünün verdiyi əlamətlərdir, bəziləri isə, məsələn, bədəndə çapıq kimi, sonradan yaranan nişanələr və ya boyunbağı kimi bədənə dəxli olmayan əlamətlərdir, yaxud "Tiro" əsərindəki qayıqvarı nənni kimi tanıma vasitələridir. Lakin bu tanıma vasitələrinin özlərindən də yaxşı və ya pis şəkildə istifadə oluna bilər; məsələn, Odisseyi[[Odissey]]i ayağındakı çapığına görə qoc adayəsi bir cür, donuzotaranlar isə başqa cür yolla tanıyırlar; xatircəmlik üçün olan tanıma və ümumiyyətlə, bütün bu qəbildən olan tanımalar məhz bədii cəhətdən zəif olanlarıdır.