Basketbol: Redaktələr arasındakı fərq

'''futtbolBasketbol''' ([[İngiliscə]]: ''basket''-səbət, '' ball'' – top, səbət topu) — [[basketbol topu]] ilə komanda idman oyunu. Oyunu hərəsi beş nəfərdən ibarət iki komanda oynayır. Məqsəd əl ilə topu rəqib komandanın sahəsindəki 3,05 metr yuxarıdan asılı səbətə atmaq və eyni hərəkəti rəqib komandaya etməyə mane olmaq. Topun çəkisi 670–680 qr olur.<ref>Большой Энциклопедический словарь (БЭС; 1992; 2-е изд., 1998)</ref>Bütün dünyada məşhur olan bir [[idman]] növüdür. İlk olaraq 1891-ci ildə [[Ceyms Neysmit|Jeyms Naismit]] (James Naismith) tərəfindən oynadılmışdır. Jeyms Naismit basketbolu Mayas qəbiləsinin tlahiotenie oyunundan götürdüyü düşünülməkdədir.

Basketbolun inkişafı qaydalara, ləvazimata, qurğulara və basketbolçunun geyiminə öz təsirini göstərdi. 1983-cü ildəild<nowiki/>ə ilk dəfə dəmir halqa ilə top qəbul olundu.

1984-cü ildəild<nowiki/>ə topun ölçüsü 30–32 düym (76,2–81,3 sm.) qədər artdı.

1895-ci ildəild<nowiki/>ə 15 fut məsafədən yerinə yetirilən sərbəst atışlar qəbul olundu.

Milli Basketbol Federasiyaların yaradılması onun gələcək inkişafına təsir göstərdi. 1919–1931-ci illər basketbolun inkişafının ikinci mərhələmərhələsi xarakterizərizəkimi xarakterizə olunur.

1932-ci ildəild<nowiki/>ə Beynəlxalq Basketbol Federasiyası – BBF yaradıldı. Bu federasiyaya [[Argentina]], [[Yunanıstan]], [[İtaliya]], [[Latviya]], [[Portuqaliya]], [[Rumıniya]], [[İsveç]] və [[Çexoslovakiya]] ölkələri daxil oldu (8 ölkə). 1935-ci ildəild<nowiki/>ə [[Cenevrə]]d<nowiki/>ə ilk dəfə Avropa çempionatı keçirilmişdi. Bu çempionatda yüksək yeri [[Pribaltika]] [[basketbolçu]]lar<nowiki/>ı tutmuşdu. Avropanın ilk çempionu [[Latviya milli basketbol komandası|Latviya]] komandası olmuşdu. İlk dəfə qadınların Аvropa çempionatı 1938-ci ildəild<nowiki/>ə keçirilmişdi. 1935-ci ildəild<nowiki/>ə isə basketbol [[Olimpiya oyunları]] proqramına daxil edildi. 1936-cı ildəild<nowiki/>ə isə XI Olimpiadada – (Berlin-Almaniya) 21 ölkə basketbolçuları iştirak etmişdir. Bu zaman BBF-nın ilk konqresi keçirilmişdi. Konqres basketbol oyunu üçün vahid qayda qabul etmişdi.

1948–1956-cı illər basketbol inkişafının üçüncü mərhələsidir. BBF – başqa beynəlxalq [[idman]] birliklərində başlıca yer tutmuşdu. BBF-nın rəhbərliyi altında beynəlxalq yarışlar, çempionatlar keçirilir. Artıq 1948-ci ildəild<nowiki/>ə Beynəlxalq Basketbol Federasiyasında 50 ölkə iştirak edirdi. 1950-ci ildəild<nowiki/>ə [[Argentina]]da ilk dəfə kişi komandalarının dünya çempionatı keçirilmiş və bu çempionatda argentinalılar qalib gəlmişdilər.

Hər il BBF-nın rəhbərliyi altında çempionatlar və kuboklar kuboku uğrunda basketbol yarışları təşkil olunur. Belə BOK-in qərarına görə 1976-cı ildəild<nowiki/>ə keçirilən XXI Olimpiya oyunlarında (Monrealda-Kanada) qadın komandaları daxıl edildi. Basketbol indi bütün dünyada inkişaf etmiş və sevimli oyuna çevrilmişdir. Hal-hazırda Beynəlxalq Federasiya 167 ölkə Milli Federasiyasını öz heyətində birləşdirir.

1984-cü ildəild<nowiki/>ə [[ABŞ]]-da ilk dəfə rəsmi oyun qaydaları nəşr olundu və bunun əsasında yarışlar keçirilməyə başlandı. Oyunun yayılması ilə onun texnikası və taktikası da formalaşırdı.