Vikipediya

Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Alper Odlar Kerimli (müzakirə) tərəfindən edilmiş 5829589 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
|adı = Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri
|orijinal adı =
|şəkil = AzAF_Flag_of_AzerbaijanAzerbaijani_Air_Forces_badge.pngsvg
|şəklin ölçüsü = 260
|şəkil_izah = Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri bayrağıemblemi
|illər = 1919 - 1920; 1992 -— h.h
|ölkə = {{AZE}}
|tabeçilik = [[Şəkil:Azerbaijani Air Forces badge.svg|border|22px]] [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]
|daxildir = [[Azərbaycan Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunları]]
|növü = [[Hərbi hava qüvvələri|Hərbi Hava Qüvvələri]]
|tərkibi =
|vəzifəsi = Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü havadan müdafiə
|sayı = 7,900 personal12.000
|struktur vahidi =
|yerləşməsi = [[Nasosnı aviabazası]]
|ləqəbi =
|himayədarı = [[Şəkil:Coat of arms of the Azerbaijani Armed Forces.png|border|22px]] [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri]]
|şüarı =
|rəngləri =
|marşı =İrəli
|tilsimi =
|təchizatı =•200 döyüş təyyarəsi<br>
 
 
•160 helikopter<br>
 
 
•200+ PUA
|müharibələr = •[[Qarabağ Müharibəsi]]<br>
 
 
•[[İkinci Qarabağ müharibəsi]]
|döyüşlər = •[[Aprel döyüşləri]]<br>
 
 
•[[Tovuz döyüşləri]]
|fərqlənmə nişanları =[[Şəkil:Azerbaijani Air Forces.jpg|100px]]
|indiki komandiri = [[General-leytenant]] [[Ramiz Tahirov]]
|məşhur komandirləri = [[General-leytenant]] [[Rail Rzayev]]
}}
'''Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə''' — [[Azərbaycan Respublikası]] [[Azərbaycan Silahlı Qüvvələri|Silahlı Qüvvələri]]nin xüsusihava və hava hücumundan qoşunmüdafiə növüqüvvələri.
 
== Tarixi ==
Azərbaycanın ilk hərbi pilotu [[Fərrux ağa Qayıbov]] olub. O, Birinci Dünya Müharibəsində almanlara qarşı keçirilən hava əməliyyatlarında fəal iştirak edib və indiki Belarus ərazisində gedən döyüşlərdən birində həlak olub.
 
Azərbaycanın ikinci müstəqilliyi dövründə – 1992-ci ilin aprelin 8-də isə [[baş leytenant]] [[Vaqif Qurbanov (təyyarəçi)|Vaqif Qurbanov]] keçmiş sovet ordusunun Sitalçay aerodromundan, "[[Sukhoi Su-25|Su-25]]" döyüş təyyarəsini qaçıraraq Azərbaycan ordusuna gətirir. Bununla da Azərbaycan HHQ ilk qırıcı təyarəni arsenalına qəbul edib. Az sonra "[[Nasosnı aviabazası|Nasosnı]]" – indiki Hacı Zeynalabdin Tağıyev hərbi aviasiya alayının komandiri, polkovnik [[Vladimir Kravtsov]] (Azərbaycan HHQ-nin ilk komandanı) və Dəllər aerodromunda xidmət edən polkovnik-leytenant Aleksandr Pleşin səyləri nəticəsində bu bazalardakı sovet aviasiyasına məxsus təyyarələr Azərbaycan ordusunun tabeçiliyinə verilib. 1992-ci ildən Azərbaycanda HHQ ilə bağlı islahatlar dövrü başlanıb. Həmin il bu qurumun strukturu milliləşdirilib. [[General-mayor]] [[Rail Rzayev]] HHQ-nin komandanı təyin edilib. Bir qədər sonra HHQ Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunları ilə birləşdirilib. [[General-leytenant]] rütbəsi alan Rail Rzayev Hərbi Hava Qüvvələri və Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının (HHQ və HHMQ) komandanı kimi fəaliyyətini davam etdirib.
 
1994-cü ildə — atəşkəs müqaviləsi imzalandıqdan sonra Azərbaycanda başlanan hərbi islahatlar prosesinin özəyini məhz HHQ və HHMQ təşkil edib. Səbəb aydındır – işğal altında olan Azərbaycan əraziləri yüksək relyefə malikdir və bu əraziləri işğaldan qurtarmaq işində qırıcıların, hərbi təyyarələrin və hava hədəflərini vuracaq texnikaların əvəzi yoxdur. 1997-ci ildə Azərbaycanın Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbi ilk milli hərbi təyyarəçilərimizin buraxılışına başlayıb. Beləliklə, 2005-ci ildən Azərbaycanda müdafiəyə ayrılmış vəsaitlərin əhəmiyyətli hissəsi məhz HHQ və HHMQ-nin dirçəldilməsinə sərf edildi. 1995-ci ildə — Azərbaycanın illik hərbi büdcəsinin 80–90 milyon dollara yaxın olduğu dövrdə HHQ və HHMQ-yə təxminən bir neçə milyon dollar vəsait ayrılırdısa, 2008-ci ildə bu rəqəmin az qala hərbi büdcənin 15 faizini əhatə etməsi ilə bağlı ehtimallar səslənib. Bu isə 1 milyard 500 milyon manatlıq hərbi büdcənin təxminən 250 milyon manatı deməkdir.<ref>{{Cite web |title=HƏRBİ HAVA QÜVVƏLƏRİ və HAVA HÜCUMUNDAN MÜDAFİƏ QOŞUNLARININ AZƏRBAYCAN ORDUSUNDA YERİ |url=http://www.mediaforum.az/az/2009/02/13/H%C6%8FRB%C4%B0-HAVA-Q%C3%9CVV%C6%8FL%C6%8FR%C4%B0-v%C9%99-HAVA-H%C3%9CCUMUNDAN-M%C3%9CDAF%C4%B0%C6%8F-040801163c06.html |access-date=2012-01-15 |archive-date=2012-11-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121112043330/http://www.mediaforum.az/az/2009/02/13/H%C6%8FRB%C4%B0-HAVA-Q%C3%9CVV%C6%8FL%C6%8FR%C4%B0-v%C9%99-HAVA-H%C3%9CCUMUNDAN-M%C3%9CDAF%C4%B0%C6%8F-040801163c06.html |url-status=dead }}</ref>
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Azərbaycan_Hərbi_Hava_Qüvvələri"