Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 17:
Əsas meyara uyğun gələn şəxslər aşağıdakı əlavə meyarlar olmadan da əhəmiyyətli hesab edilə bilərlər. Lakin istisna edici meyarlara uyğun gələn şəxslər haqda məqalə yaradılmasına yenə də icazə verilməyə bilər, məsələn, yalnız [[Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (şəxslər)#Bir hadisəyə görə məşhur olan şəxslər|bir hadisəyə görə məşhur olanlar]] və ya [[VP:VND|Vikipediya nə deyil]] qaydalarında göstərilən şərtlərə uyğun gələn hallarda.
 
== Əlavə meyarlar ==
Şəxs aşağıdakı şərtlərdən birinə uyğun gəlirsə, o '''adətən''' “məşhur”"ensiklopedik" hesab olunur. Lakin, bu şərtlərə uyğun gəlməmək şəxs haqqında məqalə yaradılmamalı olduğunun sübutu deyil, necə ki, bu şərtlərdən birinə və ya bir neçəsinə uyğun gəlmək də şəxs haqqında məqalə yaradılması üçün zəmanət vermir.
 
Əlavə meyarlara uyğun gəlməyən şəxs bəzən [[Vikipediya:Yoxlanılabilərlik]]<sup>[[:en:Wikipedia:Notability|ing.]]</sup> qaydalarına görə əhəmiyyətli hesab edilə bilər. İstifadəçilər hər hansı şəxs barədə məqaləyə əlavə istinadlara ehtiyac olduğuna dair şablon yerləşdirmək və ya məqalənin silinməsini müzakirəyə çıxarmaq barədə qərarsız olarkən bu qayda onlara kömək edə bilər.
Sətir 24:
*Şəxs əhəmiyyətli bir mükafat qazanmışdır və ya bir neçə dəfə belə bir mükafata namizəd olmuşdur.
*Şəxs öz iş sahəsinə böyük töhfələr vermişdir.
==== Alimlər ====
{{əsas|Vikipediya:Ensiklopedik əhəmiyyətlilik (elm xadimləri)}}
Bir çox elm xadimləri, tədqiqatçılar, filosoflar və başqa alimlər (asan olması üçün ümumilikdə “alimlər” adlandıraq) öz ideya və ixtiraları ilə məşhurdurlar, onların həyatı isə ikinci dərəcəli mənbələrin mövzusudur.
 
==== İdmançılar ====
# Yüksək professional səviyyədə idman yarışlarında çıxış edən şəxslər.<ref name="note8">Ən nüfuzlularını çıxmaq şərtilə, müxtəlif turnirlərdə iştirak və ya qələbə qeyri-atlet idmançıların məşhurluğunu göstərmir. Bunlara misal olaraq, poker, bric, şahmat, Starcraft və s. daxildir.</ref>
# Yüksək həvəskar səviyyədə idman yarışlarında çıxış edən şəxslər. Adətən, [[Olimpiya Oyunları]] və ya [[Dünya Çempionatı|Dünya ÇempionatlarıÇempionatlarında]]nda iştirak nəzərdə tutulur.
 
==== Yaradıcı mütəxəssislər ====
Müəlliflər, redaktorlar, jurnalistlər, rejissorlar, fotoqraflar, sənətçilər, memarlıq və digər yaradıcı mütəxəssislər aşağıdakı hallarda "ensiklopedik" hesab olunurlar:
# Şəxs vacib adam hesab olunur və ya öz həmkarları və ya davamçıları tərəfindən geniş şəkildə istinad edilir.
Sətir 39:
# Şəxsin işi əhəmiyyətli abidə, mühüm bir sərginin vacib hissəsi olmuş, tənqidçilərin diqqətini əhəmiyyətli dərəcədə cəlb etmiş, yaxud bir neçə məşhur muzey və ya qalereyanın daimi kolleksiyaları arasında təmsil olunmuş, yaxud işləri bir sıra məşhur kitabxanada yer almışdır.
 
==== Cinayətkarlar və cinayət qurbanları ====
===== Cinayət qurbanları =====
Hər bir cinayət qurbanı “məşhur” kimi dəyərləndirilə bilməz. Adətən cinayət qurbanı “məşhurluq” meyarına uyğun gələn hansısa məqalənin və ya cinayət hadisəsindən əvvəl yaradılmış məqalənin predmeti ola bilər. Lakin, əgər məşhurluğu göstərən başqa əlamətlər varsa şəxs haqqında məqalənin yaradılmasının qarşısı alınmamalıdır.
 
Sətir 47:
* Cinayətkar haqqında 3 və daha artıq beynəlxalq səviyyəli kütləvi informasiya vasitələrində (KİV) məlumat verilibsə
 
===== Cinayətkarlar =====
Hər bir cinayətkar “məşhur” kimi dəyərləndirilə bilməz. Bunun üçün o aşağıdakı şərtlərdən birinə uyğun gəlməlidir:
# Cinayətkar yalnız törətdiyi cinayətə görə tanınmamalıdır. Məsələn, [[Fil Spektor]].
Sətir 53:
# Cinayətin motivi və ya icra forması qeyri-adi olmalı və ya cinayət tarixi fakt kimi diqqətəlayiq olmalıdır.
 
==== Diplomatlar ====
# Haqqında etibarlı ikinci dərəcəli mənbələr olan xüsusi əhəmiyyətli hadisələrdə vacib rol oynamış diplomatlar.
# Diplomatların xüsusi diplomatik əhəmiyyətə malik olan hadisələrdəki əhəmiyyətli rolu adətən kifayət qədər geniş şəkildə işıqlandırılmamasına baxmayaraq, onların rolunu təsdiq edən etibarlı mənbəyə istinad edilməsinə ehtiyac var.
 
==== Sənətçilər ====
Aktyorlar, gülüş ustaları, musiqiçilər, bəstəkarlar, müğənnilər, tənqidçilər, modellər, televiziya aparıcıları və s.:
# Müxtəlif məşhur filmlərdə, teleşoularda, teatr tamaşalarında və ya digər sənət növlərində əsas rolları ifa etmişlər.
Sətir 65:
Pornoqrafik aktyorlar və modellər də bu kriteriyaya tabedir.
 
==== Siyasətçilər və hakimlər ====
# Beynəlxalq, milli və ya (federal və ya buna bənzər idarəetmə sistemlərinə sahib olan ölkələr üçün) əyalət/vilayət səviyyəsində vəzifə tutan və ya bu səviyyələrdə qanunverici orqanların üzvü olan siyasətçilər və hakimlər. Bu qayda, bu vəzifələrə təyin edilmiş, ancaq hələ vəzifəsini icra etməyə başlamamış şəxslərə də aiddir.
# Beynəlxalq, milli və ya birinci dərəcəli altmilli siyasi qurumların, o cümlədən qanunverici hakimiyyətin nümayəndələri və məhkəmə hakimləri.
# Mətbuatda geniş işıqlandırılan əsas yerli siyasətçilər.<ref>Əsasən şəhərlərin icra hakimləri və ona bərabər tutulan vəzifələri daşıyanlar və ya böyük şəhərlərdə şəhər hökumətinin və ya şurasının tanınmış üzvləri.</ref>
# Yerli səviyyədə rəsmi şəxs və ya seçilməmiş “namizəd”"namizəd" olmaq məşhurluğaensiklopedikliyə zəmanət vermir, lakin həmin şəxslər digər meyarlara görə məşhurensiklopedik hesab oluna bilərlər.
 
=== Yanlış meyar= ==
* “A” şəxsinin çox məşhur olan “B” şəxsi ilə əlaqəyə malik olması, məsələn, onun həyat yoldaşı olması “A” şəxsi haqqında məqalə yaradılması üçün kifayət deyil. “A” haqqında məlumat “B” məqaləsində ayrıca başlıq altında verilə bilər. Məsələn, ingilis vikipediyasında Bruklin Bekxem və Ceyson Allen Aleksandr haqqında məlumat müvafiq olaraq Devid Bekxem və Britni Spirs haqqındakı məqalələrdə verilib və onların adı axtarış zamanı bu məqalələrə yönəldilir.
* Axtarış mühərriki statistikasına və ya onlayn olaraq yayımlanan fotoların sayına əsaslanan meyarlardan çəkinin (məsələn, Google trendləri və ya Alexa sıralaması). Məsələn, pornoqrafika sənayesi sıralamalara təsir göstərmək üçün Googlebombing-dən istifadə edir və əksər mövzular üçün axtarış mühərrikləri faydalı istinadlar və sadəcə mətn uyğunluqlarını asanlıqla ayıra bilmir. Məsələn, Alexa Toolbar faydalı olsa da, proqramı istifadəçi bazası (rəqəmlər və istəklər) və məlumat çatışmazlığı ilə məhdudlaşır. Bir mövzunun ensiklopedikliyini müəyyənləşdirmək üçün bir axtarış mühərrikindən istifadə edərkən, nəticələrin sayını deyil, keyfiyyətini qiymətləndirin.
* Axtarış saytlarının çıxardığı statistik göstəriciləri və şəkilləri istifadə etməkdən çəkinin. Çünki, bu saytlar linklərin faydalılığını tam əks etdirə bilmirlər.
 
=== Bütün meyarlar üzrə uyğunsuzluq ===
Əgər məqalə və ya hansısa məqalənin bölməsi bu qaydaların heç bir meyarına uyğun gəlmirsə və əgər onu təkmilləşdirmək üçün heç bir cəhd edilməyibsə və yaxud kifayət səviyyədə olmayıbsa onda məqaləni və ya bölməni silməyin 32 metoduyolu var:<ref>Vikipediya redaktorlarının, adekvat araşdırılmamış silinmə namizədliklərini rədd etdikləri bilinir. Tədqiqat, yoxlanılabilərliyi göstərə biləcək mənbələri və ya başqa şəkildə yoxlanılabilərliyi göstərən məlumatları tapmaq cəhdlərini əhatə etməlidir.</ref>
* Əgər [[Vikipediya:Səhifə silmə kriteriyaları|Müzakirə edilmədən silinən məqalələr kriteyasına]] uyğun gəlirsə, "{{tl|Sil}}" şablonunuşablonundan istifadə edin;
* Silinməsinə tərəddüd etdiyiniz və ya başqalarının etiraz edə biləcəyini düşündüyünüz hallarda {{tl|Silinməyə namizəd}} şablonunu tətbiq edin. Bu [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr|Silinməyə namizəd səhifələr]] qaydasına uyğun olaraq 7 gün ərzində silinmə səbəblərinin müzakirəsini nəzərdə tutur.
 
=== Xüsusi hallar ===
==== Əsas meyara uyğunsuz olub, ikinci dərəcəliəlavə meyara uyğun gəlmə ====
Əgər məqalə ilə bağlı həm qaneedici izah, həm də müvafiq mənbə tapılmırsa, lakin şəxs əlavə meyarlardan birinə və ya bir neçəsinə uyğun gəlirsə:
* Məqaləni mövzu ilə bağlı daha əhatəli məqaləyə birləşdirin.
* Məqaləyə {{tl|Təkrarlanan məqalə}} şablonunu yerləşdirin və mövcud məqaləni birləşdirmək istədiyiniz məqalənin adını yazın.
* Əgər hazırda birləşdirilməsi mümkün olan məqalə mövcud deyilsə, onda məqaləni özünüz yaradın və ya [[Vikipediya:Məqalə istə]] səhifəsində digər istifadəçilərin diqqətini çəkmək üçün istədiyiniz məqalənin adını qeyd edin.
 
==== Mövzunun əhəmiyyətliliyini izah etmədə çətinlik ====
Əgər məqalə aid olduğu mövzunu tam izah etmirsə<ref>Məqalənin mətni şəxsin niyə əhəmiyyətli olduğunu izah etmək üçün kifayət edən səviyyədə olmalıdır. Müzakirə səhifəsində gətirilən dəlillər və ya [[Vikipediya:Silinməyə namizəd səhifələr]] səhifəsindəki müzakirələr məqalənin bir parçası deyil və həmin səhifələrdə məqalənin genişləndiriləcəyi barədə verilən vədlər məqalədə faktiki mövcud olan məlumatların yanında etibarlı sayılmır.</ref>, onda onu inkişaf etdirmək üçün:
* Özünüz yenidən yazın;
* Məqalənin müəllifi ilə məsləhətləşin.
 
==== Mənbə çatışmazlığı ====
Əgər məqalədə kifayət qədər mənbə yoxdursa:
* Mənbəni özünüz tapıntapmağa çalışın.
* Məqalənin müəllifindən və ya redaktorundan mənbəni haradan tapa biləcəyinizi öyrənin.
* Digər istifadəçiləri mənbə çatışmazlığı barədə xəbərdar etmək üçün {{tlx|mənbəsizMənbə azlığı}} şablonunu istifadə edin.
* Əgər məqalə ixtisaslaşmış sahə üzrədirsə, o zaman məqaləyə {{tl|mütəxəssis}} şablonunu yerləşdirin. Bu şablon internetdə yerləşdirilməyən informasiyalara çıxışı olan mütəxəssislərin diqqətini cəlb etmək üçündür.
 
=== Bir hadisəyə görə məşhur olan şəxslər ===
 
Əgər şəxs hər hansı konkret hadisədə əhəmiyyətli rola malikdirsə məqalənin şəxs, hadisə, yoxsa hər ikisi haqqında yazılması qeyri-müəyyən ola bilər. Ayrı-ayrı məqalələr yaratmaq barədə qərar verərkən həm hadisənin əhəmiyyətlilik dərəcəsini, həm də şəxsin bu hadisədə oynadığı rolun dərəcəsini qiymətləndirmək vacibdir. Əksər hallarda ümumi qayda hadisənin işıqlandırılmasından ibarətdir, şəxsin yox. Lakin, həm hadisənin, həm də şəxsin ondakı rolunun əhəmiyyəti artıqda ayrı-ayrı məqalələrin yaradılması əsaslıdır.
 
Əgər hadisə çox əhəmiyyətlidirsə və şəxsin ondakı rolu çox yüksəkdirsə ayrı-ayrı məqalələr tamamilə labüddür. Əsas siyasi rəhbərlərin qatilləri, məsələn, [[Qavrilo Prinsip]] – bu kateqoriyaya uyğundur.
Sətir 107:
 
Digər bir problem şəxsin az əhəmiyyətə malik olan hadisədə əsas rola malik olduğu hallardır. Bu hallarda ayrı-ayrı məqalələrə ehtiyac yoxdur və şəxsin adı hadisə haqqındakı məqaləyə yönləndirilməlidir. Bəzi hallarda isə bir hadisəyə görə məşhur olan şəxs, həmin hadisənin özündən daha populyar ola bilər. Bu hallarda hadisə haqqındakı məlumat həmin şəxs haqqında yaradılan məqalədə verilə bilər.
=== Şəxslərin siyahısı ===
 
=== Şəxslərin siyahısı ===
Bir çox məqalələrdə şəxslərin siyahısı qeyd olunur və ya ayrıca [[:Kateqoriya:Vikipediya:Siyahılar|siyahı]] səhifələri yaradılır. Şəxslərin həmin siyahılara daxil edilmə meyarları bu qaydalara uyğun olmalıdır. Bundan əlavə, bu tip siyahılara daxil edilə bilmək üçün həmin şəxslərin həqiqətən də sözügedən siyahıya daxil olduğunu təsdiq edən etibarlı mənbə göstərilməlidir.
 
=== Ailə ===
Heç kim yalnız məşhur şəxslə qohumluq əlaqəsinə malik olduğu üçün məşhur hesab edilə bilməz.
 
=== Vikipediyaçılar haqqında məqalələr ===
Bəzi [[Vikipediya:Vikipediya əhalisi|Vikipediyaçılar]] özləri haqqında məqalə yaratmışlar (bax. [[:en:Wikipedia:Wikipedians with articles]]). Lakin, həmin məqalənin şəxsin Vikipediyada iştirakından əvvəl və ya sonra yaradılmasından asılı olmayaraq, məşhurluq həmin şəxslərin Vikipediya iştirakçısı olmaları ilə əlaqəli olmamalıdır.
Bu məqalələrin mətnləri Vikipediya qaydalarına uyğun şəkildə qiymətləndirilməlidir.