Leonardo Fibonaççi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 36:
}}
'''Leonardo Fibonaççi''', '''Pizalı Leonardo''', '''Leonardo Pisano''', (əsasən '''Fibonaççi''' deyə tanınan; {{DVTY}}) — orta əsrlərin ən istedadlı [[riyaziyyatçı]]sı olaraq qəbul edilən [[İtalyan]] [[riyaziyyatçı]].<ref>"Uşaqlar üçün ensiklopediya. Riyaziyyat.", [[Bakı]], "[[Şərq-Qərb nəşriyyatı|
Fibonaççi müasir dövrdə ən çox Hind-Ərəb saylarını [[Avropa]]ya gətirməsi ilə və XIII əsrin əvvəllərində yayımlanan Liber Abaçi adlı hesablama yolları kitabı ilə tanınır. Liber Abaçidə bir örnək kimi, müasir rəqəmlər ilə hesablanmış və öz adı ilə adlandırılan Fibonaççi sıralaması yer almışdır. Yalnızca Fibonaççi sıralaması və onun özəllikləri haqqında kitablar hətta həftəlik yayımlanan [[riyaziyyat]] [[jurnal]]ları mövcuddur.
Sətir 46:
Fibonaççi Hind-Ərəb rəqəmləri ilə artmetik işləri etməyin [[Rum rəqəmləri]] ilə etməkdən daha rahat və asan olduğunu gördü. Leonardo demək olar ki, [[Aralıq dənizi]] ətrafında yerləşən bütün (ərəb) ölkələri gəzdi və bu arada o dahi ərəb riyaziyyatçıları ilə də işləmə fürsəti də əldə etmişdi. Leonardo təxminən 1200-cü ildə bu səyahətini başa vurdu və 1202-ci ildə artıq 32 yaşında idi. Öyrəndiklərini "hesablama kitabı" mənasına gələn Liber Abaçi adlı əsərini bitirdi. Yazdığı bu əsərdə o, Hind-Ərəb sayı sistemini [[Avropa]]da eşitdirdi.
Leonardo [[riyaziyyat]] və elm ilə dərindən maraqlanan Roma İmperatoru II. Frederick ilə dost oldu.
19cu əsrdə Pisada Fibonaççi heykəli düzəldilmiş və şəhərdə yerləşdirilmişdir.
Sətir 52:
== Liber Abaçi ==
Liber Abaçidə Fibonaççi, "modus indium" yəni Hind üsulu adını verdiyi və dövrümüzdə Ərəb-Hind rəqəmləri deyə bilinən müasir sayı sistemini tanıtdırır. Bu kitab gündəlik həyatda ticari dəftər tutmaq, ölçü vahidlərini çevirmək, faiz hesablamaq və s. kimi mühüm işlərdə özünü göstərir. Kitab [[Avropa]]da təhsilli insanlar arasında sürətli bir şəkildə yayılmış və Avropanın inkişafında xüsusi təsiri olmuşdur.
Sətir 60 ⟶ 59:
== Fibonaççi sıralaması ==
Altıncı əsrdən Hind [[riyaziyyatçı]]ları tərəfindən tapılan bu sıralam sonradan Fibonaççinin Liber Abaçi kitabında dovşanların artımı ilə bağlı araşdırmaları nəticəsində Fibonaççi tərəfindən ortaya qoyulmuşdu. Sıralamanın ilk rəqəmi 0, ikincisi 1 və hər ardından gələn rəqəm öncəki iki rəqəmin dəyərinin toplamı alınaraq tapılar və belə artar:
0, 1, 1(1+0), 2(1+1), 3(2+1), 5(3+2), 8(5+3), 13(8+5),21(13+8)
<center><math>
Sətir 76 ⟶ 74:
{{İstinad siyahısı}}
*Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı:
[[Kateqoriya:İtaliya riyaziyyatçıları]]
| |||