Bruselyoz: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k texniki düzəliş, typos fixed: məhzul → məhsul (19) using AWB
kRedaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1:
{{Seçilmiş məqalə}}
 
'''Bruselyoz''' – zoonoz infeksion-allergik xəstəlikdir, Brucella cinsi [[bakteriya]]ları tərəfindən törədilir. Bəzən – vaxtında aparıl- mamış diaqnostikada və gecikmiş müalicədə[[müalicə]]də[[xəstəlik]] xronik residivləşən gedişə malik olur. Xəstəlik infeksion [[patologiya]]nınpatologiyanın ümumi əlamətləri, həmçinin yerli zədələnmə əlamətləri, əsas eti- barilə daima inkişaf edən dayaq-hərəkət aparatının zədələnməsi ilə səciyyələnir.
 
== Mənbə ==
== Tarixi məlumat ==
 
Bruselyoz [[Aralıq dənizi]] zonasında qədim vaxtlardan çox vaxt “aralıq dənizi qızdırması” adı altında məlumdur. XIX əsrin ikinci yarısında xəstəlik [[Britaniya hərbi və hərbi-dəniz bazasındabazası]]nda (malta adası) hərbi xidmət keçmiş ingilis əsgərləri arasında baş vermişdir. Xəstəlik Malta qızdırması adını almışdır, onun mənşəyinin açıqlanması üçün Bryusun (Bruce) rəhbərliyi altında elmi ekspedisiya təşkil olunmuşdur. Həkim- lərin işi olduqca məhsuldar olmuşdur: törədici (Micrococcus me- litensis) aşkar edilmişdir, infeksiya mənbəyi təyin edilmiş, hərbi qulluqçuların yoluxması üsulu, həmçinin profilaktika metodu işlənib hazırlanmış və effektiv şəkildə həyata keçirilmişdir (qay- nadılmamış keçi südünün istifadəsinə qadağa qoymaq).
Klinik əlamətinə görə müasir bruselyozu xatırladan bu xəstə- lik bəşəriyyətə hələ eradan əvvəl 2400-cü ildə məlum idi. Bu xəs- təliyə dair ilk elmi axtarışlar coğrafi cəhətdən Aralıq dənizinin adaları və sahilləri ilə bağlıdır. Özünəməxsus xüsusiyyətlərə malik bu xəstəliyin yaranma səbəblərinin anlaşılmasında dönüş mərhələsi D.Bruce tərəfindən 1887-ci ildə törədicinin aşkar edilməsi oldu. XX əsrin əvvəllərində (1904 –1907) Malta ada- sında aparılan tədqiqat işinin nəticəsində keçilər və insanların xəstələnməsi arasında epidemioloji əlaqənin olduğu, bu əlaqənin əhali arasında bruselyozun yayılmasında oynadığı rolu təyin edil- mişdir.
1897-ci ildə Danimarka alimi Banq bala salan (abort) inəkdə aşkar edilən törədicini ilk dəfə təsvir etdi. Ayırd edilmiş kultura