10:07, 16 mart 2021 tarixindəki versiya redaktə C Mirəli2001 (müzakirə \| töhfələr) Avtopatrullar, Təcrübəli istifadəçilər 21.403 redaktə k Ben Bilal tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Elshad Iman (Elşad İman) tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teqlər: Geri qaytarma Geri qaytarıldı Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə ← Əvvəlki redaktə		12:18, 16 mart 2021 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Ben Bilal (müzakirə \| töhfələr) 399 redaktə C Mirəli2001 (müzakirə) Bu dəyişikliyin səbəbi izah edilməlidir Teq: Geri qaytarma Sonrakı redaktə →
Sətir 7: İslamdan əvvəlki ərəblər ağaclar, quyular və dağlar haqqında hekayələr və mifologiyalar uydurur, Səfa, Mərva, Əbu Kubeys, Ərafat, Mina və Müzdəlifədə qayalar və dağlarla əlaqəli kultlar yaradırdılar. Quran bəzi ibadətləri ləğv etsə də, köklü ərəb müqəddəsliyi ilə ziddiyyət təşkil etmədi, əksinə bu mərasimləri böyük ölçüdə davam etdirdi.<ref>https://www.researchgate.net/publication/317604040_Cahiliye_Arap_Hac_Rituellerinin_Kur'an'daki_Menasikle_Diyalektik_Iliskisi/link/5e20c19d458515ba208de0a1/download</ref> [[Şəkil:Tissot Joseph and His Brethren Welcomed by Pharaoh.jpg\|küçükresim\|right\|thumb\|200px\|Quranda adını bir surəyə verən "Yusuf və Qardaşları Fironun hüzurunda [[~~James~~Ceyms ~~Tissot~~Tisso]], Misir tarixçisi "Əhməd Osman" a görə firon [[AyII ~~(firon)~~Eye\|Yuya]]nın hekayəsi Tövratda və Quranda Yusuf kimi xatırlanır.<ref>Yuya's titles included "Overseer of the Cattle of Amun and Min (Lord of Akhmin)", "Bearer of the Ring of the King of Lower Egypt", "Mouth of the King of Upper Egypt", and "The Holy Father of the Lord of the Two Lands", among others. For more see: Osman, A. (1987). ''Stranger in the Valley of the Kings: solving the mystery of an ancient Egyptian mummy''. San Francisco: Harper & Row. pp.29–30</ref>]] == Quranın adları == Sətir 33: == Tənzimləmə == [[Şəkil:Iqra.jpg\|100px\|right\|thumb\|[[Məhəmməd]]'in ilk vəhyi, [[~~Ələk~~Ələq surəsi]], Osman dövründə hazırlanan Quran tənzimləmələrində 96-cı yerə qoyulmuşdur.]] Ayə lüğətdə əlamət, ibrət, dəlil, nişan və yüksək bina kimi mənalara gəlir. Quranın hər cümləsi: bir həqiqət nişanəsi, ibrətverici bir öyüd olduğu üçün ayə adını almışdır. Sətir 56: == Tarixi nüsxələr == [[Şəkil:Uthman Koran-RZ.jpg\|thumb\|right\|Dünyadakı ən qədim Quran nüsxəsi (Daşkənd, Özbəkistan)]] [[Şəkil:Blue koran sanaa.jpg\|thumb\|left\|Quran, ultrabənövşəyi işıq altında "Sanaa 'əlyazmaları", U.V və X şüalarından istifadə edərək mətndə gözlə görülə bilməyən alt mətnlər və dəyişikliklər aşkar edilə bilər.]] İlk dövrlərdə [[vəhy katibləri]] tərəfindən papirus, dəri və sümük üzərində yazılmış "Quran" ayələrinin ilk nüsxələri yoxdur.<ref>{{Cite web \|url=http://www.islamic-awareness.org/Quran/Text/Mss/ \|title=The Qur'anic Manuscripts \|accessdate=27 dekabr 2007 \|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160103200050/http://www.islamic-awareness.org/Quran/Text/Mss/ \|archivedate=3 yanvar 2016 \|deadurl=xeyir}}</ref> Sətir 135 ⟶ 137: Qurani Kərimin ifadə etdiyi üslub, ifadə və təsvir imkanlarını dərk etmək üçün Quran Elmlərində də müəyyən dərəcədə ixtisaslaşmaq lazımdır. Çox vaxt təfsir və tərcümələrdə mətnə bağlılığın, orijinallığın qorunub, saxlanılmamasında əsl səbəb Quran Elmlərində müəyyən dərəcəyə çatmadan Ondan məna, hökm çıxarılmasındadır. Qurani Kərimin bu geniş imkanlarını əldə etmək üçün Onun dillə olan əlaqəsini, ərəb dili üzərində təsiri və eyni zamanda ondan təsirlənməsi yaddan çıxarılmamalıdır. Dinimizin, düşüncələrimizin özündə kəlam var, hətta bir izaha görə varlığın təməlində də kəlam var. Mövcudat sözdən sonra ortaya çıxdı və İzutsunun ifadəsi ilə "İslam Allah danışdığı vaxt ortaya çıxdı." Bir müsəlman tam da olmasa, məhz bu səbəblərlə dillə maraqlanmağa başlayır. [[Şəkil:'The Visit of the Queen of Sheba to King Solomon', oil on canvas painting by Edward Poynter, 1890, Art Gallery of New South Wales.jpg\|thumb\|200px\|"[[~~Belkıs~~Bilqeys]]ın [[Süleyman\|Kral Süleyman]] a səfəri". Edward Poynter, 1890. Tövrata görə, yeddi yüz arvadı və üç yüz cariyəsinin ahıl yaşında yanıltdığı və bütlərə ibadət etdiyi Süleyman,<ref>http://kutsalkitap.info/tr-1ki11.html</ref> Quran kitabına insanlara, cinlərə və təbiətə hakim olan peyğəmbər bir padşah kimi daxil olur.]] Əslində Qurani Kərimlə birbaşa əlaqəli olan bu elmlərin siyahısına alimlərimiz bəzən bütün elmləri əlavə edərək, Qurani Kərimdə bütün elmlər var deyə, ölçüsünü daha da geniş götürmüşlər. Bu mənada tez-tez istifadə olunan "Quran Elmləri" şəklindəki ifadənin ulumul-Quran məfhumunu ifadə etmədiyi üçün səhv tərif ola bilər. Məsələn astronomiya, riyaziyyat, biyologiya kimi elmlər Quran qaynaqlı olduğu halda, ümumi təsnifata görə Quran Elmlərindən deyil. İlkin Quran Elmləri kimi qeyd olunan, Təfsirin yaranmasını Rəsulullah ) həyatda olduğu müddətcə səhabələrin ayələrdən bilmədiklərini ona soruşması və davamlı olaraq ayələrdə, fikirləşməyə, dərk etməyə olan dəvətlərlə olduğu ifadə olunur. Termin kimi işlədilməsində Ulumul-Quran ifadəsinin nə vaxt başlaması haqqında fərqli görüşlər olsa da, ilk dəfə sistemli istifadə İbnul Cövziyyə aid "Fununul-əfnan fi uyuni ulumil-Quran" olaraq qəbul olunmuş və Quran Elmlərinin əksəriyyəti xüsusi şəkildə ifadə olunmuşdur. Sonralar mövzu üzərində mütəxəssisləşən Zərkaşi " Əl-Burhan fi ulumil Quran" və Süyuti "Əl-İtqan fi Ulumil Quran" adlı əsərlərini yazmışdır. Sətir 146 ⟶ 148: === Həqiqət və məcaz === [[Şəkil:Jonah and the Whale, Folio from a Jami al-Tavarikh (Compendium of Chronicles).jpg\|right\|thumb\|200px\|Yunus və Balıq, İslam miniatürü. Aralıq dənizində gəmidən atılan, balıq tərəfindən udulan və [[Dəclə]]nin kənarındakı [[~~Ninevada~~Nineviya]]da sahilə atılan [[~~Midrash~~Midraş]]ik [[~~Peyğəmbər~~İona ~~Yunus~~(peyğəmbər)\|İona]] əfsanəsi Quranda təkrarlanır]] Kəlimələrin öz mənalarında işlənmələrinə həqiqət, başqa bir mənada işlənmələrinə də məcaz deyilir. Qurani Kərimdəki kəlimələr, öz mənalarında işləndikləri kimi, bəzən də məcazi mənalarında işlədilmişdir. Sətir 159 ⟶ 161: === Möhkəm və mütəşabih ayələr === [[Şəkil:Kroisos stake Louvre G197.jpg \| thumb \| left \| 200px \| Orta Şərq xalqları arasında zənginliyi ilə əfsanəvi Lidiya kralı [[~~Kroisos~~Krez\|Karûn]], [[Luvr]] muzeyi]] [[Şəkil:SiebenschläferÜberblick.jpg\|thumb\|200px \|Əshab əl-Kahfın yaşadığına inanan onlarla mağaradan biri (Səlcuq / İzmir), Ən erkən nümunəsi [[~~Mahaprasthanika Parva~~Mahabharata]]'da olan əfsanəyə görə, yeddi nəfər, arxasında bir köpək olmaqla, Dünyanın nemətlərindən qaçmaq üçün krallıqdan və Dünyadan üz çevirir.<ref>[http://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/makaleler/31.php Pagandan Hristiyanlık ve Müslümanlığa Bir İnanç Merkezi: Ashab-ı Kehf ve Günümüzde Tarsus Ashab-ı Kehf'te Hıdırellez Şenlikleri]''; Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi; Erişim Tarihi: 25 Aralık 2015</ref> Əfsanə Suruç rahibi Yakup tərəfindən Xristianlığa çevrildi.<ref>Pieter W. van der Horst; "Pious Long-Sleepers in Greek, Jewish, and Christian Antiquity</ref>]] Qurandakı ayələrin bir qismi məna baxımından açıq, digər bir qismi də birdən çox mənalı olub, anlaşılması başqa bir səbəbə bağlıdır. Sətir 196 ⟶ 198: == Müsəlmanların Qurana baxışları == [[Şəkil:Léon Bonnat - Job.jpg\|thumb\|right\|120px\|"Eyob", [[~~Léon~~Leon ~~Bonnat~~Bonna]] (1880); Əyyubun hekayəsi, Sümeroloq [[Muazzez İlmiye Çığ]] a görə [[~~Sümer~~Şumer]] əfsanəsinin Tövrat uyğunlaşması idi.<ref>M.İlmiye Çığ. İbrahim Peygamber s. 19.</ref>]] [[Məkarim Şirazi]] deyir:

Quran: Redaktələr arasındakı fərq