[[Abbasilər Xilafətixilafəti]] dövründə Xəlifələrin öz mədrəsələri də fəaliyyət göstərirdi. Bu mədrəsələrə onlar öz savadı ilə seçilən müəllimləri dəvət edirdilər. Abbasilər sülaləsinin otuz altıncı xəlifəsi əl-Müstənsir (1226-1242) özünün əl-Müstənsəriyyə adlanan mədrəsəsinə “fəzilətləri özündə birləşdirən alim, ədəb, fiqh, hüquq və hikmətdə səriştəli şeyx Rəşidəddin əl-Fərqanini müəllim kimi təyin etmişdi. Əslən Azərbaycanın [[Mərənd]] şəhərindən olan İmadəddin Əbu Zülfəqqar Məhəmməd ibn əl-Əşrəf əl-Mərəndi ([[1199]]/[[1200]]-[[1281]]) də bu mədrəsənin müəllimi olmuşdur. Bu təyinatdan əvvəl 1233-cü ildə [[Bağdad|Bağdada]] gələn bu ləyaqətli fəqih “əl-Xilatiyyə”rabatında sakin olmuşdu. [[1234]]-cü ildə “Müstənsəriyyə” mədrəsəsinin açılışı vaxtı mədrəsənin fəqihi təyin edilmişdi. Sonra isə 1250/1251-ci ildə Vasitdə məskunlaşaraq tədrislə məşğul olmuşdu. O, [[1281]]-ci ildə vəfat etmiş və [[Musa əl-Kazım|imam Musa ibn Cəfərin]] yanında dəfn edilmişdi.<ref>Сейидбейли M. Научно-культурная жизнь Азербайджана (второй половины XIII-начало XIV в.) Баку: 1999, c. 113</ref>
Bu mədrəsədə bəzi görkəmli azərbaycanlı ziyalıların təhsil alması haqqında məlumat vardır. Bağdadın “Müstənsəriyyə” mədrəsəsinə təhsil almaq üçün gedənlər arasında [[XIII əsr|XIII]] əsrin elm və hünər sahiblərindən sayılan Səfiyəddin Əbdülmömin ibn Yusif Fəxir əl-Urməvini də qeyd etmək lazımdır. O, təhsil almaq üçün kiçik yaşlarında bu mədrəsəyə getmişdi.<ref>Tərbiyət Məhəmmədəli. Danışməndani Azərbaycan. Görkəmli elm və sənətadamları. Bakı: Azərnəşr, 1987,s.313</ref>
