Masonluq: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
CavidanSal (müzakirə) tərəfindən edilmiş 5768379 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 7:
Masonlar [[mason lojası|mason lojaları]] olaraq adlandırılan təşkilatlarda fəaliyyət göstərirlər. Hər bir [[mason lojası]] mərkəzi [[Baş loja]]ya tabedir. Hər bir ölkədə bir baş loja mövcuddur. Burada istisna kimi [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın hər bir ştatında ayrıca baş lojaların olduğunu qeyd etmək lazımdır. Bir ölkədə fəaliyyət göstərən [[mason lojası|mason lojaları]] bir-biri ilə əlaqələr quraraq münasibətlərini genişləndirir, onların ümumi fəaliyyətləri isə baş loja tərəfindən koordinasiya edilir. Masonluq mərasimlərin və toplantıların gizli həyata keçirilməsi səbəbindən insanlar tərəfindən əsirlər boyu müzakirə edilmiş və daim maraq obyekti olaraq qalmışdır.
 
== Namizədlik tələbləri ==
 
Masonluğa qoşulmaq üçün ümumi bir qanun yoxdur. Belə bir qanunu olmamasına baxmayaraq masonlar mason olmaq istəyən şəxsdə bəzi mühüm göstəricələrin olmasını vacib hesab edirlər. İlk öncə həmin şəxsə daha öncə mason olmuş ən azı 2 şəxs zamin durmalıdır. Bundan sonra mason olmaq istəyən şəxs yaşadığı ərazidə yerləşən yerli lojaya müraciət etməklə onun barəsində qəbul prosesinin başladılmasına nail ola bilər. Əvvəllər məhkum olunmuş, cəmiyyətdə mənfi insan kimi xarakterizə edilən və ateist olan şəxslərin masonluğa qəbul edilməsinə yol verilmir. Qadınların masonluğa qəbulu isə ölkələrdən aslı olaraq dəyişməkdədir. Namizədliklə bağlı konkret şərtlər olmasada, bir masonda axtarılan əsas keyfiyyətlər aşağıdakı formada sıralanır:
 
Sətir 24 ⟶ 23:
== Anderson nizamnaməsi ==
{{əsas|Anderson nizamnaməsi}}
[[Şəkil:Anderson'sConstitutions.jpg|thumb|left|233x233px|''Masonların konstitusiyası'' olaraq adlandırılan ''Anderson nizamnaməsinin'' üz qabığı. ([[1923]])]]
Anderson nizamnaməsi [[1723]]-cü ildə ''İngiltərə Böyük Mason Lojasının'' üzvü Ceyms Anderson tərəfindən hazırlanmışdır. Nizamnamə özündə bir masonun iş və ya məişət şəraitndə necə davranmalı olduğu barədə məlumatlar verir. Bununla yanaşı dövlət və onun hakimiyyəti, din kimi məsələlərdə masonların izləməli olduqları yol göstərilir. Qəbul edildikdən sonra bütün dünyada yerləşən baş lojalar tərəfindən hamılıqla qəbul edilən Anderson nizamnaməsinə sonradan bəzi kiçik əlavə və dəyişikliklər edilmişdir. Bir masonun əməl etməli olduğu əsas qanunlar toplusu hesab olunan Anderson nizamnaməsində, mason olan bir şəxsin qeyri-mason olan bir şəxsə qarşı edə biləcək mümkün davranışları barədə deyilir:
 
{{cquote|''Danışığınıza və hərəkətlərinizə fikir verməlisiniz ki, iti zəkaya malik olan bir qeyri-mason belə sizin mason olduğunuzu anlamasın. Bəzən, möhtərəm qardaşlığın şərəfi naminə danışdığınız mövzunu dəyişdirə və yaxud həmin şəxs hiss etmədən vəziyyətin axarını başqa məcraya yönləndirməli ola bilərsiniz.''}}
Sətir 36 ⟶ 35:
 
== İdeologiya və simvolikası ==
 
[[Şəkil:Masonic Temple Quincy MA 01.jpg|thumb|162x162px|right|Kuinsi Mason məbədi]]
Bəzi lojalarda icmaya ateist düşüncəli insanların qəbulu daha məqbul sayılsa da, ümumilikdə, masonluq da dünyanın dini təhlilinə əsaslanır və üzvlüyü dini mənsubiyyətə görə məhdudlaşdırmır. Masonluq fəlsəfəsi özündə xristianlıq və digər dinlərin zahiri elementlərini ehtiva edir. Masonluğun rəmzləri və terminologiyası öz mənşəyini hərəkatın ilk qardaşlarından olan bənnaların əmək alətlərindən alır. Mala, pərgar, şaqul masonlar tərəfindən sözün ən geniş mənasında təhlil edilir və bunlara mistik məna verilir. Masonluğun ümumqəbulolunmuş rəmzi daxilində açıq göz olan üçbucaqdır. Masonluğun digər rəmzlərindən biri də masonların müqəddəs hesab etdiyi akasiya ağacıdır.
Sətir 45 ⟶ 43:
'''Pərgar və Xətkeş'''
 
Mason simvollarının ən böyüyü olan bu simvoldakı əsas elementlər Pərgar və xətkeş bu təşkilatın ən mühüm simvoludur. Pərgar və üzərinə əyri qoyulmuş xətkeş (üzərinə Fratenidad Universal yazılıb) təşkilatın ən məşhur 1-ci simvoludur. Pərgar bu simvolda sonsuz çevrədəki sonu olmayan insanları, Xətkeş isə bu təşkilata yaraşan ağıllı, qəddar, bilikli və hiyləgər insanları ölçüb - biçib tapdıqlarını bildirir. Həmçinin pərgar və xətkeş bənnaların alətləri olduğuna görə yeni masonlar ilk masonlar olan 4 bənnanın ruhunu əbədi saxlamaq üçün bu simvolikanı öz təşkilatlarının məşhur simvoluna çevirmişlər.
 
== Ölkələrdə masonluq ==
 
=== Azərbaycanda masonluq ===
Əslində masonluğun [[Azərbaycan]]dakı aktiv fəaliyyət tarixçəsi keçən əsrin əvvələrinə təsadüf edir. [[Rusiya]]da masonluğun mövcudluğunu, [[Con Rokfeller|Rokfeller]], Rotşild kimi ailələrin keçən əsrin əvvəllərində Azərbaycandakı fəaliyyətini nəzərə alsaq bu o qədər də təəccüblü görünmür.
Sətir 53 ⟶ 52:
Hazırda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da Böyük magistr dərəcəsinədək yüksəlmiş həmvətənimiz də var. 1938-ci ildə Təbrizdə anadan olan Bağır Heyət gənc yaşlarında [[İran]]dan ABŞ-a mühacirət etmişdir. [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-da ticarət fəaliyyətinə daşınmaz əmlakın alqı-satqısı ilə başlayan Bağır Heyət ABŞ vətəndaşlığı aldıqdan sonra adını dəyişərək Robert qoymuşdur. Masonluq fəaliyyətinin ən aktiv dövrünü Rumıniyada keçirmiş, Çauşesku rejiminin yıxılmasında, [[Rumıniya]]dakı xalq qiyamının təşkilində, ABŞ-dakı "Nur lojası" və "Azəri lojası"nın qurulmasında fəal iştirak etmişdir.
 
[[19 dekabr]] [[2006]]-cı ildən etibarən o, Vaşinqtondakı lojaların mərkəzi olan "Kolumbiya Dairəsi Böyük Lojası"ına (''Grand Lodge of the District of Columbia'') başçılıq edən Böyük magistrdir.<ref>{{Cite web |title=Dünyanın ən məşhur 33 dərəcə mason liderlərindən biri azərbaycanlıdır |url=http://www.yenicag.az/modules/news/article.php?storyid=591 |access-date=2010-04-12 |archive-date=2013-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131027135136/http://www.yenicag.az/modules/news/article.php?storyid=591 |url-status=dead }}</ref> Azərbaycanda masonların yığıldığı bir çox yer olduğu düşünülür ki, bu yerlərdən biri də Bakıdakı kilsələrin biridir. Mason olmaq fikrində olanlar baş vuracaqları yerlər: Kilsələrin önü, simvolik mənalar daşıyan küçələrin önü və s. yerler olacağı düşünülür. Azərbaycandakı masonluğun başçısı sarı qaşlı üzükle tanınır. Bu üzük şirin gözünü xatırladır.
 
== Qalereya ==
Sətir 68 ⟶ 67:
 
== Xarici keçidlər ==
 
*[http://www.nglaz.org/ National Grand Lodge of Azerbaijan]
*[http://www.freimaurer.org/ Almaniya Böyük Lojasının rəsmi veb-saytı]
Sətir 75 ⟶ 73:
 
== Həmçinin bax ==
 
*[[Masonların siyahısı]]
*[[Yeni Dünya Nizamı]]
{{Vikianbar kateqoriyası|Freemasonry}}<br />
[[Kateqoriya:Masonluq]]
[[Kateqoriya:Fəlsəfə]]