İstifadəçi:Solavirum/Qaralama4: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
||
Sətir 21:
Börkiyaruq [[Cəzirə]] və [[İran|Qərbi İrana]] yürüş edərək [[Rey|Rey şəhərini]] ələ keçirən əmisi Tutuşu məğlub etməli idi. O, 25 fevral 1095-ci il tarixində Rey yaxınlığındakı bir döyüşdə Tutuşu məğlub edir və Tutuş bu döyüşdə həlak olur.{{sfn|Pikok|2015|p=76}}{{sfn|Tetli|2008|p=128}} Börkiyaruq beləliklə Qərbi İran və [[İraq|İraqdakı]] nüfuzunu möhkəmləndirməyə nail olur və [[xəlifə]] tərəfindən sultan qəbul edilir.{{sfn|Pikok|2015|p=76}}{{sfn|Bosuort|1988|pp=800–801}} Yaranan qarışıqlıq zamanı [[I Məlikşah|I Məlikşahın]] vilayətdə öz bəyliyini qurmağa çalışan qardaşı Arqun Arslan [[Nişapur|Nişapur şəhəri]] istisna olmaqla [[Xorasan|Xorasanın]] böyük bir hissəsini fəth edir. Börkiyaruq ilk dəfə 1095-ci ildə əmisi Börübars ibn Alparslanın rəhbərliyi altında oranı fəth etmək üçün Xorasana bir ordu göndərir, lakin Börübars orada ələ keçirilir və öldürülür. O, 1097-ci ildə ögey qardaşı [[Sultan Səncər|Əhməd Səncərin]] rəhbərliyi ilə Xorasana ikinci bir ordu göndərir, fəqət heç bir toqquşma baş verməzdən əvvəl Arqun Arslan tabeliyində olanlara qarşı amansız davrandığına görə öz qulamlarından biri tərəfindən öldürülür. Börkiyaruq Səncəri Xorasanın məliki təyin edir, öz atabəyi Əmir Qumac və vəziri Tuğrayini onun xidmətinə verir.{{sfn|Pikok|2015|pp=76–77}}{{sfn|Bosuort|1968|pp=105–106}}{{sfn|Tetli|2008|p=131}}
Börkiyaruq daha sonra şərqdə Termez şəhərinə qədər uzanan yürüşə başçılıq edir və burada Qaraxanlı Süleymantegin ilə Mahmudtegini Mavəraünnəhrin məlikləri olaraq qəbul edir.{{sfn|Peacock|2015|p=77}} Qutbəddin Məhəmmədi də Mərkəzi Asiyadakı Xarəzm bölgəsinin yeni valisi təyin edir.{{sfn|Bosworth|1986|p=140}} O, yeddi ay Bəlx şəhərində qalır və daha sonra qərbə qayıdır,{{sfn|Richards|2014|p=291}} lakin Börkiyaruq şərqdəki ərazilərindən ayrıldıqdan sonra bölgə səlcuqlu şahzadəsi Dövlətşahın da iştirak etdiyi bir sıra üsyanlarla üzləşir. Börkiyaruqun adı Nişapur şəhərində vurulan sikkələrdən xaric olmağa başlayır, bu da onun Xorasandakı hakimiyyətinin tədricən süquta uğramasına dəlalət edir. Uzunsürən daxili problemlərlə məşğul olan Börkiyaruq 1097-ci ildə Suriyada Birinci Səlib yürüşündə müsəlman müdafiəçilərə qoşula bilmir. Səlibçilər Antakyanı mühasirəyə alır və Məərrət ən-Nömanı yağmalayırlar. Bundan əlavə, Börkiyaruqun öz aralarında döyüşərək ölkəni bölüşdürən Suriya səlcuqlulara kömək etməsi üçün çox az səbəbi var idi. Ölkənin şimalını hissəsini Fəxrülmülk Rıdvan, cənub hissəsini Şəmsəlmülk Dukak idarə edirdi. Səlibçilər Suriyaya daxil olanda Rıdvan Börkiyaruqun hakimiyyətini tərk edərək Fatimilər xilafətinin ağalığını qəbul edir.{{sfn|Peacock|2015|p=77}}
== Qeydlər ==
| |||