İstifadəçi:Solavirum/Qaralama4: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎İlkin maneələr: hansı xəlifə olduğu
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
Sətir 23:
Börkiyaruq daha sonra şərqdə [[Termez|Termez şəhərinə]] qədər uzanan yürüşə başçılıq edir və burada [[Qaraxanilər dövləti|qaraxanilərdən]] olan Süleymantegin ilə Mahmudtegini [[Mavəraünnəhr|Mavəraünnəhrin]] məlikləri olaraq qəbul edir.{{sfn|Peacock|2015|p=77}} [[Qütbəddin Məhəmməd|Qütbəddin Məhəmmədi]] də [[Mərkəzi Asiya|Mərkəzi Asiyadakı]] [[Xarəzm|Xarəzm bölgəsinin]] yeni valisi təyin edir.{{sfn|Bosworth|1986|p=140}} O, yeddi ay [[Bəlx (şəhər)|Bəlx şəhərində]] qalır və daha sonra qərbə qayıdır,{{sfn|Richards|2014|p=291}} lakin Börkiyaruq şərqdəki ərazilərindən ayrıldıqdan sonra bölgə səlcuqlu şahzadəsi Dövlətşahın da iştirak etdiyi bir sıra üsyanlarla üzləşir. Börkiyaruqun adı [[Nişapur|Nişapur şəhərində]] vurulan sikkələrdən xaric olmağa başlayır, bu da onun [[Xorasan|Xorasandakı]] hakimiyyətinin tədricən süquta uğramasına dəlalət edir. Uzunsürən daxili problemlərlə məşğul olan Börkiyaruq 1097-ci ildə [[Birinci Səlib yürüşü]] zamanı [[Suriya|Suriyada]] [[müsəlman]] müdafiəçilərə qoşula bilmir. Səlibçilər [[Antakya|Antakyanı]] mühasirəyə alır və [[Məərrət ən-Nöman|Məərrət ən-Nömanı]] yağmalayırlar. Bundan əlavə, Börkiyaruqun öz aralarında döyüşərək ölkəni bölüşdürən [[Suriya Səlcuq dövləti|Suriya səlcuqlularına]] kömək etməsi üçün çox az səbəbi var idi. Ölkənin şimalını hissəsini Fəxrülmülk Rıdvan, cənub hissəsini Şəmsəlmülk Dukak idarə edirdi. Səlibçilər Suriyaya daxil olanda Rıdvan Börkiyaruqun hakimiyyətini tərk edərək [[Fatimilər xilafəti|Fatimilər xilafətinin]] ağalığını qəbul edir.{{sfn|Peacock|2015|p=77}}
 
=== Məhəmməd TaparTəpər ilə mübarizə ===
Börkiyaruqun qarşılaşdığı ən çətin maneə 1089-cu və ya 1098-ci illərdə öz ögey qardaşı Məhəmməd Təpərin üsyanı idi. Üsyan əvvəllər Börkiyaruqa xidmət etmiş və Tutuşun məğlubiyyətində əsas rol oynayan Nizamülmülkün oğlu Müəyidülmülk tərəfindən təşviq edilmişdi. O, Börkiyaruq tərəfindən vəzifəsindən azad edildikdən sonra onu vəzir təyin edən Məhəmmədin xidmətinə girir. Müəyidülmülk yeni vəzifəsindən öz rəqiblərindən intiqam almaq üçün istifadə edir. Məhəmmədin hələ yetkin yaşa çatmaması bunu daha da asanlaşdırırdı.{{Efn|Məhəmməd Təpər üsyanın qaldırıldığı dövrdə təxminən 17 yaşında idi.}} Nizamiyyə və İsfahanın tanınmış ailələri də Məhəmmədə qoşulmuş, Börkiyaruqun şəhərə girməsinə maneə olur. Üsyan 1093-cü ildə Arranda yerləşən Gəncə şəhərində başlamışdı ki, Börkiyaruq buranı Məhəmmədə iqta olaraq vermişdi.
 
== Qeydlər ==