Vikipediya

Mirzə Tağı xan Əmir Kəbir: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
İran adlı dövlət yox idi
Teqlər: Geri qaytarıldı Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
k 5.197.251.252 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Vagobot tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teqlər: Geri qaytarma Mobil redaktə Mobil veb redaktə Təkmilləşdirilmiş mobil redaktə
Sətir 7:
|digər adı =
|doğum tarixi = 21.05.1807
|doğum yeri = [[Hezaveyh]], [[Qacarlarİran]]
|vəfat tarixi = 11.1.1852
|vəfat yeri = [[Kaşan]], [[Qacarlarİran]]
|vəfat səbəbi = qan itkisi
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı =[[Qacarlar]]
|milliyyəti =
|dini =
Sətir 28:
}}
 
'''Mirzə Tağı xan Kərbəlayı Qurban oğlu Əmir Kəbir''' ([[1807]]-[[1852]]) - [[Nasirəddin şah Qacar|Nəsrəddin şah Qacar]]ın ([[1848]]-[[1896]]) dövründə [[İran|Qacarlar]]ın baş naziri ([[1847]]-[[1851]]), dövlət xadimi
 
== Həyatı ==
Sətir 40:
[[1848]]-ci ildə vəliəhd Nasirəddin mirzənin şah taxtına oturmasından sonra Təbrizdən özü ilə gətirdiyi vəzir Mirzə Tağı Xanı (Əmir Kəbiri) sədr-əzəm təyin etməsindən sonra da islahatlara cəhd oldu. Əmir Kəbir şahın dəsdəyi ilə mərkəzi hökumətin hakimiyyətini gücləndirmək, dövlət aparatını və ordunu yenidən qurmaq istiqamətində islahatlara başladı. Bununla yanaşı maliyyə sisteminin gücləndirilməsi, sabit vergi normalarının qoyulması və vergi yığımını qaydaya salmaq, sənaye və ticarətin inkişafına yardım etmək və s. sahələrdə islahatlar nəzərdə tutulurdu.<ref>[[Firudin Adəmiyyət]], Əmire-Kəbir və İran, Tehran, 1969.</ref>
 
Mirzə Tağı xan Əmir Kəbir [[1849]]-cu ildən [[1851]]-ci ilədək Qacarlarınİranın Xarici İşlər vəziri olmuşdu.
 
İranda ilk rəsmi qəzet Mirzə Tağı xanın təşəbüsü və Nəs­rəddin şahın «İran xalqının mədəniyyətinin inkişafı, daxili və xarici xəbərlərdən məlumatlan­dırılmasına» göstərdiyi sayğı sayəsində 1851-ci ildə işıq üzü gör­müşdür. Cənubi Azərbaycanda teleqrafın təsis olunması da həmin ilə təsadüf edir. Dövlət siyasətini təbliğ edən bu qəzet «Ruznameyi-Vaqeyi-İttifaqiyyə» adlanırdı və oradakı siyasi məqalələri Mirzə Tağı Əmir Kəbir hazırlayırdı. Qəzetin redaktoru isə Xoylu Mirzə Cabbar Təzkirəçi idi.
Sətir 57:
== Fəaliyyəti dövründə baş vermiş mühüm hadisələr ==
*[[Babilik]]
Mirzə Tağı xan Azərbaycanİran tarixinin son yüzilliklərinin ən böyük xadimi idi. Yeni elmləri sövq etmək məqsədi ilə Əmir Kəbir Dar ül Funun yaradır və orada tibb, farmokoloqiya, mühəndis işi, qeoloqiya, həmçin hərbi işləri tədris etmək üçün fransız, italyan, avrstriyalı, müəllimlər dəvət edir. Bu xarici müəllimlər Əmir Kəbirin işdən çıxarılmasından bir gün sonra Tehrana gəlirlər. 1850/51 illərdə Əmir Kəbir "[[Vaqiye İttifaqiye]]" qəzetini neşr etdirməyə başladı. Buradakı mövzulardan Əmir Kəbirin hansı dünyagörüşünə malik olmasını görmək olar...Onun hakimiyətdə olmasının bir ili ərzində qəzetdə aşağıdakı məqalələr çap olunmuşdur: "Avropa dövlətlərinin məşvərət assambleyaları(parlamentlər) barədə"," Görkəmli italyan xadimi Madzini və italyan inqilabçılarının və azadpərvər xadimlərin dünyagörüşləri və onların Avstriya ilə mübarizəsi", "Suveyş kanalının qazılması planı və onun tarixi","Dəmir yollarının inşası", " Hindistanın içtimai vəziyəti", "Astronomiya sahəsində tətqiqtlar və Saturn planetinin üzükləri barədə","Zəlzələlərin qeoloji səbəbləri","Amerikanın əski mədəniyəti","Yeni Qitənin(Amerikanın) qazıntıları","Amerikada qızıl hasilatı və bunun İngiltərədə qızılın qiymətinə təsiri","Mançester fabrikaları", "Nil vadisinin münbitliyi"," Amerikan pambığının İranda əkinləri"," Hava kürəsinin ixtirası","İngiltərə əhalisinin siyahıyaalınması","İçməli suyun təmizlənməsi və bunun sanitar əhəmiyəti","Borneo adasının kaniballarının vəziyəti" <ref>Новая история Ирана. Хрестоматия. Издательство "Наука" Главная редакция восточной литературы Москва 1988 стр.112-113, tərcümə.</ref>
 
== Qaynaq ==
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Mirzə_Tağı_xan_Əmir_Kəbir"