BattalBəttal Qazi və ya Seyid BattalBəttal Qazi, [[VIII]] əsrdə yaşadığı təxmin edilən və haqqında müxtəlif inanclar buraxmış bir xalq qəhrəmanıdır. Malatya Sərdarı Hüseyn Qazinin oğludur. Anası Səidə Xatun [[türk]] əsllidir. BattalBəttal Qazi Malatyada doğulmuşdur. Doğulduğu və yaşadığı evin yeri hələ də mövcuddur. xarabalıq halında qorunur. Uzun illər xalqa yemək paylanan xeyriyyə yeri kimi istifadə olunmuşdur. Haqqında [[Övliya Çələbi]]nin [[Səyahətnamə]] əsərində bəhs edilmişdir. [[Malatya]]da doğulduğu yerə öz adı verilmişdir. Anası Səidə Xatun ilə həyat yoldaşı Zeynəb Xatunun, iki oğlunun və nəvəsinin Vaiz Baba türbələri də Malatyadadır (BattalqaziBəttalqazi). Əmisi Həsən Qazinin türbəsi isə Malatya Darendəsindədir var. BattalBəttal Qazi haqqında bu günə çata bilmiş qaynaqlar yalnız məsnəvi tərzində yazılmış, bir-birini həm dəstəkləyən, həm də ziddiyyət təşkil edən faktlar ehtiva edən dastanlar və xalqın yaddaşında qalmış olan məlumatlardır.
BattalBəttal Qazi dastanında və xalq hekayələrində, [[Əməvilər]] zamanında Ərəb ordusuyla birlikdə İstanbulu mühasirə etdiyi izah edilməkdədir. Mühasirə həm dənizdən, həm qurudan edilmiş, lakin uğursuzluqla nəticələnmişdir. Dastanda BattalınBəttalın düşməni, ərəb komandirinə oyun oynayıb mühasirə başladığında [[İstanbul]]a keçərək imperatorluğunu elan edən İmperator Leondur. Ərəb tarixində II İstanbul mühasirəsinin tarixi 717-718 illər olaraq göstərilir. [[Bizans]] tarixindəki məlumatlar də bu tarixi təsdiqləyir. Ayrıca Bizans tarixində İmperator III Leonun taxta çıxma tarixi 717 olaraq ifadə edilmişdir, bundan ötəri dastandakı Leonun İmperator III Leo İsauryalı olma ehtimalı üzərində durulur. Dastanda BattalBəttal Qazinin mühasirə zamanı iyirminci yaşlarnda olduğu deyildiyi üçün, BattalBəttal Qazinin doğum ilinin 690-695-ci illər ola biləcək olduğu düşünülməkdədir. BattalBəttal Qazinin 740-ci ildəki Afyon (Akroinon) döyüşündə öldüyü mövzusunda tarixçilər razılığa gəlmişdilər.
[[740]]-ci ildə Əskişəhirin Seyitqazi mahalı yaxınlarında döyüşdə aldığı yara səbəbiylə şəhid olmuşdur. Anadoluda İslamın yayılmasına böyük qatqıları olmuşdur. Seyid BattalBəttal Qazi, [[İslam]] Peyğəmbəri Məhəmmədin nəvəsidir. Özü [[Əməvi]] komandiri deyil. Amma Əməvi ordusunda vəzifə almışdır. Abdülvəhhab Qazi, Məhəmmədin də aldığı əmanəti təxminən iki əsr sonra Seyid BattalBəttal Qaziyə təslim etmişdir. Seyid BattalBəttal Qazi [[Ələvilər]] üçün sərçeşmədir. Seyyid BattalBəttal Qazinin nəvələri [[Amasya]] [[Merzifon]]da, [[Əskişəhər]] [[Seyidqazi]]də və [[Malatya]] ətrafında yaşayır. Özü [[Ayasofya]] kilsəsinə (məscidinə) girən və o zamanın düşmən komandiri Leonun qorxusuna səbəb olan seyiddir. Hələ də Malatya, [[Manisa]], [[Əskişəhər]], [[Amasya]], [[Tokat]], [[Sivas]] bölgələrində BattalBəttal Qazi nəslindən olan insanlar var.
