Kürd dilləri: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 7 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.7 |
|||
Sətir 26:
== Haqqında ==
Kürdlər, məskun olaraq dörd dövlətin ([[Türkiyə]], [[İran]], [[İraq]] və [[Suriya]]) sərhədləri içində yaşamaqdadırlar. Söz mövzusu ölkələrin rəsmi dilləri isə türk, fars və ərəb.[[Türkçə]] Ural-Altay, [[Ərəbcə]] Sami, [[Farsca]] da Hind-Avropa dil ailəsindəndir.Bu dillərdən yalnız Fars Kürtcə ilə eyni dil qrupunda iştirak etməkdədir. Ancaq maraqlı olan, yalnız ərəb və fars rəsmi nüfuzlarının Kürtcənin varlığını və öz başına bir dil
Sətir 56:
== Dil problemi ==
Kürtçenin Polyak və şivə varlığı bir həqiqətdir. Bu həqiqət yalnız Kürtçeye aid
bir xüsusiyyət də deyil. Bütün dillərdə Polyak, şivə və ağızlar vardır. Dildə standartlaşmadan söz
Sətir 95 ⟶ 94:
# Mismar yazısı: Medes bu əlifbaya altı hərf daha əlavə etmiş, beləcə bu əlifbanın hərf sayı 36'dan 42'ye çıxmışdır. Bu əlifba soldan sağa doğru yazılardı.
# Avesta əlifbası: 44 hərfdən ibarət olan bu əlifba, sağdan sola doğru yazılırdı. Kimi qaynaqlara görə isə bu əlifbada 48 hərf var idi.
# Arami əlifbası: Kürtçenin ən köhnə məhsulları bu əlifbası yazılmışdır. Bu sənədlər Hewraman bölgəsindəki mağaralarda tapılmışdır. Kürtçe sənəd və əsərlərin çoxunun bu əlifbası ilə yazıldığı deyilir. Tapılan sənədlər ceyran dərisi üzərinə yazılmış mətnlərdən meydana gəlir və ən köhnələri MÖ
# Köhnə Pəhləvi əlifbası: Bu əlifbası "Soranî dinkerd" adında bir kitab yazılmışdır.
# Masi Sorati əlifbası: Ərəb tarixçi İbn Wehşiye, MS 855 illərində bitirdiyi kitabında Kürdlərin Maso Sorati əlifbasını istifadə etdiklərini və bu əlifbası yazılmış üç kitabı gördüyünü Kürd dili Tanıyalım 3 söyləyər. Bu əlifbanın 36 hərfdən meydana gəldiyini və Kürtlerce bu əlifbaya altı hərf daha daxil söyləyər.
Sətir 106 ⟶ 105:
|-
! Kurmancî
! Yekgirtû
! Sorani
! Sorani
! Sorani
! Sorani
! [[IPA]]
Sətir 116 ⟶ 115:
| <font size="3">A,a </font>
| <font size="3">A,a </font>
| <font size="3">ا</font>
| <font size="3">ئا</font>
| colspan="1" | —
|<font size="3">ـا</font>
| {{IPA|[aː]}}
Sətir 125 ⟶ 124:
| <font size="3">B,b </font>
| <font size="3">B,b </font>
| <font size="3">ﺏ</font>
| <font size="3">ﺑ</font>
| <font size="3">ـبـ</font>
| <font size="3">ـب</font>
| {{IPA|[b]}}
Sətir 134 ⟶ 133:
| <font size="3">C,c </font>
| <font size="3">J,j </font>
| <font size="3">ﺝ</font>
| <font size="3">ﺟ</font>
| <font size="3"> ـجـ</font>
| <font size="3"> ـج</font>
| {{IPA|[ʤ]}}
Sətir 143 ⟶ 142:
| <font size="3">Ç,ç </font>
| <font size="3">C,c </font>
| <font size="3"> چ
| <font size="3"> ﭼ </font>
| <font size="3">
| <font size="3">
| {{IPA|[tʃ]}}
Sətir 152 ⟶ 151:
| <font size="3">D,d </font>
| <font size="3">D,d </font>
| <font size="3"> ﺩ </font>
| colspan="2" | —
| <font size="3">
| {{IPA|[d]}}
Sətir 160 ⟶ 159:
| <font size="3">E,e </font>
| <font size="3">E,e </font>
| <font size="3"> ﮦ </font>
| <font size="3"> ﺋﮫ </font>
| colspan="1" | —
| <font size="3"> ﮫ </font>
| {{IPA|[ɛː]}}
Sətir 169 ⟶ 168:
| <font size="3">Ê,ê </font>
| <font size="3">É,é </font>
| <font size="3"> ێ </font>
| <font size="3"> ئێـ </font>
| <font size="3"> ـێـ </font>
| <font size="3"> ـێ </font>
| {{IPA|[e]}}
Sətir 178 ⟶ 177:
| <font size="3">F,f </font>
| <font size="3">F,f </font>
| <font size="3"> ﻑ </font>
| <font size="3"> ﻓ </font>
| <font size="3">
| <font size="3"> ﻒ </font>
| {{IPA|[f]}}
Sətir 187 ⟶ 186:
| <font size="3">G,g </font>
| <font size="3">G,g </font>
| <font size="3"> ﮒ </font>
| <font size="3"> ﮔ </font>
| <font size="3"> ـگـ </font>
| <font size="3">
| {{IPA|[g]}}
Sətir 196 ⟶ 195:
| <font size="3">H,h </font>
| <font size="3">H,h </font>
| <font size="3"> ﻫ </font> ▼
| <font size="3"> ﻫ </font>
| <font size="3">
| <font size="3"> ـهـ </font>
| {{IPA|[h]}}
Sətir 205 ⟶ 204:
| <font size="3"> — </font>
| <font size="3">H',h' </font>
| <font size="3"> ح </font>
| <font size="3"> حـ </font>
| <font size="3">
| <font size="3"> ـح </font>
| {{IPA|[ħ]}
| |||