Əliabbas Qədirov: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 15:
|vəfat səbəbi = [[Leykemiya (xəstəlik)|Leykemiya xəstəliyi]]
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = {{SSRİ}}→<br/>{{AZE}}
|milliyyəti =
|boyu =
Sətir 31:
|üzvlüyü =
|teatr =
|mükafatları =
{{sıra|mükafatları ={{Azərbaycan SSR əməkdarxalq artisti|1989}} {{Azərbaycan SSR xalqəməkdar artisti|1982}} {{Azərbaycan SSR dövlətDövlət mükafatı|1978}} {{"Teatr Xadimi" qızıl medalı|2006}}<br/>{{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)}}
{{sıra|{{"Şöhrət" ordeni (Azərbaycan)|2006}}}}
|imdb_id =
|imzası =
Sətir 41 ⟶ 43:
}}
 
'''Qədirov Əliabbas Gülabbas oğlu Qədirov''' ([[13 fevral]] [[1946]] – [[8 mart]] [[2006]]{{DVTY}}) — Azərbaycanlı aktyor, Azərbaycan SSR xalq artisti (1989).<ref>Kazımzadə, A. İstəklə məqsəd üst-üstə düşəndə...düşəndə…: [Unudulmaz aktyor Əliabbas Qədirovun anadan olmasının 65 illiyi haqqında] //Mədəniyyət.- 2011.- 11 fevral.- S. 10.</ref><ref>Təranə. Qeyri-adi adam: [Unudulmaz aktyor Əliabbas Qədirov haqqında] //Kaspi.- 2011.- 15 fevral.- S. 15.</ref>
 
== Həyatı ==
Yaradıcılıq imkanları romantik və realist aktyor məktəblərinin estetik göstəricilərinə, psixoloji mahiyyətinə, fəlsəfı dərinliyinə uyğundur. Daxilən hərarətli və ehtiraslı temperamentə, dinamik plastikaya malik aktyor idi. Oynadığı rollar janr xüsusiyyətlərinə görə fərqli, əlvan və bədii cəhətdən bitkin təsir bağışlayırdı. Onun aktyor təbiətində ilk baxışda “gizli”"gizli" görünən, ancaq duzlu və cazibəli yumor idi. O, bu yumordan həssaslıqla, yığcam “xəsisliklə”"xəsisliklə", lakin bədii məziyyətləri cazibəli, könüloxşayan, müəyyən estetik meyar çərçivəsində peşəkar görünən bacarıqla istifadə edərdi.
Əliabbas Qədirov oynadığı obrazlara ilk növbədə elmi-nəzəri əsaslarla yanaşır, xarakterin əsərdə kəsb etdiyi psixoloji-fəlsəfi qənaətlərin mahiyyətini müəyyənləşdirərdi. Səhnədə diqqətcil və həssas olardı, mürəkkəb mizanlar toplusunda oynamağı xoşlayan aktyor idi. Azərbaycanın məşhur qiraət ustalarından biridir, onun ifasında Füzuli, Vaqif, Nəsimi, Sabir...Sabir… kimi dahilərin poetik nümunələri lentə alınıb.
Əliabbas Gülabbas<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=aVJCzHqat5g Səda - Əliabbas Qədirov-70 (18.02.2016)]</ref> oğlu Qədirov 13 fevral 1946-cı ildə Bakıda anadan olub. Bakıdakı 31, 176, 43, 36, 105 saylı orta məktəblərdə təhsil alıb. On birinci sinfı 105 saylı məktəbdə bitirib. Səhnə sənətinə səkkizinci sinifdən başlayaraq maraq göstərib. Dəmiryolçular klubunda xalq artisti Ağadadaş Qurbanovun rəhbərlik etdiyi dram kollektivinin üzvü olub. Romantik, monumental tamaşalarda rolları oynamaq vərdişlərinin ibtidai əsaslarını həmin dram dərnəyində öyrənib. Elə aktyor olmağı da burada qətiləşdirib.
O, 1965-ci ildə Mirzağa Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsinə daxil olub. Sənət müəllimi, ixtisas kurs rəhbəri xalq artisti, professor Mehdi Məmmədov, səhnə danışığı müəllimi əməkdar artist, qiraət ustası Müxlis Cənizadə olub.
Tələbəlik illərində institutun tədris teatrının ştatlı aktyoru kimi burada Cəfər Cabbarlının “Aydın”"Aydın" (Surxay), Hüseyn Cavidin “Azər”"Azər", Afanasi Salinskinin “Təbilçi"Təbilçi qız”qız" (Fyodr) əsərlərinin tamaşalarında maraqlı rollar oynayıb. Elə buna görə də Əliabbas Qədirov son kursda oxuyanda Mehdi Məmmədov onu Akademik teatrda quruluş verdiyi Hüseyn Cavidin “Xəyyam”"Xəyyam" faciəsində Yusif roluna dəvət edib. Ancaq tamaşanın premyerası uzanıb və 12 mart 1970-ci ildə göstərilib. Elə bu səhnədə ilk addımından teatr ictimaiyyətinin nəzər diqqətində olub. O, 1970-ci il aprel ayının 6-dan Milli Dram Teatrının aktyoru olub. Məşhur aktyor 26 dekabr 2001-ci ildə teatrın bədii rəhbəri və direktoru təyin edilib.
Əliabbas Qədirov 1970-ci ildən Milli Dram Teatrında oynadığı rollar zaman ardıcıllığı ilə aşağıdakı kimi sistemləşdirilə bilər:
*Yusif. “Xəyyam”"Xəyyam", Hüseyn Cavid.
*Pronya. “Zamanın"Zamanın hokum”hokum", Nikolay Poqodin.
*Xosrov. “Küləklər”"Küləklər", Sabit Rəhman.
*Vəli. “Xırs"Xırs quldurbasan”quldurbasan", Mirzə Fətəli Axundzadə.
*Givi. “Darıxma"Darıxma, ana!", Nodar Dumbadze.
*Leytenant və Nicat. “Mahnı"Mahnı dağlarda qaldı”qaldı", İlyas Əfəndiyev.
*İlyas. “Aydın”"Aydın", Cəfər Cabbarlı.
*Fateh. “Yol"Yol ayrıcında”ayrıcında", İslam Səfərli.
*Qlumov. “Müdriklər”"Müdriklər", Aleksandr Ostrovski.
*Kürd Musa və Vaqif. “Vaqif”"Vaqif", Səməd Vurğun.
*Fotoqraf. “Şöhrət"Şöhrət və ya unudulan adam”adam", Nazim Hikmət.
*Alman oğlu. “İnsan”"İnsan", Səməd Vurğun.
*Məğrur. “Əks"Əks-səda”səda", Nəbi Xəzri.
*Coşqun. “Kölgələr"Kölgələr pıçıldaşır”pıçıldaşır", Seyfəddin Dağlı.
*Balaağa. “Vəkil"Vəkil neyləsin...”neyləsin…", Ramiz Fətəliyev.
*Şərif. “Məhəbbət"Məhəbbət əfsanəsi”əfsanəsi", Nazim Hikmət.
*Daşqın. “Yollara"Yollara iz düşür”düşür", İslam Səfərli.
*Balaş. “Sevil”"Sevil", Cəfər Cabbarlı.
*Bəhram. “Fitnə”"Fitnə", Abdulla Şaiq.
*Seyid Hüseyn. “Xurşid"Xurşid banu Natəvan”Natəvan", İlyas Əfəndiyev.
*Vasif. “İblis”"İblis", Hüseyn Cavid.
*Rəşad. “Kimdir"Kimdir haqlı?," Bəxtiyar Vahabzadə.
*Həbib. “Büllur"Büllur sarayda”sarayda", İlyas Əfəndiyev.
*Toral. “Qarabağ"Qarabağ əfsanəsi”əfsanəsi", Qeybulla Rəsulov.
*Diş həkimi. “Biganələr"Biganələr oteli”oteli", Rüstəm İbrahimbəyov.
*Qazan xan. “Torpağa"Torpağa sancılan qılınc”qılınc", Nəbi Xəzri.
*Şirzad. “Şeyx"Şeyx Xiyabani”Xiyabani", İlyas Əfəndiyev.
*Mirzə Şəfi. “Mənsiz"Mənsiz dünya”dünya", Nəbi Xəzri.
*Dan. “Tufandan"Tufandan əvvəl”əvvəl", Arif Süleymanov.
*Kamran. “Bizim"Bizim qəribə taleyimiz”taleyimiz", İlyas Əfəndiyev.
*Mircəfər Bağırov. “Sevgililərin"Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı”vüsalı", İlyas Əfəndiyev.
*Kərim bəy. “Tənha"Tənha iydə ağacı”ağacı", İlyas Əfəndiyev.
*Tərlan. “Sənsiz”"Sənsiz", Şıxəli Qurbanov.
*Misirxanov. “Əcəb"Əcəb işə düşdük”düşdük", Şıxəli Qurbanov.
*Qraf Qloster. “Kral"Kral Lir”Lir", Vilyam Şekspir.
*İbrahim xan. “Hökmdar"Hökmdarqızı”qızı", İlyas Əfəndiyev.
*Qara xaqan. “Özümüzü"Özümüzü kəsən qılınc”qılınc" (“Göytürklər”"Göytürklər"), Bəxtiyar Vahabzadə.
*Ənvər. “Ulduz"Ulduz, yaxud Ədirnə fəthi”fəthi", Cəfər Cabbarlı.
*Nostradamus. “Hələ"Hələ “sevirəm”"sevirəm" deməmişdilər...”deməmişdilər…", Ramiz Novruz.
Aktyor Azərbaycan Dövlət Televiziyasında çoxlu tamaşalarda oynamış,uzun illər əvvəlcə gənclər üçün “Məşəl”"Məşəl", sonralar əyləncə xarakterli “Komediyalar"Komediyalar aləminə səyahət”səyahət" verilişlərinin aparıcısı olmuşdur. Onun oynadığı tamaşaların bir qismi televiziyanın “Oızıl"Oızıl fond”unafond"una daxildir. Onlardan Süleyman Sani Axundovun, “Laçın"Laçın yuvası”yuvası" (Cahangir), Məmməd Muradan “Təkan”"Təkan" (Dilqəm), İlyas
Əfəndiyevin “Atayevlər"Atayevlər ailəsində”ailəsində" (Cahangir), Mirzə Fətəli Axundzadənin “Hacı"Hacı Qara”Qara" (Heydər bəy), Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin “Bəxtsiz"Bəxtsiz cavan”cavan" (Fərhad), Mar Bayciyevin “Duel”"Duel" (İsgəndər), Dazortsevin “Qəbula"Qəbula gələn sonuncu adam”adam" (Kişi) əsərlərinin teletamaşasında Əliabbas Qədirovun yaradıcılığı daha parlaq şəkildə təcəssüm tapıb.
Əliabbas Qədirov teatrla yanaşı, kino aktyoru kimi də məşhurdur və böyük uğurlar qazanıb. Hətta o, məhz kinorejissor Eldar Quliyevin çəkdiyi “Sevinc"Sevinc buxtası”buxtası" iki seriyalı bədii fılmindəki Nazim roluna görə Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatına layiq görülüb. Aktyor bundan əlavə “Azərbaycanfilm”də"Azərbaycanfilm"də “Xatirələr"Xatirələr sahilində”sahilində" (İmran), “Nəğmə"Nəğmə dərsi”dərsi" (Ata), “Nə"Nə yaxşı ki, Səməd Vurğun var”var" (Vaqif), “Bizim"Bizim evin kişisi”kişisi" (Mansur), “Qızıl"Qızıl uçurum”uçurum" (Cəlil), “Qocalar”"Qocalar" (Fəriz), “Babək”"Babək" (Fəzl), “Dənizdən"Dənizdən işarə”işarə" (Sultanov), “Sevinc"Sevinc buxtası”buxtası" (Nazim) kimi kinolentlərinə çəkilib.
Vaxtilə, rejissor Hüseyn Seyidzadənin çəkdiyi eyniadlı filmdə Qatır Məmmədi rolunu məharətlə ifa edib. Lakin Moskva “millətçi”"millətçi" ruhuna görə o fılmin ekrana çıxmasına icazə verməyib.
 
== Mükafatları ==
* [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] — 1978<ref name="dm1978">[http://www.anl.az/down/he_serencamlar.pdf Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1978-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1978-ci il tarixli '''Qərarı'''] — '''anl.az''' saytı</ref>
Sətir 108 ⟶ 111:
Səhnə və ekran ustası Əliabbas Qədirov teatr və kino yaradıcılığındakı uğurlarına görə 1 dekabr 1982-ci ildə Azərbaycan SSR əməkdar artisti və 17 may 1989-cu ildə isə xalq artisti fəxri adları ilə təltif olunub.
2006-ci ildə mart 8-də xalq artisti, «"Şöhrət»" ordeni laureatı, Azərbaycan Dövlət Akademik Dram teatrının bədii rəhbəri Əlabbas Qədirov 60 yaşında leykemiya xəstəliyindən (ağ qan xərçəngi) vəfat edib. İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn edilib.
 
== Filmoqrafiya ==
#* [[Ağasadıq Gəraybəyli (film, 1974)]]
#* [[Alman klinikasına şəxsi səfər (film, 1988)]] (tammetrajlı bədii film)-səsləndirən: Vladimir Tişkov ([[Anatoli Katenyov]])
#* [[Atayevlər ailəsi (film, 1978)]]
#* [[Babək (film, 1979)]]
#* [[Bakıda küləklər əsir (film, 1974)]]
#* [[Bir ailəlik bağ evi (film, 1978)]]
#* [[Birisigün, gecəyarısı... (film, 1981)]]
#* [[Bizim küçənin oğlanları (film, 1973)]]
#* [[Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)]]
#* [[Burulğan (film, 1986)]]
#* [[Cin mikrorayonda (film, 1985)]]
#* [[Dədə Qorqud (film, 1975)]]
#* [[Dərviş Parisi partladır (film, 1976)]]
#* [[Doğma sahillər (film, 1989)]]
#* [[Dörd bazar günü (film, 1975)]]
#* [[Duel (film, 1995)]]
#* [[Durnalar qayıtdı (film, 2003)]]
#* [[Əla kəsici (film, 1975)]]
#* [[Əqrəb (film, 1972)]]
#* [[Evin kişisi (film, 1978)]]
#* [[Evlər yıxanım mənim!!. (film, 1974)]]
#* [[Əzablı yollar (film, 1982)]]
#* [[Gəlinlərin qiyamı (film, 1985)]] (dublyaj)
#* [[Gəmi saatının sirri (film, 1983)]]
#* [[Gözlə məni (film, 1980)]]
#* [[Güllələnmiş heykəllər (film, 2002)]]
#* [[Haray (film, 2004)]]
#* [[Həyat bizi sınayır (film, 1972)]]
#* [[Heydər Əliyev və Azərbaycan rabitəsi (film, 2003)]]
#* [[Xatirələr sahili (film, 1972)]]
#* [[İşarəni dənizdən gözləyin (film, 1986)]]
#* [[Köhnə bərə (film, 1984)]]
#* [[Küçələrə su səpmişəm (film, 2004)]]
#* [[Məşədi İbad-80, yaxud köhnə tanışlar (film, 1980)]]
#* [[Min birinci söz (film, 1997)]]
#* [[Molla İbrahimxəlil kimyagərin nəvələri (film, 1974)]]
#* [[Müsafir (film, 2001)]]
#* [[Nə yaxşı ki, dünyada Səməd Vurğun var (film, 1976)]]
#* [[Od içində (film, 1978)]]
#* [[Ömrün İlk Saatı (1973)]]
#* [[Ömrün səhifələri (film, 1974)]]
#* [[Ömrün yuxuları (film, 2001)]]
#* [[Onun bəlalı sevgisi (film, 1980)]]
#* [[Özgə ömür (film, 1987)]]
#* [[Park (film, 1983)]]
#* [[Prima (film, 1992)]]
#* [[Qara gölün cəngavərləri (film, 1984)]]
#* [[Qeybdən gələn səs (film, 2002)]]
#* [[Qızıl uçurum (film, 1980)]]
#* [[Qocalar, qocalar... (film, 1982)]]
#* [[Saqqallı binalar (film, 1990)]]
#* [[Sən həmişə bizimləsən (film, 1997)]]
#* [[Sevinc buxtası (film, 1977)]]
#* [[Şeytan göz qabağında (film, 1987)]]
#* [[Sonuncu şahid (film, 2004)]]
#* [[Şuşa (film, 2001)]]
#* [[Şuşa yolu... (film, 2002)]]
#* [[Təkan (film, 1987)]]
#* [[Toya dəvətnamə (film, 1973)]]
#* [[Ürək... Ürək... (film, 1976)]]
#* [[Yaramaz (film, 1988)]]
#* [[Yataqda siqaret çəkməyin (film, 1986)]]
#* [[Yeddi oğul istərəm... (film, 1970)]]
#* [[Yol əhvalatı (film, 1980)]]
#* [[Yüz qramın qiyməti (film, 1975)]]
 
== İstinadlar ==
Sətir 181 ⟶ 184:
 
== Mənbə ==
* “Qeyri"Qeyri-adi adam”adam" //Kaspi.- 2011.- 15 fevral.
* Dram Teatrının kollektivi Əliabbas Qədirovun məzarını ziyarət edib //Zaman.- 2016.- 13 fevral.- S. 6.
* Əliabbas Qədirovun 70 illik yubileyi keçirilib //Kaspi.- 2016.- 18 fevral.- S.9.